Markiz Donatien Alphonse François de Sade, francuski pisarz i filozof. Urodził się w Paryżu w rodzinie szlachty prowansalskiej. Był synem ambasadora Francji przy dworze w Petersburgu. Początkowo wychowywał się pod opieką matki, potem wuja, który był opatem w Ebreuil. Od 10 roku życia uczył się w jezuickim kolegium Ludwika Wielkiego w Paryżu, skąd wyniósł niechęć do Boga i doktryn religijnych. Kiedy miał 14 lat, wstąpił do szkoły wojskowej w Wersalu, potem odbywał służbę w armii królewskiej. Uczestniczył w wojnie siedmioletniej (1756-63). Już w wieku młodzieńczym wyznawał libertyńskie poglądy, czego nie akceptowała jego rodzina. W 1763 r. ożenił się z córką prezydenta jednej z izb sądowych parlamentu paryskiego, Renatą Pelagią de Montreuil. W małżeństwie nie był szczęśliwy, często stawał się sprawcą skandali obyczajowych i przebywał w więzieniu, żona jednak tolerowała jego ekscentryczne zachowanie. Głośny był jego przelotny romans z kobietą lekkich obyczajów, niejaką Różą Keller, którą zwabił do swego domu i poddał wyrafinowanej chłoście. Za ten czyn trafił do więzienia. Po uwolnieniu odbył kilka podróży, a potem żył w trójkącie z żoną i jej siostrą. W 1772 r. został ponownie oskarżony i skazany na karę śmierci (w późniejszym czasie zmienioną staraniem żony na grzywnę w wysokości 50 liwrów) za otrucie i libertyńskie praktyki stosowane wobec kilku prostytutek. Do tego jednak nie doszło, ponieważ udało mu się zbiec do pobliskiej Sabaudii, stamtąd trafił do włoskiej twierdzy Miolans. Później jeszcze wielokrotnie był więziony m.in. w królewskiej twierdzy w Vincennes, w paryskiej Bastylii i w zakładzie specjalnym w Charenton. W niewoli powstała większość jego dzieł. Po rozwodzie z żoną związał się z byłą aktorką, Marią Konstancją Quesnet, z którą pozostał do końca życia.
W 1801 r. został oskarżony o rzekome autorstwo broszury ośmieszającej Napoleona Bonaparte pt. Zoloe et ses deux acolytes. Choć nie był jej autorem, trafił do więzienia w Charenton. Tam wraz ze współwięźniami próbował organizować amatorski teatr. W Charenton spędził około 14 lat.
Markiz de Sade był postacią kontrowersyjną nie tylko ze względu na burzliwy tryb życia, jaki prowadził. W swej twórczości nawiązywał do libertyńskich idei i postaw moralnych, podejmował próbę psychologicznej analizy różnorodnych dewiacji seksualnych, poddawał krytyce ludzką moralność. Na podstawie postępowania swych bohaterów Sade pragnął udowodnić, że życie uczciwe nie jest możliwe. Był zwolennikiem szeroko rozumianej wolności. W myśl tego propagował okrucieństwo, prostytucję, kazirodztwo, świętokradztwo, zabójstwa, równocześnie potępiał oskarżenie i więzienie człowieka przez państwo. Szczególną rolę przypisywał wszechmocnej Naturze, która według niego jest okrutna i zbrodnicza, a przeciwstawienie się jej może być bezcelowe i bezsensowne. Od jego nazwiska pochodzi termin zwany sadyzmem. W dorobku literackim tego pisarza-skandalisty znalazły się powieści Justyna, czyli Nieszczęścia cnoty (1791), La Marquise de Gange (1813), Niedole cnoty (1830), 120 dni Sodomy... (t. 1-3, 1931-35), a także nowele zawarte w zbiorze Zbrodnie miłości (1800), dramaty i dziennik.
"Sade był naturą wyjątkowo buntowniczą i nieokiełznaną; nie wystarczała mu faktyczna swoboda i niezależność, swoimi libertyńskimi poglądami prowokował otoczenie. W jego środowisku libertynizm powszechnie wyznawano, ale się doń nie przyznawano, ktoś jawnie odwracający na opak tradycyjne pojęcia moralne musiał się narazić na prześladowania; po latach historycy nazwą Sade'a umysłem najbardziej wyzwolonym w dziejach ludzkości..." (J. Łojek Wiek markiza de Sade).
Jak łatwo się domyślić, książki tego pisarza nie powstawały w zupełnym oderwaniu od rzeczywistości. Swoje partnerki (zwykle prostytutki) miał zwyczaj częstować "cukierkami anyżkowymi, które zawierały - jak domyślamy się dzisiaj - proszek kantarydowy, silny afrodyzjak, powszechnie w XVIII wieku używany" (tamże).
Nie znalazłeś tego, czego szukasz na Bryku?
Jest tutaj pełno osób, które moga Ci pomóc!
Zadaj pytanie i otrzymaj szybką odpowiedź.
