Stara baśń - geneza utworu i gatunek
Stara baśń to powieść historyczna (gatunek), napisana prozą, o obszernym ciągu zdarzeń. Typowe cechy dla powieści historycznej: dążenie do przedstawiania zdarzeń zgodnie z rzeczywistością, oparcie zawartych w Starej Baśni akcji na dokumentach, występowanie również postaci fikcyjnych, elementy fikcji literackiej (niektóre akcje zawarte w Starej Baśni w rzeczywistości nie miały miejsca).
Źródła stworzenia przez Józefa Ignacego Kraszewskiego dzieła Stara Baśń, należy doszukiwać się w kilku powodach. Dzieło powstało w epoce romantyzmu, w której dużą uwagę skupiano na legendy czy pieśni ludowe. Powyższe zauważalne jest nie tylko w twórczości Józefa Ignacego Kraszewskiego, ale także w twórczości między innymi Adama Mickiewicza czy Juliusza Słowackiego.
Legendy i podanie dotyczące powstania państwa polskiego, z racji wielkiej miłości Kraszewskiego do historii, były mu bardzo dobrze znane. Autor Starej Baśni był miłośnikiem historii, robił to z wielką pasją, nie posiadając przy tym odpowiedniego wykształcenia. Uwagę Kraszewskiego skupiały także pieśni ludowe, bowiem wierzył, iż to one są właśnie wizytówką i cechą charakterystyczną danego narodu, a także źródłem ogromnej wiedzy na temat społeczności danego narodu. Stąd jednym z powodów stworzenia dzieła Stara Baśń było ogromne zainteresowanie Kraszewskiego historią dotyczącą początków powstania państwa polskiego.
Kolejno, Kraszewski miał świadomość, iż w polskiej twórczości trudno doszukiwać się dzieł zadedykowanych zasłużonym dla naszego narodu, stąd była to kolejna przesłanka do stworzenia dzieła. Stara Baśń jest także swoistym świadectwem polskości, polskich obyczajów i wysokiego poziomu kultury naszych przodków.
