wódz i polityk rzymski, pisarz, reformator. Pochodził ze starego rzymskiego rodu Juliuszów (ponoć wywodzącego się od mitycznego Eneasza) i - jak na potomka dobrej rodziny przystało - odebrał świetne wykształcenie. Bardzo wcześnie zaangażował się też w życie polityczne: związał się (podobnie jak jego przodkowie) ze stronnictwem popularów. Ożenił się nawet z Kornelią, córką Korneliusza Cynny, przywódcy tego stronnictwa, co mocno mu zaszkodziło gdy władzę dyktatorską przejął Sulla, wódz optymatów. Z rozkazu Sulli Cezar został wyjęty spod prawa, a jego majątek skonfiskowano. Uratowało go poparcie znanych i wpływowych osobistości z rzymskiej elity politycznej. Mimo wszystko Cezar nie zrezygnował z polityki: w 68 r. p.n.e. objął urząd kwestora, a w 65 r. p.n.e. został edylem. Pełnione urzędy pozwoliły mu na zdobycie dużej popularności wśród ludu - ponoć organizowane przez niego igrzyska były niezrównane. Jednak stale brakowało Cezarowi pieniędzy i najprawdopodobniej dlatego związał się politycznie z Krassusem - jednym z najbogatszych ludzi w Rzymie. To posunięcie wplątało Cezara w 65 r. p.n.e. w tzw. I spisek Katyliny, z którego jednak wyszedł bez szwanku. W 63 r. p.n.e. otrzymał godność najwyższego kapłana (pontifex maximus), w następnym roku - pretora, a w 61 r. p.n.e. został namiestnikiem Hiszpanii Dalszej (Zachodniej). Tam wykazał się jako dowódca (pokonując plemiona zamieszkujące Luzytanię i Galację), a dodatkowo, dzięki łupom, podreperował swój budżet. Dzięki temu w 60 r. p.n.e. (po powrocie do Rzymu) miał fundusze, by ubiegać się o konsulat. Ponieważ senat niechętnie patrzył na jego kandydaturę, postanowił poszukać sobie wspólników. W 60 r. p.n.e. wraz z Krassusem i Pompejuszem zawarł tzw. I triumwirat, czyli tajne porozumienie przeciw senatowi, zakładające, że nic w Rzymie nie może się zdarzyć bez ich zgody. Umowa została przypieczętowana ślubem córki Cezara (Julii) z Pompejuszem. W 59 r. p.n.e. Cezar został konsulem i wykorzystał tę funkcję, by wprowadzić w życie ustawy opracowane przez triumwirów. W 58 r. został namiestnikiem Galii Przedalpejskiej oraz Narbońskiej i przystąpił do podboju plemion galijskich (lata 58-56 p.n.e.), a następnie przeprawił się do Brytanii (lata 55-54 p.n.e.). Galię podbił ostatecznie w 52 r. p.n.e. po stłumieniu powstania Wercyngetoryksa. Przy okazji rozprawił się też z Germanami i oparł granice Imperium Rzymskiego o Ren. Zwycięstwa te przyniosły mu nie tylko popularność i nowe łupy, ale przede wszystkim wytworzyły silną więź między Cezarem a żołnierzami. Tymczasem po śmierci Krassusa w 53 r. p.n.e. triumwirat rozpadł się, a Pompejusz rozpoczął współpracę z senatem, chcąc w ten sposób wyeliminować Cezara z wyścigu do władzy. Kiedy w 49 r. p.n.e. senat zażądał, by Cezar oddał dowództwo nad wojskiem swojemu następcy i powrócił do Rzymu, ten - wiedząc, że nic nie ma do stracenia (gdyż optymaci związani z Pompejuszem i senatem chcą go postawić przed sądem), wkroczył z wojskami do Italii oznajmiając, że musi bronić praw trybunów ludowych, których senat zlekceważył ("kości zostały rzucone"). Cezar szybko zajął Italię i Rzym, a następnie udał się do Grecji w ślad za Pompejuszem, gdzie w 48 r. p.n.e. pod Farsalos rozbił jego wojska. Po śmierci Pompejusza (zamordowanego z rozkazu Ptolemeusza XIII) wojna domowa toczyła się nadal, gdyż przeciw Cezarowi wystąpili zwolennicy Pompejusza. Cezar pokonał ich ostatecznie w 45 r. p.n.e. W międzyczasie przez dwa lata (48-47 p.n.e.) przebywał w Egipcie, gdzie królowa Kleopatra, urodziła mu syna - Cezariona. W 47 r. p.n.e. Cezar pokonał pod Zelą króla Pontu, Farnacesa, który chciał odbudować dawne królestwo Pontu kosztem rzymskich posiadłości w Azji Mniejszej (Cezar powiadomił o tym senat bardzo krótko: "veni, vidi, vici" - "przybyłem, zobaczyłem, zwyciężyłem"). Rok później rozprawił się też z królem Numidii, Jubą, który wspierał zwolenników Pompejusza, a jego państwo przekształcił w rzymską prowincję Africa Nova. Zwycięstwa te sprawiły, że Cezar stał się faktycznym panem Rzymu - nie tylko pozwolono mu odbyć triumf, ale zaproponowano też królewski diadem. Cezar nie przyjął go, gdyż tytuł królewski budził zbyt dużą nienawiść Rzymian. W związku z tym kwestia formy rządów Cezara była trochę skomplikowana. Ostatecznie w lutym 44 r. p.n.e. przyznano mu dożywotnią władzę dyktatorską. Choć formalnie Rzym pozostawał republiką, to faktycznie pełnię władzy skupiał w swoich rękach Cezar, nazywany ojcem ojczyzny, imperatorem, wyzwolicielem. Budziło to niezadowolenie jego przeciwników i zwolenników republiki, którzy obawiali się powrotu monarchii. Dlatego 15 III 44 r. p.n.e., gdy Cezar przybył na posiedzenie senatu, został zasztyletowany.
Był nie tylko wodzem i politykiem, ale też człowiekiem o wszechstronnych zdolnościach: miał duży talent oratorski, był świetnym pisarzem (co udowodnił swoimi dziełami: O wojnie galijskiej i O wojnie domowej), przeprowadził też wiele ważnych reform w Rzymie (od reformy kalendarza poprzez administracyjne i wojskowe zmierzające do jednolicenia państwa i zrównania praw obywatelskich). Zajmował się gramatyką łacińską, był wielbicielem i kolekcjonerem dzieł sztuki. Podobno odznaczał się wielkim urokiem osobistym - być może to sprawiło, że dwa lata po śmierci został zaliczony w poczet bogów.
Nie znalazłeś tego, czego szukasz na Bryku?
Jest tutaj pełno osób, które moga Ci pomóc!
Zadaj pytanie i otrzymaj szybką odpowiedź.
