Wybitny poeta włoski. Dokładny jego życiorys nie jest możliwy do odtworzenia, bowiem zachowało się niewiele oryginalnych materiałów źródłowych. Niektóre elementy biografii można zrekonstruować na podstawie pism Dantego, inne znajdują się w najdawniejszych życiorysach poety autorstwa m.in. Boccaccia i Leonarda Bruni. Dante pochodził z florenckiej średnio zamożnej rodziny szlacheckiej, związanej z orientacją gwelfów. Po zwycięstwie gibelinów w 1260 r. rodzina nie została wygnana z miasta. O ojcu Dantego niewiele wiadomo, prawdopodobnie pożyczał innym pieniądze, ale trudno na tej podstawie sądzić, czy był lichwiarzem lub bankierem. Ojciec Dantego był dwukrotnie żonaty, z drugą żoną miał dwoje dzieci, Dante pochodził z pierwszego małżeństwa. Kontakty Dantego z przyrodnim rodzeństwem były prawdopodobnie poprawne. Rodzina Dantego mieszkała w dzielnicy Popolo di San Martino del Vescovo. Budynek będący siedzibą rodziny został zrekonstruowany w XX w. (Casa di Dante). Ojciec Dantego zmarł w 1283 r. Mały Dante został zaręczony z Gemmą Donati. Małżeństwo zostało zawarte, ale nie wiadomo, czy było szczęśliwe. Ze związku narodziło się kilkoro dzieci. Najistotniejszym wydarzeniem z dzieciństwa Dantego, które zaważyło na jego całym życiu osobistym i literackim, było spotkanie przyszłego pisarza, wówczas dziewięciolatka, z rówieśnicą - Beatrice, córką Folco Portinariego. Beatrice umarła prawdopodobnie około 1290 r. Dante pokochał Beatrice od pierwszego wejrzenia i tej miłości pozostał wierny przez całe życie. Postać Beatrice stała się centralnym motywem największego dzieła poety - Boskiej komedii.
W okresie pomiędzy śmiercią ojca a śmiercią Beatrice Dante studiował w Bolonii. Po 1290 r. rozpacz wywołaną utratą ukochanej Dante leczył w ramionach młodej kobiety, o której jednak nic bliżej nie wiadomo. Ten okres życia znany jest głównie z utworów literackich poety m.in. Vita Nuova (Nowe życie), Convivio (Biesiada). Poeta zaczął się interesować filozofią i literaturą starożytną. Ciężka praca stała się przyczyną jego choroby oczu. Mistrzami intelektualnymi i artystycznymi Dantego okazali się wykładowcy klasztornych szkół, głównie Brunetto Latini, słynny encyklopedysta.
Dante bardzo wcześnie zaczął zajmować się poezją. Przyjaźnił się z innymi poetami m.in. z Guido Cavalcantim, przedstawicielem słynnej szkoły poetyckiej dolce stil nuovo (słodki nowy styl), oraz z Forese Donatim. W tym czasie powstał utwór poety Vita Nuova (1292-94). Wówczas Dante spisał również wiele liryków poświęconych licznym kobietom znanym tylko z imienia. Nie wiadomo, czy Dante po śmierci Beatrice prowadził życie pełne uciech, czy też jego wiersze stanowią przejaw poetyckiej wyobraźni. Jeżeli nawet w życiu poety miały miejsce liczne przygody erotyczne, to i tak pozostał on wierny miłości do Beatrice. Szukając pociechy w przyjemnościach Dante usiłował przezwyciężyć załamanie po stracie ukochanej kobiety.
