Z. Nałkowska Granica, bohater główny; mąż Elżbiety, kochanek Justyny, prezydent miasta; syn Żanci i Waleriana Ziembiewiczów. W momencie rozpoczęcia akcji powieści wiadomo, że popełnił samobójstwo, czego powodem był w dużej mierze skandal obyczajowy (związek z Justyną). Pisarka stara się odtworzyć koleje życia bohatera i pokazać uwarunkowania społeczne, towarzyskie, obyczajowe, wreszcie indywidualne cechy samego Zenona, które stały się powodem jego postępku
Wygląd: W czasie pobytu u rodziców w Boleborzy tak przedstawiał się Justynie: "Osoba tego chudego, nieogolonego studenta w pogniecionym, rozpiętym kołnierzu koszuli i bez krawata, o którym mówili na folwarku, że chodzi w pole między ludzi, kręci się przy żniwiarce i opowiada niestworzone rzeczy, nie onieśmielała jej w najmniejszym stopniu"
Życiorys: Urodził się w Boleborzy jako syn rządcy. W dzieciństwie szanował rodziców, ale z czasem zaczął oceniać ich bardzo surowo i zapragnął żyć inaczej niż oni. Uczył się bardzo dobrze, udzielał nawet korepetycji, m.in. Elżbiecie. Po ukończeniu gimnazjum wyjechał na studia do Paryża. Przyjaźnił się tam z synem Kolichowskiej, Wąbrowskim i związał się z nieuleczalnie chorą Adelą. Po powrocie do Polski z listu Karola dowiedział się o jej śmierci. Wtedy nawiązał romans z Justyną
Ze względu na trudności materialne zwrócił się o pomoc do pana Czechlińskiego, właściciela gazety "Niwa". Za cenę kompromisu, wyrzeczenia się własnych przekonań, uzyskał pieniądze na dokończenie studiów
Po powrocie do Polski ożenił się z Elżbietą Biecką, kontynuując jednocześnie romans z Justyną. Elżbieta wiedziała o romansie męża, pomagała Justynie w znajdowaniu kolejnych posad
Zenon robił szybką karierę. Został redaktorem naczelnym "Niwy", a następnie prezydentem miasta. Jego żona w tym czasie urodziła dziecko, a Justyna po usunięciu ciąży przeżyła załamanie nerwowe. Zenon jako prezydent miasta usiłował zrealizować plany budowy domów dla bezdomnych na Przedmieściu Chązebiańskim, zaadaptował starą cegielnię na noclegownię, stworzył park i boiska, a dansing o złej reputacji zamienił na pijalnię mleka dla dzieci. Działania te zahamował kryzys gospodarczy. Po zamknięciu Huty Hettnera tłum robotników wychodzi na ulicę, padają strzały, są ofiary śmiertelne. Odpowiedzialność spada na prezydenta
W tym też czasie zostaje w swym gabinecie zaatakowany przez Justynę, która oblewa go kwasem. Poparzony ciężko Ziembiewicz po wyjściu ze szpitala popełnia samobójstwo
Charakterystyka: Naczelną cechą charakteru Ziembiewicza wydaje się jego skłonność do kompromisów, prawdopodobnie odziedziczona po matce. Zenon poddaje się sytuacji, okolicznościom, otoczeniu. Jego intencje są niewątpliwie szlachetne, brak mu jednak siły, konsekwencji w działaniu. Te cechy ujawniają się już w trakcie jego studiów w Paryżu. Związek z nieuleczalnie chorą Adelą kończy się wyjazdem bohatera z Francji. Nie okłamuje dziewczyny, otwarcie mówi, że jej nie kocha. Jego rola polega na tym, że pozwala się darzyć uczuciem, a wyjazd tuż przed śmiercią Adeli jest dowodem chłodu i obojętności wobec niej, kompromisu wobec sytuacji, w jakiej się znalazł i uległości wobec okoliczności. Następnym aktem poddania losowi jest romans z Justyną. Zenon specyficznie odbiera świat: uważa, że rzeczywistość narzuca pewne sytuacje, okoliczności, ludzi, których można tylko biernie przyjmować. Ulega więc atmosferze wolności, swobody, letnich wieczorów, lenistwa i spokoju, przesyconej subtelnym erotyzmem i zostaje kochankiem Justyny. Nie kocha dziewczyny, ich związek to po prostu zbieg okoliczności
Podobne zbiegi okoliczności towarzyszą całej karierze zawodowej Ziembiewicza. I w tej sferze życia bohater poddaje się sytuacji. Rezygnuje z własnego zdania i pozwala na manipulacje wiadomościami, przekłamania i półprawdy, będąc redaktorem "Niwy". Właśnie uległość jest cechą, dzięki której Zenon zostaje prezydentem miasta. Dla naprawdę wpływowych ludzi jest on po prostu wygodny na tym stanowisku. Właściwie nie ma sprawy, w której bohater sam, bez niczyjej pomocy podjąłby decyzję. Jest bierny. Oczekuje przyzwolenia, aprobaty, wybaczenia i w tym jest bardzo podobny do ojca, którego kiedyś potępiał. Związek z Elżbietą jest możliwy tylko z powodu wielkiej miłości, jaką ona darzy Zenona. W imię tego uczucia wybacza i toleruje jego kontakty z Justyną. Podobnie mocnym uczuciem darzy Ziembiewicza Bogutówna. I wydaje się, że obydwie ostatecznie zdają sobie sprawę z chwiejności woli Zenona. Wiedzą, że nie mogą liczyć na jego ostateczny wybór między nimi. Bo czy można powiedzieć, że Zenon świadomie i z miłości wybrał Elżbietę? Czy gdyby kobiety zamieniły się miejscami i to Justyna byłaby tą bogatą, wykształconą damą, nie ona właśnie zostałaby żoną Zenona?
Uległość, kompromis, bierność są powodem przekraczania przez Zenona kolejnych granic: postępuje niemoralnie, wyrzeka się swojego zdania, poglądów, rezygnuje z indywidualności, z własnego wewnętrznego świata. Wreszcie staje wobec pustki i samotności i chyba to jest główny powód samobójstwa bohatera
Omawiając sylwetkę Zenona Ziembiewicza, często przytacza się jego zdanie: "Jest się nie takim, jak myślą ludzie, nie jak myślimy o sobie my, jest się takim, jak miejsce, w którym się jest". Koleje losu tego bohatera zdają się być autorskim komentarzem Nałkowskiej dotyczącym tego zdania: jest granica, do której można przyjmować narzucane przez otoczenie fakty, okoliczności i warunki. Potem można ocalić siebie, odważnie broniąc własnych zasad lub wyrzec się ich i stanąć oko w oko z pustką
Rola w utworze: Na jego przykładzie autorka ukazała przekraczanie kolejnych granic i jego skutki
Nie znalazłeś tego, czego szukasz na Bryku?
Jest tutaj pełno osób, które moga Ci pomóc!
Zadaj pytanie i otrzymaj szybką odpowiedź.
