Ł. Górnicki Dworzanin polski, literacki portret bohatera
Postać ta nie występuje bezpośrednio w utworze, nie jest bohaterem działającym. Portret jest "malowany" poprzez rozmowy na jego temat. Dzieło Górnickiego nie jest oryginalne według dzisiejszych pojęć, jest tłumaczeniem utworu włoskiego humanisty Baldassarra Castiglionego, ale przystosowanym do polskich warunków. Rozmowy toczą się w Polsce, uczestnikami są autentyczne postacie, znane na dworze krakowskim. Jest ich dziewięć. Są na tyle różne, by można było ładnie się spierać, na tyle podobne, by dało się z ich wypowiedzi skomponować wzorzec dworzanina. Zgodzili się więc dyskutanci, że dworzanin polski powinien być, tak jak i wszyscy dworzanie, pełen wdzięku, lekkości w sposobie bycia, dworności. Powinny go cechować: elegancja, wytworność, kultura osobista, dowcip, poczucie humoru, byle bez grubiaństwa i zbytniej rubaszności. Powinien posiadać i rozwijać swoje talenty. Musi umieć zachować się w każdej sytuacji, umieć rozmawiać z kobietami i tańczyć. Obowiązkowo musi władać obcymi językami, ale także poprawnie posługiwać się językiem ojczystym, bez przesady i bez makaronizowania. Dworzanin powinien posiadać nie tylko dobre maniery, ale także wykształcenie i obycie w świecie
