reguły wyjaśniające mechanizmy dziedziczenia. Prawa Mendla zostały sformułowane przez Grzegorza Mendla w 2 połowie XIX wieku. Były owocem wielu krzyżówek genetycznych prowadzonych na grochu jadalnym. Mendel obserwował dziedziczenie przeciwstawnych cech grochu (np. barwa kwiatów, barwa i kształt nasion, wysokość roślin itp.) i na podstawie wyników ustalił, że substancja dziedziczna musi mieć charakter cząsteczkowy a nie płynny, jak dotychczas sądzono. Stwierdził, że do gamety musi przechodzić tylko jeden z zawiązków danej cechy oraz, że zawiązki poszczególnych cech dziedziczą się niezależnie. W świetle dzisiejszej nauki prawa te formułuje się jako prawo czystości gamet (I prawo Mendla): do gamety przechodzi tylko jeden allel danego genu, oraz prawo niezależnego dziedziczenia cech - prawo segregacji (II prawo Mendla): cechy rodziców mogą być niezależnie przekazywane potomstwu lub segregacja alleli jednego genu zachodzi w sposób niezależny od segregacji innego genu. To drugie prawo jest prawdziwe dla genów leżących w różnych chromosomach (lub w jednym ale w dużej odległości od siebie - wysokie prawdopodobieństwo crossing-over), co wykazał w swoich badaniach nad drozofilą T. Morgan. Prawa Mendla zostały ponownie i niezależnie odkryte w 1900 r. przez trzech innych badaczy (Correns, Tschermak, de Vries), którzy jednak uznali pierwszeństwo Grzegorza Mendla, mimo iż jego publikacje wśród współczesnych mu badaczy nie wywołały zainteresowania.
