Zamin przejdę do głównego tematu jakim jest "Iliada" jako piewrwszy epos w literaturze europejskiej" zacznę może od wyjaśnienia czym jest epos i jakimi cechami się charakteryzuje. A zatem: epos to epicki gatunek literacki wywodzący się jeszcze ze starożytności. Eposem nazywamy obszerne dzieło literackie napisane wierszem i przedstawiające dzieje bohaterów lub społeczeństw na tle historycznych i przełomowych dla nich wydarzeń. Był jednym z najwyżej cenionych gatunków starożytności. Pisany stylem podniosłym, patetycznym spełniał warunki starożytnej zasady decorum - czyli zasady zgodności stylu, tematu i języka. Mistrzem tego gatunku w starożytności był Homer.

Cechy eposu homeryckiego:

- inspirację eposu stanowią mity - historia wojny trojańskiej - "Iliada", tułaczka Odyseusza - "Odyseja"

- bohaterowie utworu biorą udział w przełomowych dla społeczeństwa wydarzeniach - w "Iliadzie" uczestniczą oni w wojnie trojańskiej

- świat przedstawiony jest polem działania bohaterów ludzkich i boskich. W wydarzeniach biorą udział zarówno jedni jak i drudzy

- o kluczowych dla zakończenia wydarzeniach decyduje Fatum - przeznaczenie, nad którym czuwa bogini Mojra

- epizodyczność fabuły - akcja obejmuje tylko wycinek większych wydarzeń

- trzecioosobowy narrator - powstrzymujący się od komentarzy, wszechwiedzący, ujawniający się w inwokacji, zna zamiary bogów

- realizm szczegółu - opisywanie przedmiotów i scen z fotograficzną niemal dokładnością - na przykład opis tarczy Achillesa

- retardacja - celowe spowalnianie akcji dla wzbudzenia ciekawości czytelnika

- dynamizm opisu - opisy są dynamiczne - "dzieją się" w konkretnej przestrzeni i czasie, ukazany jest ruch

- epitety stałe - czyli takie, które są przypisane konkretnej osobie - gromowładny Zeus, szybkonogi Achilles

- pisany stylem patetycznym, podniosłym

- obecność porównań homeryckich - bardzo rozbudowanych, epickich

- heksametr - to miara metryczna złożona z dwóch stóp. Nim pisany jest epos

Teraz, kiedy już wyjaśniłam czym jest epos mogę omówić najważniejsze dzieło starożytności z tego gatunku, którego autorem jak już wcześniej wspomniałam był Homer. Epos ten jeszcze przed spisaniem go funkcjonował jako opowieść ustna. Mam na myśli oczywiście "Iliadę". Akcja tego utworu to zaledwie epizod z dziejów wojny o Troję, który wydarzył się w dziesiątym roku oblężenia miasta. Achilles zły na Agamemnona za zabranie mu jego branki Bryzejdy opuszcza swoje wojsko i zarzeka się, że nie wróci dopóki Trojanie nie pokonają Greków i nie zbliżą się do jego okrętów. I tak właśnie się dzieje. Pomimo bohaterskiej postawy Greków Trojanie dowodzeni przez walecznego Hektora odnoszą coraz to nowe zwycięstwa nad Grekami. Przyjaciel Achillesa - Ptroklos - bardzo zmartwiony, chce odwrócić niepomyślną passę Greków. Za zgodą Achillesa bierze jego zbroję i rusza do walki, w której niestety ginie z rąk Hektora, a pożyczona zbroja przechodzi w ręce zwycięzcy. Na prośbę matki Achillesa Hefajstos wykuwa nową zbroję i po pochowaniu Patroklosa Achilles ponownie staje do walki. Dzięki temu szczęście znów zaczyna dopisywać Grekom. Achilles spotyka się w bezpośrednim pojedynku z Hektorem i pokonuje go przeszywając jego ciało włócznią. Ojciec Hektora, a król Troi, Priam wykupuje ciało syna, a jego pogrzeb jest zakończeniem "Iliady". Wiadomo, że z powodu śmierci Hektora los Troi jest już przesądzony.

Dzięki wspaniałym i rozległym opisom i retardacji (celowemu opóźnianiu zdarzeń) ta pozornie nieciekawa akcja rozrasta się do wielkości epopei. Bardzo dużo miejsca w "Iliadzie" Homer poświęcił opisom narad wojennych, igrzysk, a także innym opisom - jak na przykład słynny opis tarczy Achillesa. Homer jako dobry psycholog przestawia poszczególnych bohaterów - ich samych, ich stosunki z innymi. Oddaje tym samym ducha tamtych czasów oraz przedstawia rozmaite szczegóły z życia Greków - ich wierzeń, organizacji czy ich systemu wartości. W wojnę ludzi wtrącają się wszechobecni bogowie, ale nad wszystkim czuwa przeznaczenie. Bogowie, chociaż nieśmiertelni i zadawałoby się doskonali, trawieni są typowo ludzkimi namiętnościami takimi jak żądza władzy, zazdrość. Jeśli chodzi o budowę poematu to ważną role odgrywa tu symetria - widzimy na samym początku gniew Achillesa, jego początek, następnie rosnące natężenie, aby w końcu doszło do wyzbycia się tego uczucia przez bohatera. Jest więc "Iliada" dzięki walorom artystycznym i poznawczym wzorcem dla kultury i literatury starożytnej. Jest także jednym z najważniejszych źródeł wiedzy o kulturze materialnej i symbolicznej antycznej Grecji. Jest w końcu najwyższą i najgłębszą epopeją świata.