Wenus jest drugą planetą licząc w kolejności od Słońca. W dawniejszych czasach planetę tą bardzo często porównywano do Ziemi. Na pierwszy rzut oka zauważymy że mają one zbliżone do siebie rozmiary, a także gęstość mają podobną, dodatkowo sąsiadują ze sobą w Układzie Słonecznym. Jednak o tych podobieństwach można było mówić, gdy nie istniały jeszcze sondy badawcze. W dzisiejszym dniu, dzięki temu, że za ich pomocą dokonano wielu zdjęć Wenus wiemy dokładnie jak wygląda jej powierzchnia i jaki jest skład jej atmosfery. Okazało się, że na Wenus panuje jeszcze większa temperatura niż na Merkurym. Bez względu na to czy panuje na niej dzień czy noc, utrzymuje się tam temperatura 470 0C. Dopiero w dalekiej odległości od powierzchni, ponad chmurami atmosfery temperatura spada do ok. -25 0C. Następną diametralną różnicą w stosunku do Ziemi, jest ogromne ciśnienie jakie panuje na Wenus. Jest ono większe niż 90 atmosfer ziemskich. Skład atmosfery także jest zgoła inny, ponieważ 97% stanowi dwutlenek węgla. To że na Wenus panuje tak wysoka temperatura można wytłumaczyć tym, że atmosferę praktycznie stanowi dwutlenek węgla, który powoduje efekt cieplarniany. Energia słoneczna przenika przez atmosferę dochodząc do powierzchni planety, ale już energia wypromieniowana przez Wenus jest zatrzymywana przez atmosferę. Jest to taka szklarnia, w której rolę ścian spełniają grube warstwy chmur. Największe ilości ciepła zostają pobrane przez równikowe obszary planety, są one jednak rozprowadzane po powierzchni całej planety przez prądy powietrzne poruszające się w przeciwnymi kierunku niż obrót planety. Chmury Wenus charakteryzują się także wysoką zawartością siarki, przez co posiadają one żółtawy odcień.
Pierwszymi sondami, które wylądowały na Wenus i wykonały zdjęcia jej powierzchni były sondy "Wenera 9" i "Wenera 10". Był to październik 1975 roku. Jednak następna generacja sond "Wenera 13" i "Wenera 14" dostarczyła bardzo dobrych jakościowo, kolorowych zdjęć Wenus. Dzięki nim wiemy, że powierzchnia planety pokryta jest odłamkami skalnymi o płaskim kształcie. Dodatkowo badania przeprowadzone przy wykorzystaniu radarów dostarczyły informacji o tym, że Wenus pokryta jest łańcuchami górskimi i kraterami. Dwa największe odkryte pasma górskie nazwano Alfa Regio i Beta Regio. W związku z tymi informacjami wykluczono możliwość istnienia jakiegokolwiek życia na tej planecie. Jak na razie nie wiadomo czy na Wenus znajdują się jakiekolwiek czynne wulkany, aby to sprawdzić potrzebne są dodatkowe badania przy wykorzystaniu nowocześniejszych sond. Badania teleskopowe Wenus nie dają dużo informacji o jej powierzchni ze względu na grubą warstwę chmur, które ją zasłaniają. Sama planeta obraca się z prędkością jednego obrotu na 243 dni, podczas gdy warstwa chmur potrzebuje na to tylko 4 dni. Natomiast rok na Wenus (czyli jej obrót wokół Słońca) trwa 224,7 dnia, czyli dłużej niż w przypadku Merkurego, ale krócej niż w przypadku Ziemi. Jak do tej pory w wyniku prowadzonych badań poznano 98% powierzchni Wenus.
Jeśli chodzi o wygląd Wenus na naszym niebie, to jest to 3 najjaśniejszy obiekt zaraz po Słońcu i Księżycu. Ze względu na to że planeta ta ma w porównaniu z innymi planetami wysoki współczynnik odbicia światła można ją nawet obserwować w czasie dnia. Dodatkowym jej atutem pod względem obserwacji jest to, że jest ona odpowiednikiem gwiazdy polarnej i gwiazdy wieczornej. Po zachodzie Słońca jest ona widoczna nad zachodnim horyzontem jako Gwiazda Wieczorna. Natomiast jako Gwiazdę Poranną można ją dostrzec tuż przed wschodem Słońca nad wschodnim horyzontem.
