francuski matematyk i fizyk, twórca filozofii nowożytnej.
Urodził się w Le Haye, niedaleko Tours. W 1604 r. rozpoczął naukę w szkole jezuickiej, a następnie w Paryżu studiował matematykę. W 1619 r. w Poitiers ukończył prawo. Zaciągnął się też do wojska jako ochotnik i brał udział w wojnie trzydziestoletniej. W 1625 r. powrócił do Paryża, gdzie zaczął udzielać się towarzysko i politycznie. W obawie przed prześladowaniem wyjechał w 1628 r. do Holandii, gdzie przebywał przez 21 lat, a następnie na zaproszenie królowej Krystyny pojechał do Szwecji, gdzie wkrótce zmarł.
Najważniejsze jego dzieła to: Rozprawa o metodzie właściwego kierowania rozumem i poszukiwania prawdy w naukach, Medytacje o pierwszej filozofii, Zasady filozofii, Namiętność duszy. Był racjonalistą; uważał, że prawda jest poznawalna tylko za pomocą rozumu i myślenia (odrzucił zmysły), które uważał za jedyny proces poznawczy określający pełnię istnienia człowieka - "myślę, więc jestem". Głosił też teorię o rozdziale duszy i ciała (dualizm kartezjański): duszę uważał za atrybut myślenia, ciało było wynikiem istnienia materialnego. Jednakże jedno i drugie uważał za stworzone przez Boga.
Uważał, że podstawą nauki jest matematyka. Stworzył metodę geometrii analitycznej, kartezjański układ współrzędnych oraz pojęcia wielkości zmiennej i funkcji. Sformułował zasadę zachowania pędu oraz prawa odbicia i załamania światła.Kartezjański racjonalizm wywarł wielki wpływ na wszystkie dyscypliny nauki nie tylko w XVII w., ale także w przyszłości. Uczony zyskał sobie nie tylko spore poparcie, ale też grono wrogów; w 1656 r. Holenderskie Stany Generalne uznały, że jego nauka jest szkodliwa, a w 1663 r. jego dzieła znalazły się na indeksie ksiąg zakazanych. Potępiły go też Kościoły protestanckie i rząd francuski.