OPERON

odcinek DNA obejmujący szereg genów podlegających wspólnej regulacji i przepisywanych w procesie transkrypcji na jedną cząsteczkę mRNA. W skład typowego o. wchodzą: promotor, czyli odcinek rozpoznawany przez polimerazę RNA, która przeprowadza transkrypcję mRNA; operator, czyli odcinek rozpoznawany przez represor, którego przyłączenie uniemożliwia transkrypcję; szereg genów (tzw. genów strukturowych) kodujących odpowiednie białka; gen regulatorowy, który koduje białko represorowe, czyli represor. Zasada działania o. polega na tym, że transkrypcja wszystkich genów strukturowych zachodzi tylko wtedy, kiedy operator nie jest związany z represorem (otwarty), natomiast przyłączenie represora do operatora (operator zamknięty) uniemożliwia proces transkrypcji, a zatem wyłącza ekspresję o. Istnieją dwa zasadnicze modele o.: model indukcji, np. o. laktozowy i model represji, np. o. tryptofanowy.