collage (czyt. kolaż; fr. naklejanie, oklejanie papierem)
- W znaczeniu podstawowym:
kompozycja wykonywana z różnych materiałów (gazet, fotografii, tapet, przedmiotów), naklejanych na płótno,
łączonych z malarstwem lub rysunkiem. Pierwszy zastosował tę
technikę Picasso, używali jej dadaiści i surrealiści. Potem
przejęli ją muzycy, a także film, teatr i literatura.
- W znaczeniu literackim:
tekst montowany w całości lub we fragmentach z cytatów z innych
tekstów. Technika ta bywa stosowana w poezji, prozie narracyjnej i w
dramacie. Polega na cytowaniu oraz wtapianiu cytowanego tekstu w
dzieło własne. Sfera tekstów cytowanych jest nieograniczona: utwory
literackie, gazety, reklama, podręczniki, wypowiedzi potoczne.
Często wprowadzane są cytaty pozorne jako wytwory stylizacyjne,
parodie, pastisze określonych typów wypowiedzi.
Collage zrywa z zasadą spójności tekstu. Przykłady: artykuł prasowy,
czytany przez bohatera
Kartoteki T. Różewicza, przepisy kulinarne w utworze
Dom dzienny, dom nocny O. Tokarczuk.
