LIŚĆ

jeden z głównych organów wegetatywnych roślin naczyniowych, część składowa pędu, osadzona bocznie na łodydze. Liście mają ograniczony wzrost szczytowy, a ich blaszki posiadają różne kształty. Zawiązki l. powstają u podstawy wierzchołka wzrostu pędu. Jako pierwsze w rozwoju rośliny rozwijają się l. zarodkowe (liścienie), powyżej nich, u podstawy pędu - l. dolne, nad nimi lub bezpośrednio nad liścieniami l. właściwe. U roślin okrytozalążkowych powstają także liście przykwiatowe.

W budowie morfologicznej wyróżnia się: blaszkę liścia, ogonek i nasadę. Główne tkanki w l. to: skórka - tkanka okrywająca, pełniąca funkcję ochronną, z występującymi na dolnej powierzchni blaszki liściowej aparatami szparkowymi, dzięki którym dochodzi do transpiracji i wymiany gazowej z otoczeniem; miękisz zieleniowy (mezofil, miękisz asymilacyjny), znajdujący się między skórką górną i dolną, zawierający chloroplasty, a więc będący miejscem fotosyntezy, oraz wiązki przewodzące. Przebieg wiązek przewodzących tworzy tzw. nerwację - żyłki widoczne na większości liści.

Wyróżnia się różne typy liści, np. pojedyncze (brzoza, babka) i złożone (kasztanowce, jarzębina). Wśród pojedynczych można wyróżnić też klapowane (klon, jawor) i wrębne (dąb). Blaszki liściowe mogą mieć różne kształty, np. sercowaty (bez), łopatkowaty (stokrotka), równowąski (trawy) i różną nerwację, np. pierzastą (olcha), dłoniastą (klon), równoległą (konwalia). Liście u iglastych (nagozalążkowe) mają postać szpilek (sosna, świerk) lub łusek (tuja). Zasadniczą funkcję większości liści jest udział w fotosyntezie. Liście mogą też ulegać różnym modyfikacjom i pełnić inne funkcje, np. wąsy u grochu, liście spichrzowe u cebuli, kolce u kaktusa. Przekształconymi liśćmi są też działki kielicha i łuski okrywające pąki.