Chmura symbolizuje świętość, epifanię, Opatrzność, siedzibę bogów, tajemnicę, deszcz, niebo, prawdę, mądrość, nieświadomość, niewiedzę, przemijanie, ułudę, zmartwienie, gniew, niełaskę, zdradę, wojnę, armię, groźbę, tłumy, stado.
OBŁOK - MIEJSCE OBJAWIENIA SIĘ BOGA: Bóg mówi do Mojżesza: "W obłoku ukazywać się będę nad wyrocznią".
CHMURA - ZAPOWIEDŹ KARY BOŻEJ: Bóg, ostrzegając nieposłuszny lud, zsyła na niego burzę: "A oto poczęły być słyszane gromy, i łyskać się błyskawice, i obłok bardzo gesty okrywać górę (...). I zląkł się lud".
OBŁOK - SYMBOL BOSKOŚCI, SACRUM: W Biblii Bóg pojawia się na ziemi w otoczeniu obłoków, "w obłoku". Na górze Tabor, miejscu Przemienienia, Bóg przemawia z obłoku: "Gdy on jeszcze mówił, oto obłok świetlany osłonił ich, a z obłoku odezwał się głos: «To jest mój syn umiłowany, w którym mam upodobanie, Jego słuchajcie!" (Ew. wg św. Mateusza); Chrystus tak zapowiada swoje przyjście: "Wówczas ukaże się na niebie znak Syna Człowieczego i wtedy będą narzekać wszystkie narody ziemi; i ujrzą Syna Człowieczego, przychodzącego na obłokach niebieskich z wielką mocą i chwałą" (Ew. wg św. Mateusza).
CHMURA - SYMBOL ZASŁONY, OKRYCIE CHMURĄ - UKRYCIE PRAWDZIWEJ TWARZY, zjawienie się gdzieś incognito. Atena, opiekunka Odyseusza, otacza go chmurą, by mógł niepostrzeżenie wejść do swojego pałacu (Homer Odyseja); Wenus, opiekująca się Eneaszem, osłania go obłokiem, by opuścił pogrążoną w pożodze Troję (Wergiliusz Eneida).
CHMURY - SYMBOL BOSKOŚCI, sfera sacrum, obszar niedostępny śmiertelnikom, symbol czystości, nieskalania, w mitologii świętym szczytem jest Olimp, na co dzień wystający ponad obłoki. Grecy wierzyli, że domostwa ich bóstw znajdują się w chmurach, gdzie nie mają wstępu ludzie. Niektórych z nich mogą tam zaprosić bogowie, dzięki czemu goście olimpijscy zostają uświęceni, mogą np., tak jak Syzyf, kosztować ambrozji i nektaru, przez co wzmacnia się ich zdrowie i nie starzeją się tak szybko jak inni mieszkańcy ziemi.
CZARNY OBŁOK - SYMBOL GNIEWU BOŻEGO: "Powrót Heraklesa także był pełen niesamowitych przygód, jako przykład jednej z nich niech posłuży epizod bitwy z Liguryjczykami. W tę wojnę zaplątał się nasz bohater niemalże rutynowo, po prostu nadarzyła się okazja do przetrzepania skóry niesympatycznym ludziom. Zaciekle walczący heros w pewnym momencie spostrzegł, iż ma pusty kołczan - wszystkie strzały tkwiły w ciałach nieprzyjaciół. Herakles zaczął rozpaczliwie rozglądać się za kamieniami, którymi mógłby razić wroga, na próżno. W promieniu dwustu metrów nie było niczego, co mogłoby powstrzymać zbliżających się zewsząd przeciwników. Wielki bohater zapłakał. Gdy całą scenę zobaczył Zeus, zlitował się nad swoim synem i zesłał na ziemię czarne chmury, z których zamiast deszczu spadały kamienie. Tymi kamieniami zmusił Herakles Liguryjczyków do odwrotu.
Po bitwie pozostała na ziemi szeroka okrągła dolina wypełniona kamieniami wielkości pięści, oraz solanki powstałe z łez herosa. Dolinę można zobaczyć między Marsylią a ujściem Rodanu". (W. Rzehak Mitologia).
CZARNA CHMURA - SYMBOL TAJEMNICY: Zakochany w Io Zeus odwiedział ją "w wielkiej tajemnicy, skryty w czarnej chmurze, która mrokiem spowijała całą okolicę". (W. Rzehak Mitologia)
OBŁOK - SYMBOL ZMIENNOŚCI, PRZEMIJANIA: do pędu obłoków na niebie przyrównane tu zostało ludzkie życie, które przemija w zawrotnym pędzie, jest krótkie i niepewne, pełne niebezpieczeństw:
"Ehej, jak gwałtem obrotne obłoki
I Tytan prędki lotne czasy pędzą,
A chciwa może odciąć rozkosz nędzą
Śmierć - tuż za nami spore czyni kroki".
