Wygląd: "gruby szlachcic, który miał bielmo na jednym oku, a na czole dziurę wielkości talara, przez którą świeciła naga kość"
Życiorys: Sam Zagłoba tak się przedstawił Skrzetuskiemu: "Jan Zagłoba herbu Wczele, co każdy snadno poznać może choćby po onej dziurze, którą w czele kula rozbójnicka mi zrobiła; gdym się do Ziemi Świętej za grzechy młodości ofiarował"
To rubaszny, pełen humoru szlachcic, któremu nikt nie dorówna w sztuce forteli. Dzięki fantazji i sprytowi oddaje Skrzetuskiemu wielkie przysługi: ucieka z Heleną ze spalonych przez Bohuna Rozłogów; ratuje Helenę z rąk Bohuna (wraz z Wołodyjowskim i Rzędzianem). Walczy w Zbarażu
Charakterystyka: To jedna z najciekawszych postaci całej Trylogii. Jest to niezwykle barwna osobowość, wcielenie zalet i wad szlachcica Sarmaty. Jest dowcipny, przebiegły, kocha hulanki, towarzystwo, gorące trunki. Bardzo dba o swoją skórę, nie ryzykuje niepotrzebnie, z opresji stara się wydobyć za pomocą forteli, ale w ostateczności umie się zdobyć na odwagę. Jest warchołem, gadułą, lubi koloryzować, gdy opowiada o bogatych kolejach swego życia. Może pić z Kozakami, póki mu stawiają, ale zna granice, do zdrady oraz uczestnictwa w rozboju i porwaniu panny się nie posuwa. Ratuje Helenę, opiekuje się nią i przywiązuje się do niej jak do córki. Staje się kompanem, kolegą Skrzetuskiego, Wołodyjowskiego i Podbipięty, i dzielnym rycerzem
Stać go na piękne, bezinteresowne gesty i bohaterskie czyny. Nikt by nie poznał tego lubiącego trunki żartownisia, widząc go walczącego pod Zbarażem o ciało Podbipięty. W momentach gniewu, żalu i rozpaczy Zagłoba potrafi być straszny na polu walki. Jest oddany w przyjaźni - ratuje Helenę z rąk Bohuna i udaje się z nią przez pogrążony w wojnie domowej kraj, codziennie ryzykując życie. Żartuje z Longinusa, ale kocha go jak syna. Nie może znieść faktu, że ten dzielny żołnierz zginął, a jego ciało wystawiono na pohańbienie. Rozpacza też na wieść o śmierci Heleny, co odbija się na jego wyglądzie
Rola w utworze: nabarwniejsza postać, bohater wszystkich części Trylogii, szlachcic - Sarmata
Wcześniej (w dwóch pierwszych częściach Trylogii): wyratował Helenę z rąk Bohuna i uwolnił ją z Czarciego Jaru, walczył w Zbarażu, potem ze Szwedami