G. Morcinek Łysek z pokładu Idy, bohater zwierzęcy, główny i tytułowy; był dużym, silnym koniem, dlatego przeznaczono go do pracy w kopalni, gdzie miał ciągnąć wagoniki z węglem, zamiast lokomotywy, której w tym miejscu nie można było użyć, ze względu na zbyt wąski chodnik.
Wygląd: Łysek był pięknym, silnym koniem. Miał duże, mądre oczy, którymi potrafił wiele wyrazić.
Życiorys: Niewiele informacji w utworze, wiadomo jedynie, że Łyska przeznaczono do pracy w kopalni "Gwido" w miejscu, gdzie nie można było użyć mechanicznej lokomotywy, która ciągnęłaby wagoniki z węglem. Łysek dzielił wraz z ludźmi trudny los górnika.
Charakterystyka: Opisując życie Łyska, autor przypisuje mu piękne ludzkie cechy. Zwierzę jest mądre, pojętne, zaprzyjaźnia się z opiekunem, pewnego dnia ratuje mu nawet życie.
Zwraca uwagę przede wszystkim mądrość i inteligencja konia. Zwierzę szybko nauczyło się nowych obowiązków, rzetelnie wykonywało swoją pracę, ale nigdy nie pozwalało się oszukiwać - jeśli Kubok doczepił nawet o jeden wagonik więcej, niż Łysek zwykle ciągnął, koń stawał i czekał, aż jego współpracownik naprawi swój błąd. Miał doskonałą pamięć, szybko poznał teren, po którym się poruszał i drogę do stajni. Był serdeczny i ufny wobec ludzi, okazywał im przyjaźń. Najbardziej zaprzyjaźnił się z Kubokiem.
Najbardziej ludzką cechą Łyska okazała się zdolność do prawdziwego bohaterstwa. Zwierzę zachowało się w dramatycznej sytuacji jak mądry i odpowiedzialny człowiek. Koń wiedział, że ryzykuje własnym życiem, a wyciągnął Kuboka spod zwałów węgla na moment przed nadjechaniem rozpędzonych wagoników.
Rola w utworze: Łysek był koniem przeznaczonym do pracy w kopalni. Swym postępowaniem udowodnił, że zwierzę może być najlepszym przyjacielem człowieka.