kształty komórek związane są z pełnioną funkcją; mogą być sześcienne, walcowate, wydłużone. Najpierwotniejszą postacią jest kula. Niektóre komórki stanowią samodzielne organizmy, np. bakterie, pierwotniaki, niektóre glony i grzyby, inne wchodzące w skład organizmów nie są w stanie samodzielnie żyć. Niektóre dojrzałe komórki tracą jądro komórkowe, np. krwinki czerwone ssaków, a u roślin rurki sitowe.
Wielkość komórek waha się od 1 do 10 mikrometrów (mikrometr to tysięczna część milimetra), ale np. włókna łykowe lnu mogą osiągnąć nawet kilkanaście centymetrów. Do największych komórek zwierzęcych należą jaja ptaków, osiągające u strusia 25-30 cm średnicy.
Porównanie budowy komórek u różnych organizmów
Element budowy | Komórka roślinna | Komórka zwierzęca | Bakterie | Komórka grzybów |
ściana komórkowa | + | - | + | + |
błona komórkowa | + | + | + | + |
jądro komórkowe | + | + | - | + |
chloroplasty | + | - | - | - |
rodzaj materiału zapasowego | skrobia | glikogen | tłuszcze, białka | glikogen |
wodniczki / wakuole | duże | liczne, małe | - | duże |
mitochondria | + | + | - | + |