W latach 1295-1301 Dante brał aktywny udział w życiu publicznym Florencji. Poeta należał do korporacji medyków i farmaceutów, co było formalnym warunkiem zasiadania w radach. Dante nie był lekarzem, mimo iż posiadał wiele wiadomości z tej dziedziny wiedzy, czego dowodem są liczne pisma poety. W latach 1295-1926 poeta należał do rady stojącej u boku capitano del popolo. Od maja do września 1296 r. był członkiem tzw. Rady Stu (Consiglio del Cento). Sytuacja finansowa poety nie była w tym okresie najlepsza, wiadomo że zaciągał długi. Od 1300 r. Dante pełnił funkcję ambasadora w San Gimignano. Zadaniem poety miało być nakłonienie miasta, by przystąpiło do gwelfickiej ligi Toskanii. Był to okres nasilenia się konfliktów politycznych. 15 czerwca Dante objął najwyższy urząd we Florencji, urząd priora, i sprawował go do 15 sierpnia. Wzmagające się konflikty polityczne doprowadziły m.in. do wypędzenia z miasta przyjaciela Dantego, który po odwołaniu z wygnania zmarł. Dla Dantego był to poważny cios. Dodatkowo pogorszyła się sytuacja finansowa poety.
Po zakończeniu kadencji Dante dalej uczestniczył w życiu publicznym miasta. W 1301 r. objął nadzór nad robotami publicznymi, brał udział w pracach różnych komisji. Od kwietnia do września 1301 r. ponownie działał w Radzie Stu. Dante wystąpił przeciw polityce Bonifacego VIII. W obliczu zaostrzających się konfliktów politycznych Florencja wysłała do Rzymu trzech ambasadorów, którzy mieli pertraktować z papieżem. Jednym z ambasadorów był Dante. Papież zatrzymał poetę na dworze, podczas gdy Karol Valois, brat Filipa IV Pięknego, i stronnictwo Czarnych odnieśli zwycięstwo nad stronnictwem Białych, rozpoczynając tym samym politykę terroru. Dante już więcej nie zobaczył ojczystego miasta. Procesy polityczne, które rozpoczęły się we Florencji, dotknęły także jego. Zarzucono mu m.in. nadużycia finansowe i oszustwa. Akt oskarżenia był bardzo ogólnikowy i nie poparty dowodami. Dante oczywiście nie stawił się na procesie i 10 marca 1302 r. wraz z innymi dziesięcioma osobami został skazany na śmierć.
W 1302 r. nastąpił znaczący przełom w życiu Dantego. Pozostałą część życia spędził na wygnaniu i tułaczce. W tym czasie jednak stworzył swoje największe dzieła literackie. Przez pierwsze lata wygnania poeta myślał o powrocie do rodzinnego miasta. W tym celu działał w gronie emigrantów Białych, licząc na akcję zbrojną przeciwko panującym we Florencji Czarnym. Do 1303 r. Dante przebywał w Forli, w gościnie u Scarpetty degli Ordelaffi. Jako poseł odwiedzał Weronę. Brał udział w rokowaniach Białych z Florencją w 1304 r. W 1303 r., po śmierci wroga Dantego, Bonifacego VIII, nowy papież Benedykt XI wysłał do Florencji kardynała Niccola Albertini da Prato w charakterze mediatora. Po śmierci papieża sytuacja zaogniła się na nowo. Biali znów wystąpili przeciwko Florencji. Nadzieje emigrantów na zwycięstwo zakończyły się wraz z klęską pod Lastra (20 lipca 1304 r.). W tym samym roku Dante zerwał z emigrantami.
