bajka

gatunek literatury dydaktycznej; utwór pisany prozą lub wierszem, którego bohaterami są najczęściej zwierzęta, ludzie bądź przed- mioty. Przedstawiona w bajce historia jest pretekstem do wypowiedzenia ogólniejszych prawd życiowych zawartych w morale, czyli w mniej lub bardziej dobitnie zaznaczonym pouczeniu moralnym. Jako gatunek bajka powstała w VI w. p.n.e. - była to bajka zwierzęca, stworzona przez Ezopa. Jej bohaterami są zwierzęta, będące alegoriami ludzkich cech, postaw, wartości (np. lew - siła, lis - chytrość, baran - głupota). Morał w bajce zwierzęcej jest umieszczony zazwyczaj na końcu utworu. Bajki zwierzęce, popularnie zwane ezopowymi, uprawiane były do XVIII wieku (np. Szczur i kot I. Krasickiego). Ze względu na konstrukcję wyróżnia się dwa typy bajek:

narracyjną, uprawianą przez XVII-wiecznego pisarza francuskiego Jeana de La Fontaine'a, zwaną także od imienia jej twórcy lafontenowską. Bajka narracyjna ma formę, krótkiej wierszowanej noweli (np. Przyjaciele A. Mickiewicza);

epigramatyczną, krótką i zwięzłą, najczęściej czterowersową, wzorowaną na formie epigramatu.

W Polsce bajka ze względu na swój dydaktyczny charakter szczególną popularność zyskała w literaturze oświecenia. Najwybitniejszymi twórcami bajek byli I. Krasicki, S. Trembecki, A. Mickiewicz, A. Fredro, B. Hertz.

Zadaj pytanie