Pani Twardowska

Treść lektury

Ballady i romanse

Pani Twardowska

  Jedzą, piją, lulki palą,

Tańce, hulanka, swawola;

Ledwie karczmy nie rozwalą,

Cha, cha! chi, chi! hejże! hola!

  Twardowski siadł w końcu stoła,

Podparł się w boki jak basza:

„Hulaj dusza! hulaj!” woła,

Śmieszy, tumani, przestrasza.

  Żołnierzowi, co grał zucha,

Wszystkich łaje i potrąca,

Świsnął szablą koło ucha:

Już z żołnierza masz zająca.

  Na patrona z trybunału,

Co milczkiem wypróżniał rondel,

Zadzwonił kieską, pomału:

Z patrona robi się kondel.

  Szewcu w nos wyciął trzy szczutki,

Do łba przymknął trzy rureczki,

Cmoknął: cmok! i gdańskiej wódki

Wytoczył ze łba pół beczki.

  Wtem, gdy wódkę pił z kielicha,

Kielich zaświstał, zazgrzytał;

Patrzy na dno: — „Co u licha?

Po coś tu, kumie, zawitał?”

  Diablik to był w wódce na dnie:

Istny Niemiec, sztuczka kusa;

Skłonił się gościom układnie,

Zdjął kapelusz i dał susa.

  Z kielicha aż na podłogę

Pada, rośnie na dwa łokcie,

Nos jak haczyk, kurzą nogę,

I krogulcze ma paznokcie.

  „A, Twardowski… witam bracie!”

To mówiąc, bieży obcesem:

„Cóż to, czyliż mię nie znacie?

Jestem Mefistofelesem.

  Wszak ze mnąś na Łysej Górze

Robił o duszę zapisy:

Cyrograf na byczej skórze

Podpisałeś ty, i bisy.

  Miały słuchać twego rymu;

Ty, jak dwa lata przebiegą,

Miałeś pojechać do Rzymu,

By cię tam porwać jak swego.

  Już i siedem lat uciekło,

Cyrograf nadal nie służy:

Ty, czarami dręcząc piekło,

Ani myślisz o podróży.

  Ale zemsta, choć leniwa,

Nagnała cię w nasze sieci:

Ta karczma Rzym się nazywa…

Kładę areszt na waszeci”.

  Twardowski ku drzwiom się kwapił

Na takie dictum acerbum;

Diabeł za kontusz ułapił:

„A gdzie jest nobile verbum?”

  Co tu począć? kusa rada,

Przyjdzie już nałożyć głową…

Twardowski na koncept wpada

I zadaje trudność nową.

  „Patrz w kontrakt, Mefistofilu,

Tam warunki takie stoją:

Po latach tylu a tylu,

Gdy przyjdziesz brać duszę moją,

  Będę miał prawo trzy razy

Zaprząc ciebie do roboty,

A ty najtwardsze rozkazy,

Musisz spełnić co do joty.

  Patrz, oto jest karczmy godło,

Koń malowany na płótnie;

Ja chcę mu wskoczyć na siodło,

A koń niech z kopyta utnie.

  Skręć mi przy tem biczyk z piasku,

Żebym miał czem konia chłostać;

I wymuruj gmach w tym lasku,

Bym miał gdzie na popas zostać.

  Gmach będzie z ziarnek orzecha,

Wysoki pod szczyt Krępaku,

Z bród żydowskich ma być strzecha,

Pobita nasieniem z maku.

  Patrz, oto na miarę ćwieczek,

Cal gruby, długi trzy cale:

W każde z makowych ziareczek

Wbij mnie takie trzy bretnale”.

  Mefistofil duchem skoczy,

Konia czyści, karmi, poi,

Potem bicz z piasku utoczy,

I już w gotowości stoi.

  Twardowski dosiadł biegusa,

Probuje podskoków, zwrotów,

Stępa, galopuje, kłusa —

Patrzy, aż i gmach już gotów.

  „No! wygrałeś panie bisie,

Lecz druga rzecz nie skończona:

Trzeba skąpać się w tej misie —

A to jest woda święcona”.

  Diabeł kurczy się i krztusi,

Aż zimny pot na nim bije:

Lecz pan każe, sługa musi,

Skąpał się biedak po szyję.

  Wyleciał potem jak z procy,

Otrząsł się, dbrum! parsknął raźnie:

„Teraz jużeś w naszej mocy,

Najgorętsząm odbył łaźnię”.

  „Jeszcze jedno, będzie kwita:

Zaraz pęknie moc czartowska! —

Patrzaj, oto jest kobiéta,

Moja żoneczka, Twardowska.

  Ja na rok u Belzebuba

Przyjmę za ciebie mieszkanie;

Niech przez ten rok moja luba

Z tobą jak z mężem zostanie.

  Przysiąż jej miłość, szacunek,

I posłuszeństwo bez granic;

Złamiesz choć jeden warunek,

Już cała ugoda na nic”.

  Diabeł do niego pół ucha,

Pół oka zwrócił do samki,

Niby patrzy, niby słucha —

Tymczasem już blisko klamki.

  Gdy mu Twardowski dokucza,

Od drzwi, od okien odpycha,

Czmychnąwszy dziurką od klucza,

Dotąd, jak czmycha, tak czmycha.