Od tego momentu rozpoczęła się wędrówka poety. Nie są znane wszystkie miejsca pobytu Dantego. Wiadomo, że początkowo udał się do Werony, a w 1306 r. korzystał z gościny rodu Malaspina w Lunigianie. Z tego okresu pochodzi miłosna Pieśń z gór, będąca prawdopodobnie zapisem uczucia poety do nieznanej bliżej kobiety. W 1308 r. Dante prawdopodobnie zatrzymał się w Lukce, być może w tym czasie studiował także w Paryżu. Wyrazem filozoficznych zainteresowań poety stał się napisany między 1306 a 1308 r. traktat Convivio. Z kolei rozważania na temat języka ojczystego znalazły się w traktacie napisanym w języku łacińskim De vulgari eloquentia (1304- 07). Ani jeden ani drugi traktat nie zostały ukończone. Po 1307 r. Dante mógł przebywać we Francji. W życiu Dantego zaszła zmiana po 1310 r., kiedy to nastąpiły przeobrażenia w polityce europejskiej. Nowy władca Niemiec, Henryk VII Luksemburski, dążąc do ustanowienia cesarstwa, postanowił udać się do Italii. We Florencji sytuacja w dalszym ciągu była bardzo napięta. Mimo że zmarł wróg Dantego, Corso Donati, emigranci - wygnańcy w dalszym ciągu nie mogli powrócić do domu. W tym czasie papież Klemens V planował przeniesienie stolicy papiestwa z Rzymu do Awinionu. Papież oficjalnie popierał wyprawę Henryka VII, ale jego prawdziwe sympatie były po stronie króla Neapolu, Roberta. W grudniu 1310 r. Henryk VII wkroczył do Mediolanu i kontynuował wyprawę w stronę Rzymu, zdobywając po drodze Genuę. W tym czasie Dante przebywał we Włoszech. Jego sympatie były zdecydowanie po stronie Henryka VII. Swoje poglądy na rolę monarchii wyłożył poeta w traktacie politycznym De monarchia (O monarchii - 1311-12). Dante wysłał do florentczyków karcący list, potępiając ich sprzeciw wobec polityki Henryka VII. Henryk po koronacji w bazylice laterańskiej udał się na północ i rozpoczął we wrześniu 1312 r. oblężenie Florencji. Przeciwko Henrykowi wystąpił król Neapolu. Nadzieje Dantego rozwiała śmierć cesarza w 1313 r. W Boskiej komedii poeta wyraził hołd dla zmarłego.
Postawa Dantego przekreśliła w oczach Czarnych jego szansę na amnestię, którą ogłoszono w 1311 r. Nie wiadomo, gdzie dokładnie przebywał poeta w latach 1311-15. W tym czasie pracował nad Komedią. W 1315 r. pojawiła się nowa szansa dla emigrantów florenckich. Dante odrzucił jednak upokarzającą dla niego propozycję, a wyraz swemu oburzeniu dał w liście. W odpowiedzi Czarni skazali w 1315 r. Dantego i jego rodzinę na śmierć. Poeta pracował w tym czasie nad ostatnią częścią Komedii pt. Raj. Początkowo przebywał w Weronie, aż w końcu osiedlił się w Rawennie. W 1320 r. przedstawił w kościele św. Heleny w Weronie traktat Zagadnienie wody i ziemi. Dante był już wówczas uznanym poetą. Wraz z poetą w Rawennie mieszkały jego dzieci. W lipcu 1321 r. Dante prowadził w Wenecji rokowania z senatem w imieniu swojego protektora. W drodze powrotnej zapadł na nieznaną chorobę i wskutek niej zmarł. We Florencji zachowały się portrety Dantego (m.in. pędzla Giotta i Michelina). Poeta pochowany został w koście Franciszkanów w Rawennie. Florencji nie udało się odzyskać ciała Dantego.
Giovanni Papini, autor książki Żywy Dante pisze: "Dante jest, dla biografii popularnej i tradycji, człowiekiem jednej kobiety, sługą Beatrycze, idealnym kochankiem, monogamistą, kochankiem wiernym tej, którą wybrał i która pozostała jedyna (...) faktem jest jednak, że zgodnie z jego świadectwem i świadectwami innych, przez życie jego przeszło dwanaście wymienionych, czy nie wymienionych kobiet. (...) Wymienionych mamy siedem: Beatrycze, Violetta, Lisetta, Pietra, Gentucca, Fioretta i Pargoletta. W "Nowym życiu" wspomina o trzech, nie wymieniając ich imion. (...) Dodajmy jeszcze piękną dzieweczkę z Trydentu, której, według kilku komentatorów, poświęcił pieśń (...) i wreszcie biedną Gemmę Donati, żonę i matkę jego dzieci. (...)
Nie możemy odpowiedzieć afirmująco ani negatywnie na pytanie, czy niektóre z tych miłości były zalotami literackimi, fikcjami, szaradami potrzebnymi, by ukrywać uczucia prawdziwe. Nie ma jednak najmniejszej wątpliwości, że Dante był człowiekiem zmysłowym." (G. Papini Żywy Dante).
Nie znalazłeś tego, czego szukasz na Bryku?
Jest tutaj pełno osób, które moga Ci pomóc!
Zadaj pytanie i otrzymaj szybką odpowiedź.
