Pory roku symbolizują różne okresy w życiu człowieka (wiosna - młodość, lato - dojrzałość, jesień - starość, zima - śmierć), różne rodzaje literackie (wiosna - poezja, lato - epika, jesień - dramat)
PORY ROKU - SYMBOL CYKLU NARODZIN I ŚMIERCI, w który wpisane jest istnienie na ziemi: Następstwo pór roku wiązali Grecy z mitem o Demeter. Kiedy Hades porwał Korę, córkę Demeter, do Hadesu, bogini urodzaju chodziła po całej ziemi i szukała córki. Ponieważ była zrozpaczona, ziemię nawiedził nieurodzaj, przyroda zaczęła obumierać. Zeus, obawiając się skutków tej rozpaczy dla natury, nakazał, aby Kora część roku spędzała z matką, a część z mężem. Kiedy Kora wychodziła na ziemię, zaczynała się wiosna, przyroda budziła się do życia i weseliła się, kiedy wracała, przyroda obumierała.
PORY ROKU - ETAPY ŻYCIA CZŁOWIEKA: W rozdziale Rok na cztery części rozdzielon pisarz ukazuje ścisły związek życia człowieka z przemiennością pór roku. To ona wyznacza cykl pracy i odpoczynku szlachcica ziemianina, którego egzystencja nierozerwalnie związana jest z ziemią i z naturą. Każda pora roku przynosi pożytki i przyjemności, związane z dobrodziejstwami przyrody. Wiosna to czas siania i sadzenia, latem ziemianin może cieszyć się bogactwem dojrzewających płodów rolnych, jakimi obdarzyła go natura, w jesieni zbiera swe plony, zimę przeznaczyć może na odpoczynek.
WIOSNA - MIŁOŚĆ, RADOŚĆ: Podmiot liryczny wyraża swą tęsknotę za ukochaną Justyną. Wiosna jest tu symbolem budzenia się do życia, radości, miłości. Ten szczęśliwy czas skontrastowany jest ze smutkiem poety, który jest nieszczęśliwy z powodu Justyny.
"O wiosno! Pókiż będę cię prosił,
Gospodarz zewsząd stroskany?
Jużem dość ziemie łzami urosił:
Wróć mi urodzaj kochany!".
WIOSNA - SYMBOL WOLNOŚCI: Ukazując wydarzenia historyczne w Panu Tadeuszu, Mickiewicz pozwolił sobie na pewna dowolność, przesuwając w czasie niektóre fakty, m.in. armii Napoleona każe wkroczyć na wiosnę 1812 (naprawdę czerwiec 1812). Te historyczne nieścisłości mają wymowę symboliczną. Wiosna to czas narodzin, życia i rozkwitu, symbolizuje budzenie się narodu i marzenia o wyzwoleniu, które przynieść ma przyszłe powstanie:
"O wiosno! kto cię widział wtenczas w naszym kraju,
Pamiętna wiosno wojny, wiosno urodzaju! (...)
Obfita we zdarzenia, nadzieją brzemienna!".
Wojna w Panu Tadeuszu nie jest groźna i niszcząca, oznacza bowiem szanse na odzyskanie wolności. Ta pora roku wprowadza także znamienną dla romantyzmu symbolikę ziarna i krwi, związanych z idą narodzin życia ze śmierci. Poświęcenie i ofiara narodu przyniesie w przyszłości wolność i niepodległość.
