Wykonaj polecenia na podstawie tekstów źródłowych i wiedzy własnej.
Dominikanin Bartolomé de Las Casas o zagładzie Indian z Hispanioli, 1541 r. Wyspę Hispaniolę, pierwszą, na którą przybyli chrześcijanie, gdy zaczęli dzieło zagłady tych ludów, zniszczyli i wyludnili w ten sposób, że zabierali Indianom kobiety i dzieci, aby się nimi posługiwać i na złe ich używać, zjadali żywność, którą tamci zdobywali w pocie i trudzie, nie zadowalając się tym, co dawali im dobrowolnie [...]. [...] Sprawili im też wiele udręki, popełniali gwałty i akty przemocy. [...] Robili długie szubienice i wieszali po trzynastu na każdej – na cześć i chwałę naszego Zbawiciela i dwunastu apostołów – [...] a podkładając drzewo i ogień, palili ich żywcem.Źródło: Wiek XVI–XVIII w źródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, tłum. tekstu K. Niklewiczówna, Warszawa 1999, s. 44–45.Konkwistador Bernal Díaz del Castillo o skutkach podbojów dla Indian, XVI w. Kiedy porzucili bałwochwalstwo i ohydne zwyczaje swoje, mają teraz kościoły, bardzo bogato zdobione ołtarzami, i wszystko, co potrzebne do świętego kultu: krzyże, [...] kielichy, [...] kadzielnice kunsz¬townie wyrabiane. W bogatych miejscowościach mają kapy i ornaty, stuły z aksamitu i adamaszku, jedwabiu lub tafty, ozdoby przy krzyżach, pięknie haftowane złotem i jedwabiem. [...] Mają też potrzeb¬ne dzwony, zależnie od wielkości danej miejscowości, mają także śpiewaków, chóry złożone z głosów dobranych [...]. Niektóre wioski mają organy. [...] Prawie wszyscy Indianie mieszkający na tych ziemiach nauczyli się wszelakich rzemiosł, jakie znamy w Kastylii. Mają swoje warsztaty, swoich robotników, zarabiają na życie pracą. [...] Przechodząc dalej, powiem, że nauczyliśmy ich strzec sprawiedliwości i wydawać sądy. Co roku wybierają swoich urzędujących burmistrzów, ławników, pisarzy [...]. Mają swoje ratusze, gdzie zbie¬rają się dwa razy na tydzień, wydają swoje edykty i wyroki, rozkazują płacić długi, a za niektóre zbrodnicze przestępstwa skazują na chłostę i inne kary. Źródło: B.D. del Castillo, Pamiętnik żołnierza Korteza, czyli prawdziwa historia podboju Nowej Hiszpanii, tłum. A.L. Czerny, Łódź 1986, s. 322–323.Leszek Kołakowski, filozof polski, o zderzeniu cywilizacji, 1982 r. Przed kilkoma laty zwiedzałem zabytki przedkolumbowe w Meksyku, przy czym miałem sposobność korzystać z towarzystwa znanego meksykańskiego pisarza [...]. [...] Przewodnik mój często podkreślał barbarzyństwo hiszpańskich żołdaków, którzy rozbijali azteckie rzeźby, przetapiali znakomite figu¬rynki ze złota na monety z wizerunkiem cesarza itd. Powiedziałem mu wtedy: „Sądzisz, że to byli barbarzyńcy – ale może to byli prawdziwi Europejczycy, może nawet ostatni prawdziwi; ci ludzie brali na serio swoją chrześcijańską i łacińską cywilizację, i z tej właśnie racji nie mieli żadnych powodów, by ochraniać przed zniszczeniem pogańskie bożki czy też odnosić się z estetycznym dystansem albo z ciekawością muzeologów do obiektów, które nosiły inny, a więc wrogi sens religijny. Jeśli ich za¬chowanie wydaje nam się oburzające, to może dlatego, że nam samym zarówno ich cywilizacja, jak nasza własna stała się obojętna?”.[...] Czy życzliwe zainteresowanie i tolerancja względem innych cywilizacji są możliwe tylko wtedy, kiedyśmy uprzednio przestali brać naszą własną na serio? Innymi słowy: do jakiego stopnia możemy afirmować naszą wyłączną przynależność do jednej cywilizacji bez jednoczesnej ochoty niszczenia innych? [...] W jakim sensie żołnierze Corteza byli barbarzyńcami? Z pewnością byli zdobywcami, a nie konserwatorami zabytków; byli okrutni, chciwi i bezlitośni, za¬pewne zarazem pobożni, szczerze przywiązani do swojej wiary i przekonani o swojej duchowej wyż¬szości. Jeśli byli barbarzyńcami, to tylko w tym sensie, w jakim barbarzyńskie z definicji są wszystkie podboje, albo dlatego, że nie okazywali respektu dla ludzi, którzy żyli w innych obyczajach i czcili innych bogów, czyli po prostu dlatego, że brakowało im tolerancji wobec innych kultur.
