Trochę historii:

Rok 1492- w trakcie swojej podróży do Indii Krzysztof Kolumb zostaje poczęstowany wysuszonymi liśćmi tytoniu, zawiniętymi w liście palmowe.

Rok 1499- żucie tytoniu na wyspie koło Wenezueli.

Rok 1545- ślady palenia liści tytoniowych przez Indian, okolice dzisiejszego Montrealu w Kanadzie.

Rok 1556- we Francji po raz pierwszy pojawia się tytoń.

Rok 1558- tytoń trafia do Brazylii oraz Portugalii.

Rok 1559- dotarcie tytoniu do Hiszpanii.

Rok 1560- Nicotiana rustica hodowana na plantacjach, Afryka Centralna.

Rok 1565- tytoń pojawia się w Anglii.

Rok 1600- w krajach takich, jak: Włochy, Niemcy, Norwegia, Szwecja, Rosja, Persja, Indie, Indochiny, Japonia, Chiny oraz zachodnie wybrzeże Afryki rozpowszechnia się palenie oraz żucie tytoniu.

Rok 1612- pierwsza znana plantacja założona w celach eksportowych, Jamestown (Virginia).

Palenie tytoniu w Polsce:

Wśród krajów o najwyższym stopniu konsumpcji tytoniu w skali całego świata już od trzydziestu lat na jednym z czołowych miejsc znajduje się również Polska. Aż 10 milionów Polaków sięga regularnie po 15 do 20 papierosów dziennie. Z każdym nowym dniem w Polsce zaczyna palić pół tysiąca niepełnoletnich chłopców oraz dziewcząt. Palenia próbuje około 180 tysięcy dzieci rocznie. Około 100 tysięcy zgonów rocznie w Polsce jest bezpośrednio powodowane paleniem tytoniu. Przed osiągnięciem 65. roku życia umrze 40% palących nałogowo (dla porównania wśród niepalących będzie to tylko 15%).

W chwili obecnej świat powoli przestaje palić tytoń. Modę na niepalenie zapoczątkowała Ameryka i na szczęście dociera ona także do Polski. W końcu każdy z nas chciałby być akceptowany społecznie, modny, ale również zdrowy.

Skład tytoniowego dymu:

Dym tytoniowy to prawie 4000 chemicznych związków, oto niektóre z nich:

  • aceton- rozpuszczalnik, potrafi rozpuścić tkankę łączną;
  • arsen- będący popularna trutką na szczury,
  • butan- stosowany do produkcji benzyny;
  • chlorek winylu- stosowany w produkcji plastiku;
  • ciała smołowate- powodują u człowieka nowotwory złośliwe;
  • cyjanowodór- inaczej zwany kwasem pruskim, był stosowany przez hitlerowców do ludobójstwa (komory gazowe);
  • formaldehyd- używany w konserwacji biologicznych preparatów;
  • kadm- metal silnie trujący;
  • nikotyna- ma działanie obkurczające na ścianę naczyń krwionośnych, powoduje podwyższenie ciśnienia krwi; odpowiada za przyspieszenie bicia serca oraz zaburzenie jego rytmu; negatywnie wpływa na p53, gen powstrzymujący niekontrolowany rozwój komórkowy (hamujący powstawanie nowotworów);
  • polon- radioaktywny pierwiastek;
  • tlenek węgla- inaczej czad, powoduje zmniejszenie zawartości tlenu krążącego we krwi, przez co dochodzi do utrudnienia pracy serca, jak i problemów w rozprowadzeniu tlenu po różnych częściach i narządach organizmu ludzkiego; jest związkiem będącym bezpośrednią przyczyną zgonu wielu osób podczas pożarów.

Jakie choroby grożą palaczom:

Choroby układu krążenia:

  • zawał serca,
  • udar mózgu,
  • choroba niedokrwienna kończyn dolnych.

