RUCH OBIEGOWY

Efektem obiegowego ruchu Ziemi dookoła Słońca jest pozorny ruch Słońca na sferze niebieskiej po ekliptyce. Podstawowym dowodem na istnienie tego ruchu był pomiar paralaksy gwiazd. Nachylenie osi obrotu ziemi do płaszczyzny ekliptyki wynosi 66º33'.

Skutki:

Efektem jest pozorny ruch Słońca na sferze niebieskiej po kole wielkim zwanym ekliptyką. Zmiany w oświetleniu powierzchni Ziemi, w czasie jej ruchu dookoła Słońca, czego efektem jest występowanie pór roku, zmiany termiczne, zjawisko równonocy, dzień i noc polarna, strefowość, zmienne pozycje wschodów i zachodów Słońca.

Zmienne pozycje:

  • 21 III - równonoc, Słońce przechodzi z półkuli południowej na północną, na której rozpoczyna się wiosna. Wywołane nachyleniem osi Ziemi w stosunku do płaszczyzny ekliptyki. Długość dnia i nocy trwa 12 godzin. Promienie słoneczne prostopadłe do równika.
  • 22 VI - na Zwrotniku Raka, (półkula północna) promienie prostopadle do zwrotnika. +23º27'. Początek lata na półkuli północnej, zimy na południowej. Rejon bieguna do koła polarnego jest wtedy oświetlony i trwa tam dzień polarny. Natomiast rejon bieguna południowego do koła polarnego o szerokości -66º33' jest pozbawiony światła słonecznego i trwa tam noc polarna.
  • 23 IX - Występuje równonoc, Słońce przechodzi z półkuli północnej na południową, gdzie zaczyna się wiosna , natomiast na półkuli północnej zaczyna się jesień. Największe promieniowanie na równiku.
  • 22 XII - Początek zimy na półkuli północnej a lato na południowej. Słońce świeci prostopadle do nad równoleżnikiem -23º27' (zwrotnikiem koziorożca). Na biegunie północnym trwa noc polarna, a na południowym dzień polarny.

Ruch obrotowy ziemi (wirowy) - Ziemia wykonuje ruch obrotowy, który odbywa się wokół osi przechodzącej przez jej środek i bieguny, nachylonej pod kątem 66º do płaszczyzny planety. Odzwierciedleniem tego ruchu jest pozorny ruch dzienny sfery niebieskiej ze wschodu na zachód, to znaczy w kierunku przeciwnym do ruchu obrotowego Ziemi. Okres pełnego obrotu Ziemi wynosi 23godziny, 56 minut i 4 sekundy. Występowania dnia i nocy, pływy, spłaszczenie Ziemi na biegunach, różna prędkość linijna. Zgodnie z twierdzeniem Coriolisa poruszające się ciała na Ziemi odchylają się na północnej półkuli na prawo, na południowej na lewo.

CZAS: Pojęcie czasu wiąże się z ruchem obiegowym i obrotowym wokół własnej osi.

Czas gwiazdowy- znaczenie w astronomii, w życiu codziennym mało przydatny.

Czas miejscowy- czas obowiązujący na danym południku.

Słoneczny- wskazują go zegary słoneczne, jest czasem niejednostajnym. Doby słoneczne nie są sobie równe.

Uniwersalny- czas średni słoneczny południka Greenwich.

Strefowe- na obszarze danego kraju lub jego części, różnicę jednej godziny stanowi 15º.

Urzędowy- czas środkowoeuropejski, który odpowiada astronomicznemu czasowi południka 15ºE.

Czas letni to czas wschodnioeuropejski południk 30 E

Czas zimowy to czas środkowoeuropejski południk 15 E