Planeta Ziemia składa się z geosfer:
Najbardziej wewnętrzne jest jądro wewnętrzne, jądro zewnętrzne, płaszcz, zewnętrzne: skorupa ziemska, litosfera, astenosfera- tworzą tektonosferę.
Jądro wewnętrzne- zbudowane z żelaza z domieszką niklu, w stanie stałym. Temperatura- około 5000º(chociaż występują rozbieżności w ocenach), odległość od powierzchni- 5150 - 6371 km.
Jądro zewnętrzne- w stanie ciekłym, zbudowane z metalicznego żelaza z domieszką FeO, niklu i innych metali. Odległość od powierzchni Ziemi- 2900-5150km.
Płaszcz Ziemi- grubość płaszcza Ziemi- 2689 km., zbudowane z oliwinu, piroksenów, odległość od powierzchni Ziemi- 60-2900 km. górną granicę płaszcza stanowi nieciągłość Mohorovičicia, dolną zaś nieciągłość Wiecherta- Gutenberga. Płaszcz to najgrubsza część Ziemi.
Skorupa- wraz z górną częścią górnego płaszcza tworzy litosferę. Odległość od powierzchni Ziemi- 0-60 km, temperatura- 20-700ºC. Stanowi górną część litosfery. Grubość waha się od 5-80km. wyróżniamy skorupę kontynentalną, oceaniczną i suboceaniczną.
- Kontynentalna- skorupa pod kontynentami, zbudowana z warstwy osadowej, granitowej, bazaltowej.
- Oceaniczna- znajduje się pod oceanami, zbudowana z warstw: osadowej, pośredniej- zbudowanej z law bazaltowych i skał osadowych oraz warstwy bazaltowej. Grubość około 12 km.
- Suboceaniczna- typ skorupy przejściowej między oceaniczną a kontynentalną. Niewielka warstwa granitowa, znaczna grubość warstwy osadowej i bazaltowej.
Atmosfera- gazowa powłoka ziemi, powstała prawdopodobnie około 5 mld. lat temu, cechuje się stałym składem chemicznym, oprócz ilości pary wodnej. Skład: azot- 78%, tlen-20,9%, argon, dwutlenek węgla, neon, wodór, para wodna, kryształki lodu, pyły. Atmosfera ziemska pochłania większość promieniowania podczerwonego. Atmosfera pierwotna zawierała znacznie więcej CO2 niż obecna. W atmosferze wydziela się kilka warstw:
- Troposfera- najbliższa Ziemi, skupia 80% całej masy atmosfery, charakteryzuje się spadkiem temperatury wraz ze wzrostem wysokości ponad Ziemią. Zachodzą tu wszystkie zjawiska atmosferyczne.
- Tropopauza- warstwa oddzielająca troposferę od stratosfery.
- Stratosfera- zalega w niej warstwa ozonu, pochłaniająca promieniowanie ultrafioletowe.
- Mezosfera- temperatura
- Mezopauza- temperatura -120ºC, wysokość 80-90km. nad Ziemią.
- Termosfera- temperatura wzrasta wraz z wysokością- 500ºC
- Jonosfera- najbardziej zewnętrzna, przechodzi powoli w przestrzeń międzyplanetarną.
Pedosfera- sfera, na której zalega gleba, powiązana z litosferą, biosferą, hydrosferą i atmosferą.
Antropopresja- oddziaływania człowieka zarówno pośrednie i bezpośrednie powodujące zmiany w środowisku naturalnym.
Antroposfera- sfera działań człowieka na powierzchni Ziemi.
Środowisko przyrodnicze- środowisko przyrodnicze jako system, w którym występuje człowiek ale z wyłączeniem jego działalności.
środowisko geograficzne- środowisko przyrodnicze, z uwzględnieniem działalności człowieka, który dokonuje zmian w tym systemie, działa na niego zarówno korzystnie jak i niekorzystnie.
Składniki abiotyczne- składniki nieożywione, powietrze, skały, woda
Składniki ożywione- biotyczne- roślinność, fauna, człowiek.
Ekliptyka- koło wielkie na sferze niebieskiej, po którym porusza się Słońce w swym ruchu rocznym.
Peryhelium- punkt orbity ciała niebieskiego w położeniu najbliższym od Słońca
Aphelium- punkt orbity ciała niebieskiego najbardziej oddalony od Słońca
Ziemia to wyjątkowa planeta pod wieloma względami: woda występuje tu w każdym skupieniu, grawitacja i pole magnetyczne, atmosfera pozwalająca na istnienie życia, złożona z tlenu i azotu, istnienie powłoki ozonowej, przede wszystkim istnienie życia w ogromnej różnorodności. Ruch obrotowy i jego skutki- spłaszczenie Ziemi okolicy biegunów, regularność dnia i nocy, człowiek wprowadził rachubę czasu, wyznaczył linię zmiany daty, wszystko co żyje na Ziemi na swój wyznaczony rytm życia. Różnego rodzaju zjawiska atmosferyczne, siła odśrodkowa.