Nadciśnienie tętnicze

Choroba zakrzepowo-zatorowa

Nowotwory złośliwe:

  • nowotwór płuc,
  • nowotwór jamy ustnej,
  • nowotwór gardła,
  • nowotwór krtani,
  • nowotwór przełyku,
  • nowotwór trzustki,
  • nowotwór pęcherza moczowego
  • nowotwór nerek.

Rozedma i zapalenie oskrzeli (przewlekle)

Infekcje górnej części dróg oddechowych

Choroba wrzodowa (żołądek, dwunastnica)

Przepuklina jelitowa

Zmniejszona potencja seksualna oraz płodność

Twarz nikotynowa

Katarakta

Narażonymi na chorobę narządami palacza są:

  • płuca;
  • tarczyca;
  • serce;
  • mózg;
  • jelita;
  • żołądek;
  • trzustka;
  • nerki.

Skutki palenia tytoniu w okresie ciąży:

Paląca papierosy kobieta ciężarna sprawia, że rozwijającemu się dziecku nie zostaje dostarczona wystarczająca ilość niezbędnego do właściwego rozwoju i wzrostu tlenu. Rozwijające się w łonie palącej matki dziecko zmuszone jest do kontaktu z czteroma tysiącami zawartych w papierosowym dymie chemicznych substancji, w tym aż czterdziestoma rakotwórczymi. Takie dzieci rodzą się dużo mniejsze, a także są znacznie bardziej podatne na różne choroby w wieku niemowlęcym i dziecięcym. W trakcie trwania ciąży zwiększa się znacząco ryzyko komplikacji i powikłań (samoistne poronienie, przedwczesny poród, przodujące łożysko). Szczególnie fatalne dla rozwoju płodu jest palenie w trakcie ostatnich dwóch miesięcy ciąży. Po urodzeniu narażone na wdychanie dymu tytoniowego niemowlęta dużo częściej cierpią w powodu poważnych chorób układu oddechowego, astmy oskrzelowej, białaczki, zapalenia ucha środkowego.

Jakie korzyści przyniesie zaprzestanie palenia tytoniu:

Zdrowotne:

Po 20 minutach→ powracają do normy tętnicze ciśnienie krwi oraz czynność serca, tętno się obniża.

Po 8 godzinach→ spada poziom tlenku węgla zawartego we krwi, wzrasta poziom tlenu.

Po 24 godzinach→ spada ryzyko zawału serca (ostrego).

Po 48 godzinach→ zmysły smaku oraz zapachu powracają do normy.

Po 2 tygodniach- 3 miesiącach→ poprawia się stan krążenia, wzrasta wydolność fizyczna, w płucach wydolność poprawia się o 30%.

Po 1 miesiącu- 9 miesiącach→ układ oddechowy poprawia swą wydolność, kaszel, zmęczenie, duszności ustępują.

Po okresie 1 roku→ choroba niedokrwienna serca- jej ryzyko zachorowania zmniejsza się o połowę.

Po okresie 5 lat→ rak płuc, krtani, przełyku, jamy ustnej- ich ryzyko zachorowania zmniejsza się o połowę; udar mózgu- ryzyko wystąpienia obniża się w sporym stopniu.

Po okresie 10 lat→ choroba niedokrwienna- ryzyko jej wystąpienia staje się podobne do tego u osób nigdy nie palących papierosów; rak krtani, przełyku, jamy ustnej, nerek, pęcherza moczowego- ryzyko zachorowania zmniejsza się w dalszym ciągu.

Po okresie 15 lat→ rak płuc- ryzyko rozwinięcia się choroby jest na tym samym poziomie, co u osób nie palących nigdy tytoniu.

Ekologiczne:

Codziennie w domach, zakładach pracy, sklepach przez 10 milionów żywych "kominów" tytoniowych produkowane są chmury dymu. W ciągu roku powstaje chmura dymu utworzona z 90 miliardów wypalonych papierosów.

