Bałtyckie Morze

morze położone pomiędzy Europą Środkową a Półwyspem Skandynawskim. Jest typowym szelfowym morzem śródlądowym należącym do systemu Oceanu Atlantyckiego. Jest morzem stosunkowo młodym. Powstało po ustąpieniu lądolodu skandynawskiego. W rozwoju Bałtyku można wyróżnić kilka faz:

• bałtyckie jezioro zaporowe - utworzone przez wody roztopowe gromadzące się przed czołem ustępującego lądolodu;
• morze yoldiowe - nazwa pochodzi od mięczaka Yoldia arctica. Po dalszym wycofaniu się lądolodu istniejące wcześniej jezioro uzyskało połączenie z Atlantykiem;
• jezioro ancylusowe - od ślimaka Ancylus fluviatilis. Podnoszenie się Skandynawii wskutek ruchów izostatycznych spowodowało przerwanie połączenia z Atlantykiem;
• morze litorynowe - od ślimaka Littorina litorea. Obniżanie się południowych wybrzeży jeziora ancylusowego było przyczyną ponownego połączenia się Bałtyku z Oceanem Atlantyckim przez cieśniny duńskie. Morze litorynowe było większe i bardziej zasolone niż współczesny Bałtyk.

Współczesny wygląd Morza Bałtyckiego ukształtował się około 2 tys. lat temu. Powierzchnia Bałtyku wynosi ponad 415 tys. km². Bałtyk jest morzem płytkim. Jego średnia głębokość wynosi 52,3 m, a największa to Głębia Landsort - 459 m. Zasolenie wód jest niewielkie i wynosi średnio 7‰. Najmniejsze jest w Zatoce Botnickiej (2-6‰), a największe w cieśninach duńskich (do 16‰). Zasolenie zwiększa się wraz z głębokością. Przy dnie wynosi 15-17‰. Niewielka zawartość soli w wodach Bałtyku spowodowana jest dużą dostawą wody słodkiej, małym parowaniem oraz słabym połączeniem z Morzem Północnym przez płytkie cieśniny duńskie. Bałtyk jest morzem chłodnym, szczególnie w części północnej. Temperatura jego wód waha się od 0 do 18°C. W zimie znaczna jego część zamarza. Długiemu okresowi zlodzenia sprzyja małe zasolenie wód.