związek kupców i miast w średniowiecznej Europie. Pierwsze hanzy powstały w XII w. w Niderlandach. Największą rolę odegrała Hanza niemiecka - związek miast niemieckich i innych na ziemiach nadbałtyckich działający od XIII do XVII w. Początkowo dążyły one do uzyskania przywilejów handlowych, a następnie zmonopolizowały handel północnoeuropejski. W okresie największego rozkwitu (XIV i XV w.) Hanza wywierała duży wpływ na państwa bałtyckie i skandynawskie. W XV w. liczyła 150 miast-członków pod przewodnictwem Lubeki. Do Hanzy należały także niektóre miasta polskie: Chełmno, Elbląg, Gdańsk, Kraków, Toruń.