PORY ROKU - CYKL ŻYCIA SPOŁECZNOŚCI: Życie chłopów podporządkowane jest cykliczności pór roku i rytmowi natury. Cykl rozpoczyna się jesienią, kiedy rolnik sieje, a kończy latem, kiedy zbiera plony. Temu kalendarzowi podporządkowane jest życie każdego gospodarza, od natury bowiem uzależniony jest byt każdego mieszkańca wsi. Ziemia go żywi i daje mu utrzymanie, ilość plonów decyduje o bogactwie gospodarza, a tym samym o jego pozycji w gromadzie. Natury nie można oszukać. Przez trzy pory roku chłop pracuje na roli, w zimie odpoczywa, zajmuje się sprawami domu, rodziny lub pracuje w lesie. Każde odstępstwo od tego rytmu jest wykroczeniem przeciwko prawom natury. Reymont opisuje sytuację w Lipcach, kiedy to gospodarze odbywają karę więzienia za bójkę o las: "Wiesna już szła całym światem wraz z tym ptactwem, ciągnącym do łońskich gniazd, na wyżnych miejscach podsychały role, wody opadły i ziemia się prawie prosiła o pługi, o nawozy i o to ziarno święte... A któż miał iść w pole, kiej wszystkie robotne ręce były w kreminale!...". Dzięki Rochowi, który sprowadza najemnych robotników, prawo natury zostaje wypełnione. W wielu partiach powieści życie przyrody nabiera wymiaru religijnego. Natura jest matką - żywicielką, ale też wielkimmisterium: "Cóż to naród miał z tego, że dni przychodziły wybrane i cudne, że wznosiły się rankami jakby we srebrze skąpane złote monstrancje...". Życie człowieka stapia się z życiem natury i życiem religijnym. Świat przyrody i świat ludzki przenikają się wzajemnie.
WIOSNA - SYMBOL BIOLOGIZMU, CHUCI, ROZPASANIA: W utworze podmiot liryczny chwali tłum ("Gromadę dziś się pochwali"), motłoch miejski rządzący się prawami biologii. Poeta głosi pochwałę brutalnego biologizmu, żądzy seksualnej, najbardziej elementarnych instynktów. Kobieta w wierszu Tuwima sprowadzona zostaje do przedmiotu rozkoszy, do symbolu seksualnego zaspokojenia:
"I Ciebie się pochwali,
Brzuchu w biodrach szerokich,
Niewiasto!".
Wiosna to symbol biologicznego rozpasania, rodzącej się żądzy.
PORY ROKU - ETAPY LUDZKIEGO ŻYCIA, RODZAJE LITERACKIE, ZACHOWANIA SPOŁECZNE: W każdym opowiadaniu określona jest dokładnie pora roku oraz pora dnia: "Nadeszły żółte, pełne nudy dni zimowe" (Ptaki), "Wtedy lato, pozbawione kontroli, rośnie bez miary i rachuby na całej przestrzeni, rośnie z dzikim impetem na wszystkich punktach, w dwójnasób, w trójnasób, w inny jakiś wyrodny czas, w nieznaną dymensję, w obłęd" (Pan), "Cały sierpień owego roku" (Nemrod). Każdej porze roku odpowiada inna symbolika, związana z cyklem życia (wiosna - młodość, lato - dojrzałość, jesień - schyłek, zima - śmierć), rodzajami literackimi (wiosna - liryka, lato - epika, jesień - dramat), zachowaniami społecznymi (wiosna - rewolucja, lato - realizacja marzeń, jesień - rozczarowanie). W tym cyklu rocznym zima jest porą pustą, symbolizującą sen lub śmierć. Opowiadania, które rozgrywają się zimą utrzymane są w konwencji onirycznej: "Ujrzałem na tych szczęśliwych zboczach całe grupy wędrowców, zbierających wśród mchu i krzaków opadłe i mokre od śniegu gwiazdy". Również wykłady ojca (Traktat o manekinach) przypadają na czas zimy.
WIOSNA - RADOŚĆ, BIOLOGIZM: Wiersz przepełniony jest radością życia i beztroską. Poeta ogłasza swój pogląd na sztukę i ma nadzieję, że jego optymistyczny nastrój udzieli się innym. Siebie Wierzyński określa jako "radosną wichurę zachwytu". Uważa, że poeta powinien zamiast człowiekiem być wiosna. Swoje życie opisuje jako płynące bez trosk i zachodu, pełne słońca.
PRZEDWIOŚNIE - PORA NIEOKREŚLONA: Przedwiośnie to pora roku charakterystyczna dla polskiego klimatu, faza przejściowa między zimą a wiosną, charakteryzują się zmienna temperaturą i aurą. Taka jest Polska w momencie odzyskania wolności, bez programu politycznego, pełna sprzeczności, wewnętrznych konfliktów, nieuformowana.
Potrzebujesz pomocy?
Już uciekasz?
Nie znalazłeś tego, czego szukasz na Bryku?
Jest tutaj pełno osób, które moga Ci pomóc!
Zadaj pytanie i otrzymaj szybką odpowiedź.
