w XII-XIII w. w Polsce - urzędnik sprawujący władzę w imieniu panującego nad danym okręgiem administracyjnym (kasztelanią), mający uprawnienia administracyjne, wojskowe i sądowe.
W XIV-wiecznej Polsce urząd ten stał się tytularnym urzędem ziemskim, który od połowy XV w. uprawniał do zasiadania w radzie królewskiej, a potem w senacie. Kasztelan miał za zadanie zgromadzenie pospolitego ruszenia i doprowadzenie go do wojewody.