Każde otoczenie, w jakim przebywa palacz, zostaje zanieczyszczone. Rzucając palenie przestaje się zanieczyszczać środowisko.

Moralne:

Nie powinna papierosów palić kobieta, która wie, że będzie matką.

W momencie zrezygnowania z nałogu przez kobietę w ciąży w jej pierwszej połowie ryzyko martwego płodu, wcześniactwa, czy niskiej wagi dziecka po urodzeniu zostaje zniwelowane, stanie się podobne do tego u niepalących nigdy kobiet.

Kobieta paląca po porodzie, karmiąca dziecko piersią dostarcza mu razem z pokarmem całe mnóstwo szkodliwych, trujących substancji. Może spowodować to u dziecka pojawianie się okresów niepokoju, biegunek, wymiotów, bezsenności.

Dom, w którym są dzieci, powinien dla ich dobra być wolnym od tytoniowego dymu.

Finansowe:

Nałogowy palacz, który skończy z nałogiem zyska:

  • po 1 dniu- 10 zł (dwie paczki papierosów dziennie w cenie około 5 zł);
  • po 1 miesiącu- 300 zł;
  • po 1 roku- 3 600 zł;
  • po 20 latach- 72 000 zł.

Jak rozpoznać uzależnienie:

Uzależnienie pozwala rozpoznać specjalny test, zwany Kwestionariuszem Tolerancji Nikotyny Fagerstroma. Należy odpowiedzieć w nim szczerze na różne pytania, przykładowo:

  1. Po przebudzeniu jak szybko sięgasz po pierwszego papierosa?
    1. pierwsze 30 minut - 1 punkt;
    2. po czasie 30 minut - 0 punktów.
  1. W ciągu dnia ile wypalasz sztuk papierosów?
    1. od 0 do 15 sztuk - 0 punktów;
    2. od 16 do 25 sztuk - 1 punkt;
    3. 26 sztuk oraz więcej - 2 punkty.

Po podliczeniu punktów należy zapoznać się z komentarzem.

Wyniki:

0 punktów - brak biologicznego uzależnienia od nikotyny, bądź tylko w niewielkim stopniu; jest to raczej nawyk, od którego nie chcemy lub nie możemy się uwolnić; wystarczy jednak odrobina silnej woli, by zerwać z nim.

1 - 2 punkty - powoli zmierzamy ku uzależnieniu od nikotyny; papierosy zapalamy w sytuacjach stresowych, pod presją otoczenia; jest szansa na pozbycie się nałogu.

3 punkty - jesteśmy uzależnieni biologicznie od nikotyny, wydaje nam się, że bez papierosów nie możemy żyć; zerwanie z nałogiem nie będzie proste, jednak warto spróbować, przy silnej woli i po skorzystaniu z pomocy lekarskiej jest szansa, że tak się stanie.

Recepta na rzucenie palenia:

Porady na przetrwanie trudnego okresu po rzuceniu palenia:

  • przez pierwsze dni najlepiej spędzać w miarę możliwości jak najwięcej czasu tam, gdzie zabronione jest palenie (biblioteka, muzeum, sklep, kościół);
  • należy pić dużo nie gazowanej wody oraz owocowych soków;
  • powinno się unikać alkoholu oraz innych rzeczy często kojarzonych z papierosami;
  • ręce należy zająć innymi przedmiotami, np. ołówkiem, kostką Rubika, spinaczem biurowym;
  • gdy brak czegoś w ustach pomaga żucie gumy, ssanie cukierków, gryzienie jabłek, marchewek, pestek;
  • należy długo spać;
  • powinno się zastosować odpowiednią dietę (przynajmniej przez pół roku), ograniczając spożywanie cukru, kawy, piwa, mięsa, tłuszczów zwierzęcych, a spożywając więcej świeżych owoców, warzyw, ryb, tłuszczów roślinnych;
  • trzeba uprawiać sport.