Powierzchnia skóry dorosłego człowieka wynosi około 2 m2. Stanowi ona nawet 15 % całej masy człowieka. Grubość skóry sięga w niektórych miejscach nawet 4 milimetry.

Szczególnie zmienną warstwą skóry jest naskórek. Może on pod wpływem długotrwałych bodźców mechanicznych ulegać grubieniu. Takie zjawisko charakterystyczne jest dla podeszew stóp oraz dłoni.

Warstwą równie zmienną jak naskórek jest podściółka tłuszczowa. Bardzo cienka skóra znajduje się natomiast na powiekach, żołędzi prącia i na napletku. Cieńszą skórę z reguły posiadają kobiety i dzieci ale także ludzie starsi. W budowie skóry zaznacza się kilka warstw. Dzięki takiej budowie skóra może pełnić wiele ważnych dla organizmu funkcji.

Dzięki skórze możliwe jest połączenie organizmu z otaczającym go światem . Umożliwia ona odbiór bodźców,

pochodzących ze środowiska zewnętrznego. W skórze zawarte są liczne nerwowe zakończenia oraz specyficznie wykształcone ciałka. Dzięki skórze organizm zyskuje ochronę przed niekorzystnym wpływem środowiska. Skóra stanowi barierę pomiędzy środowiskiem zewnętrznym i wewnętrznym.

Połączenie skóry z tkankami leżącymi w głębi ciała może być ścisłe lub luźne. Połączenie to wpływa na stosunek przesuwalności skóry w porównaniu do podłoża. Pewne okolice ciała ( podeszwy i dłonie) posiadają bardzo ścisłe zespolenie z reszta ciała. Możliwe jest to dzięki mocno rozwiniętemu układowi łącznotkankowych pęczków, powodujących znaczne zespolenie. W wyższych częściach ręki , skóra jest przesuwalna i można ją chwycić w fałd.

Skóra posiada pewien stopień rozciągliwości. Zdolność ta jest miarą napięcia i jędrności skóry. Dzieci posiadają większe napięcie skóry niż dorośli. Zdolność ta zależy od ilości i zdolności do kurczenia się sprężystych włókien zawartych w skórze. Świeży wygląd, jędrność i elastyczność skóry jest wynikiem równowagi fizjologicznej, wchodzących w jej skład komórek. Aby skóra długo pozostawała piękna i jędrna należy właściwie dobierać kosmetyki i środki pielęgnujące.

Głównymi warstwami skóry są:

- naskórek,

- skóra właściwa,

- tkanka podskórna.

Funkcje skóry:

- percepcja bodźców, możliwa jest dzięki odpowiednio przygotowanym do tego receptorom i włókienkom nerwowym,

- termoregulacja ustroju, w skórze znajdują się gruczoły potowe, a dodatkowo przebiegają w niej liczne naczynia krwionośne, dzięki temu ciepło może "ulatywać" z organizmu,

Zwężenie lub rozszerzenie naczyń jest wynikiem bodźców cieplnych, które odbierane są przez powierzchniowe naczynia krwionośne. Zmiany te mają charakter odruchowy.

- ochrona mechaniczna,

Skóra stanowi osłonę przed uszkodzeniami, a dzięki zawartości włókien skórnych ( elastyczne i kolagenowe), amortyzuje siły działające z zewnątrz.

- ochrona chemiczna, spełnianie tej funkcji umożliwiają gruczoły łojowe, które tworzą płaszcz lipidowo-kwasowy, chroniący głównie naskórek i resztę skóry przed czynnikami chemicznymi. Odpowiedni stopień natłuszczenia zapobiega pękaniu i wysychaniu skóry.

Kwaśny charakter skóry zapewnia ochronę przed bakteriami i grzybami.

- wytwarzanie melaniny,

- resorpcja niektórych związków chemicznych,

- gospodarka wodno-mineralna, umożliwiają ją gruczoły potowe oraz występująca w skórze warstwa podścieliskowa,

- wytwarzanie witaminy D, dzięki promieniowaniu słonecznemu, zawarta w skórze prowitamina D, przekształca się w witaminę D,

- widzialnie hormonów, dzięki komórkom tucznym, zawartym w tkankach skórnych, uwalniane są do organizmu histamina i heparyna.

Pielęgnacja i higiena skóry. Zapobieganie niektórym chorobom skórnym.

Powierzchnia skóry pokryta jest potem i łojem, mieszającymi się z brudem oraz złuszczonymi komórkami naskórkowymi, bakteriami i kurzem. W wyniku uszkodzenia warstw skórnych, komórki bakteryjne mogą przedostawać się wnętrza organizmu. Ważne jest więc utrzymywanie skóry w czystości poprzez codzienne mycie jej wodą oraz mydłem. Pielęgnacja skóry ma także znaczenie estetyczne oraz wpływa na nasze samopoczucie.

Po umyciu konieczne jest nasmarowanie skóry balsamem, który chroni skórę przed wysuszeniem i łuszczeniem.

W czasie dojrzewania skóra twarzy, pleców i szyi, pokrywa się często zmianami trądzikowymi. Schorzenie to jest wynikiem zmian hormonalnych w organizmie. Jeśli zmiany trądzikowe nie zostaną zakażone przez bakterie, to znikają same, kiedy równowaga organizmu ustali się już na pewnym poziomie. W sklepach spotkać można obecnie bardzo bogaty wybór kosmetyków dla cery trądzikowej.

Właściwa higiena skóry zabezpiecza przed chorobami i pasożytami skórnymi, w tym grzybicą i świerzbem.

