Proces historyczno-literacki to ciąg przemian, którym podlega literatura w obrębie czasu historycznego. Literatura jako taka pojmowana jest w dwóch wymiarach: odrębnej dziedziny kulturalnej aktywności oraz elementu życia społecznego. Przebieg literatury obejmuje wiele płaszczyzn, a najważniejsze z nich to:
- przyrost ilościowy utworów literackich
- zmiany obejmujące sposoby odbioru dzieł wcześniej powstałych, czyli przewartościowania oraz reinterpretacje
- formowanie się oraz zmiany tradycji literackiej: powstawanie gatunków literackich, nowych systemów wersyfikacyjnych itp.
- krystalizowanie się oraz rozwój okresów literackich i wchodzących w ich ramy prądów literackich czy kierunków literackich.