OBŁOK - SYMBOL SWOBODY, WOLNOŚCI, coś, czego nie można ujarzmić, ograniczyć, zamknąć: "Prędzej kto (...) w sieci obłoki połowi".
OBŁOK - SYMBOL ULOTNOŚCI, ZNIKOMOŚCI, NIETRWAŁOŚCI:
"Powiedz mi, chrześcijaninie,
Co na świecie lekszego
Nad płomień, który w lot ginie,
Nad obłok nietrwalszego?".
CHMURY - TRZODY NIEBIESKIE: "Chmurki (...)Jako trzody owiec na murawie śpiące, ówdzie (...) Jak stada cyranek".
OBŁOKI - ZŁUDNE ZJAWISKA, SYMBOL ZMIENNOŚCI:
"Te białe chmurki, jak odmienne!
Zrazu jak stada dzikich gęsi lub łabędzi (...)
Ściskają się, grubieją, rosną, nowe dziwy!
Dostają krzywych karków, rozpuszczają grzywy,
Wysuwają nóg rzędy i po niebios sklepie
Przelatują jak tabun rumaków po stepie".
CHMURY - ZAPOWIEDŹ BURZY:
"Już chmura, roztaczając cienie na kształt sieci,
Wyjawia resztki światła, a za słońcem leci,
Jak gdyby je pochwycić chciała przed zachodem".
CHMURA - SYMBOL WYJĄTKOWOŚCI, niemal boskości romantycznego wieszcza, który chce ratować naród, natchnąć go myślą o wolności i pobudzić do walki o nią. Kordian ze szczytu Mont Blanc spływa na chmurze niczym biblijny Bóg. Jego celem jest posłanie, misja, ma się stać wybawicielem narodu z niewoli:
"Ludy! Winkelried ożył!
Polska Winkelriedem narodów!
Poświęci się, choć padnie jak dawniej! jak nieraz!
Nieście mię, chmury! nieście, wiatry! nieście, ptacy!
Chmura znosi go z igły lodu.
Chmura
Siadaj w mgłę - niosęć... Oto Polska - działaj teraz!...
Kordian
rzucając się na rodzinną ziemię z wyciągniętymi rękoma, woła:
Polacy!!!".
CHMURA - SYMBOL OCHRONY: "Ziemia to orzech w chmurnej zawarty łupinie".
CHMURA, CHMURZENIE SIĘ - SYMBOL ROSNĄCEGO ZAGROŻENIA: "Nad drzewami skupiają się chmury - lepiej, byś wrócił do swoich ludzi, którzy i tak już od dawna czekają na ciebie w jarze św. Ignacego", mówi Przechrzta do Hrabiego, nakłaniając go do opuszczenia obozu rewolucjonistów.
CHMURY - SYMBOL ZAGROŻENIA:
"Ale jakkolwiek czarne chmury skłębiły się na widnokręgu ukraińskim, jakkolwiek padała od nich noc złowroga, jakkolwiek we wnętrzu ich kłębiło się i huczało, a grzmoty przewalały się z końca w koniec, ludzie nie zdawali sobie jeszcze sprawy, do jakiego stopnia burza się rozpęta. Może nie zdawał sobie z tego sprawy i sam Chmielnicki, który tymczasem słał listy do pana krakowskiego, do komisarza kozackiego i do chorążego koronnego, pełne skarg i biadań, a zarazem zaklęć wierności dla Władysława IV i Rzplitej".
Po poddaniu się szlachty pod Ujściem Sienkiewicz opisuje: "Wtem spostrzegł (wojewoda poznański - przyp. wyd.), że oczy mnóstwa szlachty patrzą i przypatrują się czemuś wyżej, ponad jego głową.
Odwrócił się i ujrzał swego błazna, który wspinając się na palce i trzymając się jedną ręką za odrzwia pisał węglem na ścianie radnego domu, tuż nad drzwiami:
«Mane-Tekel-Fares.»
Na świecie niebo pokryło się chmurami i zbierało się na burzę".
"Odebrałem właśnie wiadomość, że owo się tam na granicy mołdawskiej chmury zbierają i że zagony wejść mogą."
"Tymczasem nad głową młodego Tatara zebrały się ciemne chmury: przejęto list do niego, będący dowodem zdrady".
