szekspiryzm

zespół nawiązań do twórczości W. Szekspira (i teatru elżbietańskiego), charakterystyczny dla literatury dramatycznej preromantyzmu i romantyzmu. Szekspir zerwał z zasadą trzech jedności, tematy do swych dramatów czerpał z kronik historycznych, wprowadził nowy typ bohatera, rządzonego silnymi namiętnościami. Dramaty Szekspira były zbudowane z luźnych scen, łączących w sobie cechy różnych gatunków i rodzajów literackich oraz przeciwstawnych kategorii estetycznych (komizmu i tragizmu, patosu i groteski). Pogłębił psychologiczną analizę postaci, wprowadził sceny zbiorowe, w tle umieszczał przyrodę, odwoływał się do fantastyki i baśniowości. Romantycy przeciwstawili szekspirowski model dramatu tragedii klasycznej, szczególnie dziełom Racine'a, traktując Szekspira jako swego mistrza. W literaturze polskiej znalazło to odbicie m.in. w dramatach J. Słowackiego (Maria Stuart, Mazepa, Balladyna, Lilla Weneda). hamletyzm.