CISOWSKI ADAŚ

K. Makuszyński Szatan z siódmej klasy, główny bohater; tytułowy "szatan"; uczeń gimnazjum.

Wygląd: Autor tak go opisuje: "Był to nieforemny chłopak, nieco pękaty, z rozmierzwioną czupryną; sądząc po jego budowie musiał być sprężysty i silny. Spojrzenie miał śmiałe i dziwnie przenikliwe".

Życiorys: Był synem warszawskiego lekarza, miał czworo rodzeństwa, był uczniem siódmej klasy gimnazjum, miał siedemnaście lat.

Charakterystyka: Adaś twierdził: "nie ma na świecie tajemnicy, której by nie można odgadnąć". Chłopiec miał bardzo przenikliwy umysł, myślał z niezwykłą logiką, precyzyjnie łączył ułamki wiadomości i osiągał zaskakujące efekty. To, czego nie wiedział, zwykle umiał sobie wyobrazić: "Posiadał wyobraźnię żywą, lotną i zataczającą ogromne koła; wybiegała ona daleko naprzód, umiała cofnąć się w zapadający i gęstniejący mrok przeszłości i widziała tam to, czego zwyczajne, krótkowzroczne oczy dostrzec nie mogły". Adaś myślał wolno, dokładnie analizował fakty, miał przy tym doskonałą pamięć.

Cisowski był bardzo lubiany przez kolegów. Pomagał zawsze tym, którzy byli w potrzebie, choć nieraz ryzykował. Był pogodnym i serdecznym kolegą. Zazwyczaj wesoły i uśmiechnięty, nigdy nie unosił się gniewem. Umiał zachować spokój i opanowanie. Cieszył się u kolegów wielkim autorytetem.

Adaś to chłopiec prawego, szlachetnego charakteru. Zawsze postępował uczciwie. Nie znosił kłamstwa. Uważał, że najważniejsze w życiu człowieka jest zachować godność i honor. Szczerze żałował, że jego pomysłowość i przenikliwość stały się powodem zmartwienia profesora Gąsowskiego. Obiecał, że odtąd cała klasa będzie się pilnie uczyć historii. Wyraził żal i skruchę. Adaś był odważnym, mądrym i wrażliwym chłopcem. Wykazał też dużo taktu, nie potępił Staszka Burskiego, który nie oddał właścicielowi zgubionego pióra. Umiał być dyskretny i ze zrozumieniem traktował kolegę.

Bohater traktował zagadkowe wypadki, które miały miejsce w Bejgole, bardzo poważnie. Postępował dojrzale i odpowiedzialnie. Jako detektyw był skrupulatny, systematyczny i dokładny. Pewność siebie i odwaga nie opuściły go nawet w najtrudniejszych chwilach (np. kiedy wraz z Francuzem został uwięziony w piwniczce, którą zalewała woda). Ufał w swoje szczęście i wierzył, że z każdej opresji jest wyjście.

Rola w utworze: Adaś jest wzorem bohatera młodzieżowego, jest uczniem gimnazjum, dobrym kolegą, detektywem. Autor nadał mu przezwisko "szatan", by podkreślić spryt i przedsiębiorczość bohatera, ale chłopiec ma też cechy sprzeczne z tym przezwiskiem, jest bowiem szlachetny, dobry, odpowiedzialny, prawdomówny, można mu zaufać. To jeden z najsympatyczniejszych bohaterów literackich.