nacjonalizacja

proces przeprowadzany przez państwo, polegający na przejmowaniu przez nie na własność dotąd prywatnych przedsiębiorstw i ziem.

Jest przeciwieństwem prywatyzacji. Jej przebieg jest uzależniony od typu gospodarki państwa. Np. w gospodarce centralnej (Polska po II wojnie światowej do 1989 roku) jest podstawowym procesem tworzenia własności państwowej na zasadzie tzw. wywłaszczenia (pozbawienia prawa własności) niektórych dziedzin wytwarzania (zakładów produkcyjnych, majątków ziemskich itp.). Natomiast w gospodarce wolnorynkowej przebiega na drodze wykupu lub wywłaszczenia za odpowiednim odszkodowaniem. Przyczyny nacjonalizacji w tych państwach są bardzo zróżnicowane. Jedną z nich może być np. konieczność przeprowadzenia restrukturyzacji czy unowocześnienia przedsiębiorstwa wtedy, gdy prywatny właściciel nie ma takich możliwości, a dalsza działalność przedsiębiorstwa jest niezbędna dla społeczeństwa.