Jak już wspomniano, z powodu panującej temperatury i ciśnienia, wykluczono możliwość istnienia życia na Wenus, przynajmniej na poziomie życia podobnego do tego, które występuje na naszej planecie. Istnienie tak wysokiej temperatury przy powierzchni Wenus nie tylko wynika z jej bliskiego położenia w stosunku do Słońca, ale także jest efektem istnienia grubej atmosfery złożonej głównie z dwutlenku węgla. To z kolei prowadzi do występowania efektu cieplarnianego w wyniku którego ciepło jakie wypromieniowuje sama planeta, nie jest wypuszczane w przestrzeń kosmiczną. Czyli mówiąc krótko planeta nie ochładza się. Co ciekawe ta wysoka temperatura jest w przybliżeniu równa w każdym miejscu planety. Dzieje się tak w wyniku istnienia olbrzymich cyklonów panujących na tej planecie, które to roznoszą ciepło z okolic równikowych równomiernie po całej planecie. Proces ten został poznany dzięki zdjęciom jakich dostarczyła sonda "Mariner 10"
Bardzo duży postęp w badaniach nad Wenus dokonał się dzięki współpracy ZSRR i USA, które to umieściły na jej orbicie satelity monitorujące planetę. To w połączeniu z sondowaniem radarowym z pokładów stacji kosmicznych pozwoliło na stworzenie mapy topograficznej Wenus. Dzięki tej mapie mamy pewną orientację w jej ukształtowaniu. Okazuje się że większą część powierzchni Wenus stanowią pagórkowate równiny, na których nie występują znaczne różnice wysokości. Naukowcy są zdania, że są to najstarsze części powierzchni planety. Za tą teorią przemawiają liczne struktury o kształcie pierścieni, znajdujące się na tych równinach, a które mogą być kraterami pozostałymi po uderzeniach meteorytów. Ich średnice wynoszą od 20 do 300 km. O tym że mogą to być kratery świadczą także centralne pagórki jakie znajdują się w centrum tych wzniesień. Mniejszą część powierzchni Wenus stanowią niziny, które to stanowią ponad ¼ całej powierzchni planety. Nie zaobserwowano na ich terenie występowania jakichkolwiek kraterów i uważa się, że mogą one być czymś w rodzaju "mórz" jakie występują na Księżycu. Najmniejszą część planety stanowią góry, które to zajmują tylko 8% jej całkowitej powierzchni. Pasma górskie jakie tam występują położone są na obszarach, które mogą uchodzić za wenusjańskie kontynenty. Ich nazwy to Ziemia Afrodyty, Ziemia Isztar i Obszar Beta. Obszar Ziemia Afrodyty znajduje się w okolicach równika planety i góry jakie tam występują wznoszą się na wysokości od 4 do 6 km. nad średnim poziomem planety. Jeśli chodzi o wielkość powierzchni tego "kontynentu" to odpowiada ona ziemskiej Afryce. Ziemia Isztar jest "kontynentem" znajdującym się w północnej części planety. Pod względem wielkości odpowiada ziemskiej Australii. Na jego terenie znajduje się najwyższe wenusjańskie pasmo górskie, którego wysokość dochodzi do 11 km. nad średni poziom planety. Są to tzw. Góry Makswella. Odległość Wenus od Słońca wynosi ok. 108 milionów km. Co ciekawe obraca się ona wokół Słońca ze wschodu na zachód, co jest całkowitym przeciwieństwem w przypadku innych planet Układu Słonecznego.
Jak już na początku powiedziano Wenus jest pod względem rozmiaru podobna do naszej planety. Jest niewiele od niej mniejsza, bowiem jej średnica wynosi 12 100 km. Jednak w odróżnieniu do naszej planety ma atmosferę która w 98% składa się z dwutlenku węgla, a jedynie w ok. 2% z azotu. Nad powierzchnią planety znajdują się grube warstwy chmur, które unoszą się na wysokości od 50 do 70 km.. Ponieważ chmury te zawierają znaczne ilości kwasu siarkowego, mogą z nich padać kwaśne deszcze. Z powodu wysokiej zawartości dwutlenku węgla w atmosferze Wenus, istnieje nieustannie na niej efekt cieplarniany nie pozwalający na ochłodzenie się jej powierzchni. W wyniku tego panuje na niej temperatura ok. 460 0C. Większą część powierzchni Wenus pokrywają wulkaniczne równiny, co świadczy o możliwości występowania wulkanów na tej planecie. Wenus nie posiada żadnego naturalnego satelity (podobnie jak Merkury), który krążyłby wokół niej. W związku z tym, że planetę tą pokrywa gruba warstwa chmur niemożliwą praktycznie jest obserwacja jakichkolwiek tworów występujących na jej powierzchni. Także nie można wyróżnić jakichkolwiek znaczących szczegółów w warstwach chmur. Wenus przechodzi fazy podobnie jak Księżyc i również podobnie jak on może przybrać na niebie kształt sierpa. Co ciekawe końcówki tego sierpa są jaśniejsze niż jego pozostała część. Może wynikać to z perspektywistycznego skrótu granicy chmur, ale bardziej prawdopodobne jest to, że jest to efekt pozorny wynikający z kontrastu pomiędzy ciemnym niebem, a jasnymi końcówkami sierpa. Rogi tego sierpa znacznie się wydłużają kiedy Wenus znajduje się w punkcie dolnej koniunkcji, czyli gdy jej odległość kątowa od Słońca jest najmniejsza. Bardzo ciekawym też efektem obserwacyjnym, jest to że rogi tegoż sierpa mogą się niemal spotkać ze sobą, w wyniku czego można zaobserwować powstanie świetlistego pierścienia wokół tarczy planety. Jednak najczęściej w obserwacjach widoczny jest świetlisty łuk o rozmiarze kątowym od 320 do 3400. Wynika to z rozpraszania światła słonecznego w atmosferze planety. Zagadką jak na razie jest popielate światło, jakie dochodzi z Wenus w czasie gdy sierp jest dosyć wąski. Jest to zjawisko dosyć słabo widoczne i można je obserwować tylko w ciągu kilku dni. Jak na razie nie wyjaśniono skąd się ono bierze. Spektakularną obserwacją jest przejście Wenus przed tarczą słoneczną. Ostatnie takie przejście można było obserwować 8 czerwca 2004 roku, a najbliższe będzie miało miejsce czerwca 2012.
Komentarze (0)