CHMURA - MIEJSCE ZMAGAŃ, SYMBOL WRZAWY I ZAMĘTU BITEWNEGO: "Wkrótce dymy przesłoniły słońce, świat i nie było widać fortyfikacji tureckich, nie było widać Kamieńca, tylko jedną szarą, olbrzymią chmurę, pełną w środku gromów i łoskotu", "Ze straszliwym szumem pochylił się od jednego zamachu las włóczni ku łbom końskim i piętnaście chorągwi tej jazdy, która nawykła łamać wszystko po drodze, ruszyło, na kształt olbrzymiej chmury, naprzód".
CZARNA CHMURA - SYMBOL ŻAŁOBY: Autorka tak opisuje w powieści powstańczą mogiłę: "Tu, nad tym grobem, wiecznie było cicho i samotnie. Świat o nim nie wie nic i tylko niebieskie sklepienie zapala nad nim w pogodne noce gromnice gwiazd i lampę księżyca, a w dżdżyste i burzliwe rozciąga mokre całuny chmur i huczy potężnym, żałosnym hymnem wichrów. Wiosny i lata grają mu rozgłośną muzyką ptasich śpiewów, a zimy kładnąc po drzewach śniegi i szrony zmieniają je w marmurowe i kryształowe grobowce. Wtedy tu bywa zimno i pusto; blade słońce miriadami iskier haftuje śnieżne wysłanie polany, a w kryształowych koronkach drzew przemienionych w grobowce czerwony gil niekiedy zagwiżdże, sroka uderzy w żałobne skrzydła lub siwe wrony, te kumochy lasu, osiądą na nich i ochrypłymi głosy zagadają o plotkach ziemi... Zupełnie jak w starej pieśni:
Chyba czarny kruk zakracze,
Czarna chmura dżdżem zapłacze...".
OBŁOKI - SYMBOL IDEAŁU, DO KTÓREGO SIĘ DĄŻY, IDEALIZMU: Powieść kończy się opisem zmagań Judyma, rozdartego pomiędzy ideał pomocy ludziom a najuboższych warstw społeczeństwa, z przyziemnością, pragnieniem własnego szczęścia: "Judym zsunął się w zwalisko, żeby go nikt nie widział. Rzucił się na wznak. Pod sobą w głębi ziemi słyszał od czasu do czasu huk wystrzałów dynamitu i prochu. W górze widział obłoki sunące po niebie lazurowym. Obłoki jasne, święte, zaczerwienione obłoki...
Tuż nad jego głową stała sosna rozdarta".
OBŁOKI - SYMBOL MARZYCIELSTWA, MŁODOPOLSKIEJ EGZALTACJI SZTUKĄ: Poeta tak charakteryzuje rozpoetyzowaną Rachelę:
"Ze świętymi pani przestaje;
za pan brat z różami w ogrodzie;
za pan brat z obłokami,
a ku swojej wygodzie
chce pani za pan brat z poetami".
chmury - symbol ułudy: W ostatnim akcie dramatu obserwatorzy "widowiska" na niebie zastanawiają się:
"Te widma chmur
znaczą? - ?".
CHMURA - SYMBOL NIEJASNOŚCI, CUDOWNOŚCI, OCZEKIWANIA: Wanda, oczarowana Cezarym, tak go postrzega: "Osoba Cezarego zatracała się i niemal rozpływała w łagodnej, powłóczystej chmurze. Ta strona święta, gdzie on się obracał, posiadała swój zapach fiołkowy czy różany - i szczególniejszą melodię swoją, której jednak nie można było pochwycić ani wygrać.
Próbowała nieraz przełożyć, przetłumaczyć na muzykę brzmienie jego głosu radosne albo posępne i nieraz grała coś samej sobie, czego nikt nie mógł zrozumieć. Słyszała go w rozmaitych utworach muzycznych, które odtwarzała, albo zatracała go w muzyce i musiała odszukiwać. Wołały na nią wówczas przedziwne głosy muzyczne, prowadziły ją na niedosięgłe wyżyny i tam gdzieś, na wysokościach, przejmowały serce głębokim wzruszeniem. Uderzenie w materialny klawisz otwierało jakby błam wielki w błękitnej chmurze. Wpływała w zaświat i niosły ją objęcia obłoków, ścierając z jej twarzy samotnych łez potoki".
OBŁOKI - TAJEMNICA, ZAGROŻENIE: W wierszu podmiot liryczny zwraca się bezpośrednio do obłoków:
"Obłoki, straszne moje obłoki (...)
Chmury, obłoki białe i milczące".
Wiersz ma charakter katastroficzny. W finale utworu poeta jeszcze raz zwraca się do obłoków:
"O jakże wy straszne
Jesteście Stróże świata, obłoki! Niech zasnę
Niech litościwa ogarnie mnie noc".
Nie znalazłeś tego, czego szukasz na Bryku?
Jest tutaj pełno osób, które moga Ci pomóc!
Zadaj pytanie i otrzymaj szybką odpowiedź.
