sfinks

Symbolizuje to, co nieodgadnione, nieodkryte, tajemnicze; milczenie, brak porozumienia, niejasność, niepewność, to co niedostępne poznaniu.

Starożytność

Mitologia

Feniks - SYMBOL TAJEMNICY: Feniks nękający Teby zdaje ludziom zagadkę. Nikt nie potrafi jej odgadnąć i dopóki rozwiązanie odkrywa mrok tajemnicy, miasto przeżywa tragedię. Odpowiedź zna tylko Edyp i dlatego udaje mu się pokonać potwora.

Romantyzm

Kordian J. Słowacki

SFINKS - SYMBOL ZAGADKI: "Precz z tym sfinksem, co prawi zagadki!" mówi Szatan, stwarzający polskich przywódców, kiedy postać nowopowstała zadaje pozbawione sensu pytania w rodzaju: czy lepiej, że król jest, czy że go nie ma.

SFINKS - SYMBOL TAJEMNICY ŻYCIA, ZAGADKI ISTNIENIA: W swoim monologu młody Kordian - bohater nękany "jaskółczym niepokojem", mający poczucie bezsensu istnienia - mówi:

"Teraz czas, świat młodzieńca zapałem przemierzyć

I rozwiązać pytanie: żyć? alboli nie żyć?

Jam bezsilny! nie mogę jak Edyp zabójca

Rozwiązać wszystkich sfinksów zagadki na świecie;

Rozmnożyły się sfinksy, dziś tajemnic trójca

Liczna jak ziarna piasku, jak łąkowe kwiecie;"

Pozytywizm

Faraon B. Prus

SFINKS - SYMBOL ZMARTWIENIA, CIĘŻARU DUCHOWEGO: Tutmozis, przyjaciel Ramzesa, tak go pociesza, kiedy młody następca trony skarży się na brak gotówki: "Widzę to - ciągnął elegant - po twoim niespokojnym chodzie i bezładnym wyrzucaniu rękoma, że w tej chwili doznajesz rozpaczy z powodu braku pieniędzy. Wkrótce jednak doznasz innych uczuć, jak gdyby ci zdjęto z piersi wielkiego sfinksa. Później ulegniesz słodkiemu stanowi zapomnienia o swoich poprzednich kłopotach i teraźniejszych wierzycielach, a potem..."

SFINKS - SYMBOL ZAGROŻENIA, ŚMIERCI: "- Sfinks!... patrzcie, sfinks!... Już nie wyjdziemy żywi z pustyni, kiedy ciągle pokazują się nam widziadła...

Rzeczywiście na białym pagórku wapiennym bardzo wyraźnie rysowała się sylwetka sfinksa. Lwie ciało, ogromna głowa w czepcu egipskim i jakby ludzki profil."

SFINKS - SYMBOL TAJEMNICY: "Nasz sfinks ogromem i tajemniczością przypomina pustynię, ma postać duchów błąkających się w pustyni i tak przeraża ludzi jak ona. Jest on zaprawdę synem bogów i ojcem trwogi."