kierunek w ruchu socjalistycznym stworzony przez dwóch teoretyków: Karola Marksa i Fryderyka Engelsa. W Paryżu, a następnie w Brukseli, Marks i Engels utrzymywali ożywione kontakty z działaczami organizacji i związków robotniczych i demokratycznych. Szczególnie aktywnie uczestniczyli w radykalnym niemieckim Związku Sprawiedliwych. Na zjeździe tego stowarzyszenia w Londynie w 1847 r. zmieniono nazwę na Związek Komunistów i polecono Marksowi i Engelsowi opracowanie programu związku.
W styczniu 1848 r. Karol Marks i Fryderyk Engels napisali Manifest komunistyczny zaczynający się od słów "Widmo komunizmu krąży nad Europą". Był to pierwszy program socjalizmu naukowego, którego autorzy wskazywali nie tylko cele, ale i realne środki i metody walki ruchu robotniczego.
Manifest komunistyczny wywarł wielkie wrażenie na rządzących i klasach uprzywilejowanych. Od tej pory "widmo komunizmu" zawsze wisiało nad nimi, a słowo "komunizm" zaczęło robić zawrotną karierę. Rewolucjoniści 1848 roku w znacznej mierze kierowali się założeniami zawartymi w Manifeście komunistycznym.
