środek artystyczny, zastąpienie nazwy przedmiotu, zjawiska lub osoby opisowym wyrażeniem, odwołującym się do ich rozpoznawalnej cechy. Peryfraza jest figurą retoryczną, wzbogaca i rozwija temat, ozdabia styl, pozwala eliminować wyrażenia pospolite, wulgarne, zastępując je metaforycznymi.
W niektórych okresach (np. w polskim oświeceniu) była najważniejszym sposobem interpretowania świata i najczęściej używanym chwytem poetyckim. We współczesnej poezji peryfraza zmierza do indywidualnego, odkrywczego nazywania świata. Przykłady: "Z chińskich ziół ciągnione treści" - herbata (A. Mickiewicz Zima miejska), "suchego przestwór oceanu" - step (A. Mickiewicz Stepy akermańskie).
W mowie potocznej stosuje się odmianę peryfrazy - eufemizm, gdy chce się wyrazić jakąś treść oględniej: zamiast głupi - niezbyt rozumny. W publicystyce peryfraza stosowana jest jako środek schematyzacji języka, tworzenia umownych formuł, służących wpajaniu oczekiwanych nastawień odbiorców. nowomowa, eufemizm.
