J. Ch. Pasek Pamiętniki, autor, bohater główny i narrator książki; polski szlachcic z woj. rawskiego
Życiorys: Ojciec Paska pochodził ze szlachty zagrodowej, ale gospodarował na dzierżawach. Jan Chryzostom prawdopodobnie urodził się w Gosławicach. Uczył się w kolegium jezuickim w Rawie Mazowieckiej
Potem służył w wojsku u hetmana Czarnieckiego w chorągwi pancernej. Uczestniczył w wojnach ze Szwedami i Rosjanami. Po 12 latach służby wojskowej osiadł w dzierżawionej wsi i ożenił się. Brał udział w elekcjach, sejmach i sejmikach, ale coraz bardziej pochłaniały go sprawy gospodarskie i procesy. Pod koniec życia rozpoczął pisanie Pamiętników. Pamiętniki są nieocenionym źródłem wiedzy o burzliwej epoce w dziejach Polski (l. 1636-1700). Są też obrazem życia barokowej, sarmackiej szlachty, a wreszcie najwybitniejszym przejawem literatury sarmackiej, którą w prozie reprezentowało pamiętnikarstwo (obok kazań, żywotów świętych i przemówień)
Portret polskiego szlachcica: Pamiętniki Paska, jako że pisane z perspektywy wielu lat, często mijają się z prawdą i wymagają sprawdzenia z innymi źródłami i dokumentami historycznymi. Jest jednak Pasek świetnym narratorem, żywo, barwnie opisuje obozy wojskowe, potyczki, narady, uczty itp. Pisze stylem dynamicznym, angażuje się emocjonalnie, komentuje, moralizuje, a zwłaszcza tworzy znakomity zbiorowy portret szlachty polskiej poprzez charakterystykę jej typowego reprezentanta - narratora Pamiętników. Bohater Pamiętników jest ubogim szlachcicem z Mazowsza. Presja historii, niedostatek w domu i żądza przygód popchnęły go do wojaczki. Jest to człowiek ciekawy świata, obrotny, sprytny. Z zainteresowaniem obserwuje ludzi, obce kraje, obyczaje. Jest patriotą, ma poczucie odpowiedzialności za kraj, szanuje swego wodza, słucha go i ufa mu
Z czasem pogłębia się jego nacjonalizm i niechęć do obcych, nawet Litwinów. Jest prostym żołnierzem, nie wartościuje swych czynów pod względem moralnym, wrogów zabija i cieszy się z ich klęski. Jest pobożny w sposób dewocyjny, liczy na bożą opiekę i wierzy, że Polska jest "przedmurzem chrześcijaństwa". Lubi się chwalić przewagami w bitwach i sukcesami w pojedynkach. Jest także warchołem i pieniaczem. Nie ukrywa, że walczy dla łupów. Ożenił się też dla majątku, a potem skąpił na wyposażenie dzieci żony i procesował się z sąsiadami. Lubi towarzystwo, wesela, pogrzeby, zwłaszcza gdy może popisać się krasomówstwem