Wpływ promieniowania jądrowego na organizm człowieka i inne organizmy żywe.

 

Promieniowanie jądrowe – emisja cząstek lub promieniowania elektromagnetycznego (promieniowanie gamma) przez jądra atomów. Promieniowanie zachodzi podczas przemiany promieniotwórczej lub w wyniku przejścia wzbudzonego jądra do stanu o niższej energii. Rodzaj wysyłanego promieniowania oraz jego energia zależy od rodzaju przemiany jądrowej.

 

Podczas oddziaływania promieniowania jądrowego na organizmy żywe ma miejsce naruszanie złożonego aparatu regulującego wszystkie procesy zachodzące w komórce i określającego dziedziczność cząsteczki DNA i RNA. Cząstki jonizujące mogą wywoływać bezpośrednie zmiany w cząsteczkach DNA i RNA wybijając elektrony, bądź też mogą oddziaływać na cząsteczki DNA i RNA pośrednio, wywołując jonizację cząsteczek wody wchodzącej w skład protoplazmy. Cząsteczki wody rozpadają się na jony H i OH. Jony OH przyłączają rozpuszczony w protoplaźmie tlen i tworzą bardzo aktywne chemicznie cząsteczki HO i cząsteczki wody utlenionej, które wchodzą w reakcje chemiczne z cząsteczkami białka molekuł DNA i RNA i niszczą je.

 

Promieniowanie jonizujące niekorzystnie wpływa na organizm ludzki. Napromieniowanie dużymi dawkami promieniowania może prowadzić do śmierci lub choroby popromiennej. Małe dawki promieniowania mogą skutkować chorobami nowotworowymi, a jeśli został uszkodzony materiał genetyczny, mogą się one ujawnić dopiero w następnym pokoleniu. Przez dawkę pochłoniętego promieniowania jonizującego rozumiemy ilość energii pochłoniętej w wyniku napromienienia ośrodka w odniesieniu do jednostki masy tego ośrodka.

 

Choroba popromienna

Choroba popromienna jest to ogólna nazwa zmian zachodzących w ciele człowieka (ogólnoustrojowych) powodowanych poprzez promieniowanie jonizujące, które oddziałowuje na całe (bądź też prawie całe) ciało.

 

Przewlekłą chorobą popromienną określa się odległe skutki jednorazowego napromieniowania, bądź skutki będące efektem długotrwałego narażenia na powtarzające się dawki promieniowania. Ujawniają się one po kilku-kilkunastu latach. Do głównych jej skutków należą:

 

-zwiększona zapadalność na nowotwory złośliwe,

-przyspieszone starzenie się i skrócenie życia,

-bezpłodność,

-uszkodzenia genomu komórek płciowych (zwiększona liczba wad wrodzonych u potomstwa),

-zaburzenia hormonalne,

-zaćma,

 

 

Biologiczne skutki promieniowania

Somatyczne:

 

Genetyczne:

 

1.mutacje genowe(dominujące, recesywne)

 

Wczesne:

-choroba popromienna

-miejscowe uszkodzenie skóry

 

Działanie na organizmy żywe

Odległe:

-niepłodność

-nowotwory

-zmętnienie soczewek i zaćma

 

 

 

Możemy również podzielić to na 2 rodzaje szkodliwości:

Bezpośrednie- czyli odziałowywanie podczas którego następuje uszkodzenie cząsteczek oraz struktur np: kodu DNA., rozerwanie łańcucha peptydów i polimerów.

 

Pośrednie- poprzez radiolizę wody, produkcję wolnych rodników i ditlenku wodoru,rekacje prowadzące do rozpadu białek po których następuje zakłócenie czynności życiowych lub też śmierć komórki.