ocean, ocean światowy, wszechocean

część hydrosfery (głównie wody słonej) pokrywająca ok. 361 mln km², co stanowi 71% powierzchni Ziemi. Umownie wyróżnia się trzy oceany: Ocean Spokojny (Pacyfik, Ocean Wielki), Ocean Atlantycki (Atlantyk) oraz Ocean Indyjski. Średnia głębokość Wszechoceanu wynosi 3711 m.

Płytkie dno morskie, o głębokości sięgającej około 200 m, znajduje się w pobliżu kontynentów i zwane jest szelfem. W sensie geologicznym jest on częścią kontynentów zalaną przez wodę. Jego powierzchnia jest lekko pochylona w stronę otwartego oceanu, a następnie przechodzi w bardziej pochyły stok kontynentalny.

Ponad 70% powierzchni oceanów zajmują baseny oceaniczne. Są to powierzchnie zbudowane z zastygłych law bazaltowych, o głębokości od 3 do 6 tys. metrów. Najczęściej przyjmują kształt bardzo rozległej niecki ograniczonej stokiem kontynentalnym lub grzbietem oceanicznym.

Bardzo charakterystycznym elementem rzeźby dna oceanów są grzbiety oceaniczne z ryftem ciągnącym się w ich części osiowej. Przeważnie sięgają do 2 lub 3 tys. m poniżej poziomu morza. Niekiedy tylko wystają ponad tę powierzchnię, tworząc wyspy (np. Islandia, Azory). Powstanie grzbietów łączy się z ruchem płyt litosfery i zjawiskiem rozrywania oraz przesuwania den oceanicznych (spredingiem). Łączna długość grzbietów oceanicznych wynosi 60 tys. km.

Również z ruchem płyt litosfery związane jest powstanie najgłębszych części oceanów - rowów oceanicznych. Ich głębokość przekracza przeważnie 7 tys. m. Tworzą się w miejscu subdukcji, czyli podsuwania się jednej płyty litosfery pod drugą.

Podział Oceanu Światowego