powstaje wskutek zastygania roztopionej masy skalnej. Roztopiona
masa skalna (magma) składa się głównie z krzemianów i
glinokrzemianów. Powstaje w skorupie ziemskiej lub płaszczu Ziemi.
Magma wylewająca się na powierzchnię Ziemi to lawa.
W zależności od miejsca i szybkości krzepnięcia wyróżniono
następujące skały magmowe:
- głębinowe (plutoniczne) - zastygają na głębokości kilku lub
kilkunastu kilometrów. Panujące tam wysoka temperatura i duże
ciśnienie sprawiają, że krzepnięcie przebiega powoli. Umożliwia to
powstanie dużych, dobrze rozwiniętych kryształów. Dlatego określane
są jako skały o strukturze jawnokrystalicznej. Przykładami są:
granit, sjenit, gabro, dioryt.
- wylewne - zastygają na powierzchni Ziemi lub na niewielkiej
głębokości. Skały o strukturze skrytokrystalicznej krzepną szybko,
co sprawia, że kryształy nie są widoczne gołym okiem. Przykładami
są bazalt, tefryt lub bazanit. Skały wylewne mogą mieć strukturę
porfirową. Jest to struktura mieszana, w której występują duże,
dobrze wykształcone kryształy i masa niewielkich, niewidocznych
gołym okiem kryształów (tzw. ciasto skalne). Świadczy to o tym, że
lawa rozpoczęła swoją krystalizację na dużej głębokości i potem
została przemieszczona na powierzchnię Ziemi lub w jej pobliże.
Przykładami skał o strukturze porfirowej są porfir, melafir,
andezyt.
Ze względu na zawartość krzemionki (SiO2) skały magmowe podzielono na:
- kwaśne - zawartość krzemionki ponad 65% (granit, pegmatyt -
zbudowane głównie z kwarcu i skaleni);
- obojętne - zawartość krzemionki 52-65% (dioryt, sjenit, bazalt);
- zasadowe - zawartość krzemionki do 52%, lecz nie występuje ona w
stanie wolnym (bazanit, tefryt);
- ultrazasadowe - zawartość krzemionki do 42%, lecz nie występuje w
stanie wolnym (perydotyt).
