kierunek filozoficzny, zapoczątkowany w I połowie XIX wieku przez S. Kierkegaarda, a kontynuowany w XX wieku w Niemczech przez M. Heideggera i K. Jaspersa, a we Francji J. P. Sartre'a i A. Camusa. Według egzystencjalistów jedynym pewnym faktem w życiu człowieka jest jego egzystencja, czyli to, że istnieje. Istnienie jest absurdalne i pozbawione sensu, a życie człowieka wypełnione jest lękiem przed śmiercią, chorobami i przyszłością. Tylko jednostka może kształtować swoje życie, nadając mu sens, ponieważ, jak powiedział Sartre: "Egzystencja poprzedza esencję". Mając nieograniczone możliwości kształtowania swojego życia, człowiek jest skazany na absolutną wolność, co wyzwala w nim lęk przed błędnym wyborem i wywołuje poczucie niepewności bytu. Egzystencjalizm wywarł bardzo duży wpływ na literaturę, głównie francuską, gdyż czołowi przedstawiciele tego kierunku we Francji byli jednocześnie pisarzami.
Literacki program egzystencjalizmu zakładał konieczność zajęcia się sytuacją jednostki w świecie i jej wyborami, głosił nakaz moralnego, społecznego i politycznego zaangażowania pisarza. Dużą rolę odgrywała w literaturze tego nurtu kategoria absurdu. Najwybitniejszymi dziełami podnoszącymi problemy egzystencjalizmu były: powieści i dramaty A. Camusa (Dżuma, Obcy, Kaligula), utwory J. P. Sartre'a (Mdłości, Muchy). Po wojnie egzystencjalizm stał się modą intelektualną. Wpływ egzystencjalizmu zaobserwować można także w twórczości pisarzy polskich po 1956 roku, ale już wcześniej pewne jego elementy pojawiały się w twórczości W. Gombrowicza i J. Andrzejewskiego. Po 1956 r. ujawniły się w twórczości L. Buczkowskiego, A. Rudnickiego, T. Konwickiego, W. Szymborskiej.
