Glista ludzka (Ascaris lumbricoides- Zdjęcie 1) to robak o długości 25-40 cm należący do nicieni, wywołujący glistnicę (Ascaridosis)-jedną z najczęstszych chorób pasożytniczych przewodu pokarmowego. Żywicielem ostatecznym jest wyłącznie człowiek. Najczęściej chorują dzieci. W Polsce częstość zachorowań to kilka % wszystkich robaczyc rocznie. Glistnica jest robaczycą przewodu pokarmowego, głównie jelita cienkiego. Do zakażenia dochodzi drogą oralną tj. przez spożycie pokarmów zanieczyszczonych jajeczkami z larwami. Po spożyciu zakażonego pokarmu, larwa wylęga się w dwunastnicy przechodząc następnie przez błonę śluzową do krwi lub chłonki. Z krwią larwy wędrują przez wątrobę i serce do pęcherzyków płucnych i oskrzeli gdzie dochodzi do dwukrotnego przepoczwarzania (linienia). Po około dziesięciu dniach przechodzą do tchawicy skąd są odkrztuszane do jamy ustnej a następnie połykane z plwociną i w ten sposób ponownie dostają się do jelit, gdzie dojrzewają w ciągu 2-3 miesięcy od zakażenia. Glista bytuje w jelicie 13-15 miesięcy. Po tym czasie może dojść do samowyleczenia, o ile nie nastąpi ponowne zakażenie lub powikłania, np. niedrożność jelita cienkiego lub zapalenie wyrostka robaczkowego. W jelicie może bytować nawet kilkaset glist jednocześnie. Samica produkuje ogromne ilości jaj, które są wydalane z kałem (Zdjęcie 2,3).

Zdjęcie 1- Glista ludzka

Objawy chorobowe są związane z wędrówką larw i dotyczą narządów, w których mogą przebywać larwy:

- objawy skórne i płucne spowodowane reakcją alergiczną

-podczas wędrówki larw przez płuca może dojść do przejściowego śródmiąższowego zapalenia płuc, zapalenia oskrzeli, nacieków eozynofilowych płuc

- obecność glist w jelitach powoduje: nudności, wymioty, biegunki, bóle w jamie brzusznej

-oraz objawy ogólne jak np. gorączkę, osłabienie, brak apetytu, bóle głowy, rozdrażnienie, bezsenność.

Rozpoznanie glistnicy jest często przypadkowe poprzez zauważenie glisty w kale chorego lub zwymiotowanej treści pokarmowej. W przypadku podejrzenia choroby podstawowe znaczenie diagnostyczne ma badanie kału na obecność jaj pasożytów (Zdjęcie 2,3)

Zdjęcie 2- larwa glisty w kale

Zdjęcie 3- larwa glisty w kale

Leczenie obciążone jest ryzykiem wstrząsu anafilaktycznego związanego z rozpadem wielu robaków, niemniej jednak prowadzi się je w domu, a jego celem jest eliminacja pasożytów z organizmu. Po 2 tygodniach sprawdza się skuteczność leczenia badając kał.

Profilaktyka zapobiegania glistnicy polega przede wszystkim na przestrzeganiu ogólnych zasad higieny osobistej i żywienia. Należy staranne myć warzywa i owoce, pić przegotowaną wodę i zwrócić uwagę, żeby dzieci myły ręce przed jedzeniem, zwłaszcza po każdej zabawie z rówieśnikami oraz po skorzystaniu z toalety.

Literatura:

"Mikrobiologia" G. Virella

"Zarys parazytologii lekarskiej" S. Kadłubowski