1. Przedstaw różnicę między XVI-wiecznymi i współczesnymi Europejczykami, nad którą zastanawiał się Leszek Kołakowski.
2. Określ cele i pobudki, którymi kierowali się konkwistadorzy hiszpańscy.
3. Zapisz argumenty przytaczane przez XVI-wiecznych kronikarzy hiszpańskich w celu oskarżenia albo obrony działań konkwistadorów.Oskarżenie -Obrona-
4. Uzupełnij tabelę.Skutki konkwisty
Rodzaj Dla Indian Dla Europejczyków
gospodarcze
polityczne
kulturowe
Rozstrzygnij, czy podane zdania są prawdziwe, czy fałszywe. Zapisz przy każdym z nich właściwą literę: P (prawda) lub F (fałsz).
Nazwą terra incognita (z łac. ‘ziemia nieznana’) w średniowieczu określano tereny Ameryki.F
Grenlandia została odkryta w X w. przez wikingów. P
Przełomowe znaczenie dla odkrycia drogi morskiej do Indii miała wyprawa Vasco da Gamy, który jako pierwszy dopłynął do Przylądka Burz. P
Imperium Inków zostało podbite przez siły Francisca Pizarra. Klęska Wielkiej Armady przyczyniła się do osłabienia pozycji Hiszpanii.
2. Uporządkuj przyczyny i skutki wypraw odkrywczych. Zapisz litery we właściwych rubrykach. A. powstanie wielkich kompanii handlowych,B. dualizm w rozwoju gospodarczym Europy,C. zakończenie rekonkwisty na Półwyspie Iberyjskim,D. rozwój żeglugi w Portugalii
Przyczyny skutki
Wykonaj zadania 3. i 4. na podstawie tekstu źródłowego.W mieście Sewilli była mała flota, licząca pięć okrętów, gotowa do odbycia dalekiej podróży. Miała ona odnaleźć Wyspy Moluckie, gdzie znajdują się korzenie. [...] W środę [...] przepłynęliśmy tę cieśninę i wypłynęliśmy na spokojne morze [...]. [...] Słusznie nazwano to morze spokojnym, gdyż przez ten czas nie napotkała nas żadna burza [...]. [...] Żeglarz, któregośmy ujęli, powiedział, że te cztery wyspy to są Moluki. Złożyliśmy za to Bogu dzięki i dla własnego zadowolenia oddaliśmy salwę ze wszystkich dział. Nie powinno wzbudzać zdziwienia, że byliśmy tak bardzo radzi, skoro zużyliśmy 27 miesięcy, bez dwóch dni, na poszukiwanie Moluk [...].
3. Podaj, która z wypraw odkrywczych została opisana w tekście źródłowym. ........................................................................................................................................................
4. Napisz, w którym wieku doszło do opisanych wydarzeń. Uzasadnij, że przytoczony tekst dotyczy jednej ze znanych wypraw odkrywczych. ......................................................................................................................................................
5. Przyporządkuj do każdej postaci właściwy opis.
A. James Cook, B. Hernán Cortés, C. Bartolomeu Diaz
1. odkrył Przylądek Dobrej Nadziei,
2. dokładnie zbadał Australię,
3. jego siły podbiły Azteków,
4. organizował wyprawy do kraju Inków
A – ................, B – ................, C – ................
Potrzebujesz pomocy?
XVI wiek (Historia)
Odpowiedzi (0)