procesy i formy terenu związane z rozpuszczającą działalnością
wody. Działalności te podlegają skały takie jak wapień, kreda,
dolomit, gips oraz sole. Nazwa pochodzi od Wyżyny Kras znajdującej
się w Słowenii.
- · Formy krasu zewnętrznego:
- żłobki krasowe - zagłębienia na pochyłych powierzchniach skał,
powstające pod wpływem rozpuszczającej działalności spływających
wód opadowych. Pomiędzy żłobkami tworzą się ostre żebra krasowe;
- lejki krasowe - lejkowate zagłębienia tworzące się na powierzchni
w miejscu poszczelinionym. Woda powierzchniowa, wsiąkająca w skałę
w tym miejscu, rozpuszcza ją intensywnie, tworząc owalne
zagłębienie. Lejki krasowe mogą powstawać również wskutek zapadania
się jaskiń. Poprzez połączenie kilku lejków krasowych tworzą się
uwały.
- polja - rozległe zagłębienia powstałe na skutek całkowitego
zniszczenia skał krasowiejących aż do poziomu wody gruntowej;
- mogoty - ostańcowe skałki przybierające różne kształty: baszty,
iglice, maczugi. Wznoszą się ponad zrównaną powierzchnię na
obszarach krasowych i świadczą o dawnym zasięgu skał;
- jary krasowe - głębokie doliny o bardzo stromych, często
pionowych zboczach. U wylotu tych dolin często powstaje zwężenie o
pionowych ścianach, tzw. brama.
- · Pod powierzchnią Ziemi tworzą się formy krasu wewnętrznego:
- jaskinie - naturalne korytarze w skale powstałe w wyniku
rozpuszczającej działalności wód podziemnych. Najdłuższą jaskinią
świata jest Jaskinia Mamutowa w USA. Łączna długość jej korytarzy
to 500 km. W Polsce najdłuższą jaskinią jest Wysoka - Za Siedmiu
Progami w Tatrach (ponad 10 km). Jaskinia, która ma tylko jedno
wyjście, nazywana jest grotą jaskiniową;
- kominy i studnie jaskiniowe - pionowe odcinki jaskiń powstałe
wskutek poszerzania pionowych szczelin w krasowiejących skałach;
- syfony jaskiniowe - odcinki korytarza jaskiniowego wypełnione
całkowicie wodą.
W jaskiniach, wskutek wytrącania się, powstaje szata naciekowa:
- stalaktyty (sopleńce) - wiszące u stropu jaskini.
- stalagmity - tworzące się na dnie jaskini.
- stalagnaty (kolumny jaskiniowe) - powstałe z połączenia
stalaktytu i stalagmitu.
- draperie naciekowe - nacieki o różnych kształtach
przypominających najczęściej zasłony lub firany.
Na obszarach krasowych występują charakterystyczne zjawiska
hydrogeologiczne związane z krążeniem wód. Najbardziej znaczące z
nich to:
- ponory - miejsce wpływu wód powierzchniowych w podziemne
korytarze;
- wywierzyska - bardzo obfite, szczelinowe źródła krasowe.
Przekrój przez formy jaskiniowe
