Bartłomiej Chaciński
Zalani przez skrótowce
Od PRL do III RP, a może po prostu RP3 […] – w powojennej Polsce prześledzić można szczególne upodobanie do skrótowców. […] Skłonność do specyficznych wyścigów i zawodów na skrótowce. Rosnącą razem z przyspieszaniem tempa komunikacji i coraz bardziej powszechną wraz z uwalnianiem publicznego języka z peerelowskiej nowomowy – chociaż wciąż wiele z niej czerpiącą.
Ewolucja akronimów, prześledzona na przykładach pochodzących z polskiego i światowego kanonu po polskie współczesne zastosowania, powie nam, że od czasów skrótowców głęboko funkcjonalnych przeszliśmy krok po kroku do kompletnej abstrakcji pomysłów. Do sytuacji, w której skrót narzucony zostaje przez styl, a nie przez treść komunikatu czy ograniczenia pasma komunikacji. A wreszcie do sytuacji, w której etykieta e-mailowa czy SMS-owa mówi nam o tym, że floodowanie, czyli „zalewanie” odbiorcy potokiem słów jest nie tyle staroświeckie i niemodne, co po prostu niestosowne. […]
Ktoś już rzekł gorzko, że kiedyś mieliśmy PRL, a teraz tylko PLN*. […] tendencja modna za czasów peerelowskich […] nie znikła wraz z nadejściem przemian 1989 roku. Owszem, odchodzą skrótowce, którym odebrano sens istnienia – takie jak pegeery czy ohapy. Te, które odnoszą się do istniejących organizacji, pozostają. Powstają nowe: tepsa (TP S.A.), VIP, esemes. […]
Trzeba pamiętać, że polski system skrótów internetowych i esemesowych kształtował się w latach 90., kiedy główną siłą słowotwórczą było pokolenie dzisiejszych trzydziestolatków. […] To w ich pokoleniu rewolucja technologiczna zderzyła się z otwarciem Polski na Zachód, przemianami ekonomicznymi, uwolnieniem obyczajowym i cenzuralnym oraz importem […] kultury hiphopowej […]. A i nowa technologia, i hip-hop, i świat języka opisywany przez Michała Głowińskiego- wszystkie kochały skrótowce. […] O ile hip-hop w tworzeniu akronimów daje upust fantazji, tworzy je często, by było łatwiej sylabicznie rymować wersy rapowych tekstów, o tyle podejście użytkowników komputerów pozostaje już czysto funkcjonalne. I dopiero gdy słyszymy kogoś wydającego znajomemu komendę „zrzuć mi asap na eftepa tego erteesa na peceta”, możemy zacząć mówić o daleko posuniętej akronimizacji języka. Tutaj każdy skrót to oszczędność czasu, energii, pamięci, a poza tym – […] sygnał podkreślający: „ja wiem, o co w tym wszystkim chodzi”. […]
W podobny sposób z Zachodu przyszedł do nas […] cały aparat służący do rozmowy na forach, komunikatorach albo mailem. W skład tego aparatu wchodzą pojęcia techniczne (IRC – internet relay czat, FAQ – frequently asked question […]). Analogicznie do nich polski komunikator Gadu-Gadu to oczywiście GG. […] Do specyficznego slangu internetowego, który reguluje zestaw wszechobecnych zasad, znanych pod nazwą netykiety (czyli <etykiety sieciowej>), wchodzi część opisywanych wyżej skrótów literowo-cyfrowych, ale tworzy go przede wszystkim kilkaset (!) skrótowców, zastępujących poszczególne zwroty – wyrażenia. […] Kilkadziesiąt najszerzej znanych i najczęściej używanych doczekało się polskich odpowiedników. ATSD – a tak swoją drogą, CChOTP – czy chcesz o tym porozmawiać?, MSZ – moim skromnym zdaniem. […]
Tendencja do opisywania świata za pomocą akronimów wymieszała więc stare, obecne już w polszczyźnie skrótowce, z nowymi, tłumaczonymi akronimami z zagranicy. Rzecz nałożyła się przy okazji na ogólną specyfikę porozumiewania się mailem i SMS-ami – dążymy do takiego skrócenia komunikatu, by jego wpisanie zajmowało jak najmniej czasu.
Na podstawie: Bartłomiej Chaciński, Zalani przez skrótowce
Zadanie 2.1. (0–1)
Odwołując się do tekstu, wyjaśnij, na czym polega daleko posunięta akronimizacja języka oraz czym jest powodowana.
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
Zadanie 2.2. (0–2)
Wypisz z tekstu po 2 przykłady różnych rodzajów imiesłowów przymiotnikowych. Nazwij je.
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
Zadanie 2.3. (0–1)
W zdaniu: A i nowa technologia, i hip-hop, i świat języka opisywany przez Michała Głowińskiego – wszystkie kochały
skrótowce przed każdym kolejnym spójnikiem „i” postawiono przecinek, ponieważ:
A. to, co znajduje się po spójniku, jest dopowiedzeniem.
B. to, co znajduje się po spójniku, jest wyliczeniem.
C. to, co znajduje się po spójniku, jest kontynuacją zdania nadrzędnego.
D. to, co znajduje się po spójniku, jest wtrąceniem.
Zadanie 2.4. (0–2)
Tekst Bartłomieja Chacińskiego jest napisany stylem:
A. popularnonaukowym(?), ponieważ:
1.
2.
B. urzędowym(?), ponieważ
1.
Zadanie 2.5. (0–1)
W jakim znaczeniu występuje w akapicie 5. słowo aparat?
…………………………………………………………………………………………………………………
Streszczenia i plany wydarzeń (Język polski)
Odpowiedzi (0)