Skóra często ulega różnym oparzeniom i odmrożeniom. Oparzenia powodowane są przez ogień, gorącą wodę, promienie słoneczne lub związki chemiczne.

Występuje trzy rodzaje oparzeń. Pierwszy stopień charakteryzuje się zaczerwieniem i obrzękiem. W przypadku oparzeń wyższych stopni na skórze pojawiają się pęcherze wypełnione cieczą. Pomoc w takich przypadkach polega na nałożeniu jałowego opatrunku.

Odmrożenie charakteryzuje się bladą skórą oraz utratą wrażliwości, gdyż w miejscu odmrożenia przestaje krążyć krew. Ulgę przynosi rozcieranie zmarzniętych miejsc oraz kąpiele w letniej wodzie.

Po ograniu odmrożonego miejsca należy je posmarować kremem. Cięższe odmrożenia wymagają pomocy lekarza, gdyż mogła nastąpić martwica tkanki.

Skóra stanowi wizytówkę naszego zdrowia. Należy o nią dbać i stale pielęgnować. Należy ją nawilżać a jeśli wystąpią podrażnienia należy je likwidować.

Głównymi chorobami skóry są: pokrzywka, choroba posurowicza, obrzęk naczynioruchowy, zakażenia atopowe skóry, wypryski. Często mogą pojawiać się zakażenia bakteryjne, w tym zakażenie gronkowcem lub paciorkowcem. Częste jest także zapalenie włosowych mieszków, czyrak, figówka, ropnie, zakażenia pęcherzowe oraz złuszczające u noworodków, promienica, łupież rumieniowy, bielactwo. Choroby mogą dotyczyć także wytworów skórnych, np. paznokci ( szponowatość, zespół paznokci żółtych, paznokcie rurkowe, koilonychia, rozdzielanie płytki paznokcia, bielactwo paznokci).

Na skórze mogą występować choroby pęcherzowe. Wśród chorób pęcherzowatych występuje pęcherzyca zwykłe, opryszczki, pęcherzyca liściasta, oddzielanie naskórka i in.

Na skórze mogą także występować schorzenia wynikające z zakażeń grzybami a wśród nich grzybice przydatków, skóry owłosionej, kandydozy i in.

Na skórze głowy może pojawiać się łupież albo łysienie plackowate. Na skutek działania silnego promieniowania światła, mogą pojawiać się schorzenia nowotworowe, czerniaki, nowotwory łącznotkankowe oraz stany przedrakowe.

Często na skórze pojawiają się różnego rodzaju przebarwienia i znamiona oraz brodawki skórne.

Skóra może ulegać także wirusowym chorobom skóry. Najczęstszymi chorobami wirusowymi skóry są ospa wietrzna, opryszczka pospolita, mięczak zakaźny. Skóra niektórych ludzi może ulegać zaburzonemu rogowaceniu. Anormalne rogowacenie dotyczy szczególnie skóry dłoni i stóp. Czasami pojawia się choroba, określana jako rybia łuska lub rogowacenie mieszkowe ( choroba Dariera).

Pasożytniczymi chorobami skóry są wszawica, świerzbowiec i in. Najczęstszymi chorobami nowotworowymi są rak podstawnokomórkowy i kolczystokomorkowy.

Odmianami trądziku są: trądzik młodzieńczy, trądzik różowaty oraz schorzenia łojotokowe.

Skóra posiada liczne znamiona barwnikowe. Są to znamiona barwnikowe, związane ze wzmożoną aktywnością melanocytów. Odmianami znamion są: znamię wrodzone, znamię błękitne, znamię Spitz, znamiona dysplastyczne, znamiona naczyniowe, w tym naczyniak płaski, jamisty, gwiaździsty, naczyniowy i in.

Niektórzy ludzie cechują się bardzo wrażliwą skórą. Taka odmiana skóry jest nabyta lub uwarunkowana czynnikami genetycznymi. Skórę taką posiadają często kobiety, u których skórna reakcja jest podyktowana cyklem miesiączkowym oraz stanem emocjonalnym. Skórę taką bardzo trudno się pielęgnuje, gdyż występuje ona razem z cerą suchą, płytko unaczynioną lub alergiczną. Wrażliwość skóry objawia się pieczeniem, mrowieniem, ściąganiem, świądem, które występują po kąpieli albo po użyciu niewłaściwych kosmetyków.

Obecnie taki rodzaj cery spotyka się bardzo często. Związane jest to ze znacznym obciążeniem środowiska naturalnego przez toksyny oraz z niewłaściwą pielęgnacją. Błędy wynikają z zastosowania nieodpowiednich kosmetyków, które posiadają zbyt dużą aktywność lub są po prostu nieodpowiednie dla danego typu cery. Wrażliwość skóry może wynikać ze zbyt dużej ilości światła ( naturalnego i solarium), przegrzania, suchego powietrza i stresów. Negatywny wpływ na cerę mają oprócz toksyn także zanieczyszczenia, główne spowodowane pyłem i kurzem, działanie sztucznych włókien, nieprawidłowa dieta czy brak ruchu. Czynniki te powodują spadek zawartości wody w skórze i zmniejszenie warstwy ochronnej tłuszczu.

Do podstawowych typów cery zaliczmy:

- cerę normalną,

- cerę tłustą,

- cerę mieszaną,

- cerę suchą.

Niektóre podziały wyróżniają także cerę trądzikową, zniszczoną, starczą, atroficzną i naczyniową.