Polska - liczba i rozmieszczenie ludności

czynnikami wpływającymi na liczbę ludności danego państwa są przyrost naturalny, ruchy wędrówkowe (migracje) oraz czynniki incydentalne (wojny, kataklizmy, epidemie). Obecnie Polska liczy około 38 mln 700 tys. mieszkańców. Daje nam to 8 miejsce w Europie i 29 na świecie.

Polska straciła podczas II wojny światowej ponad 6 mln obywateli. Spadek liczby ludności o prawie 11 mln podyktowany był również znacznym zmniejszeniem przyrostu naturalnego w czasie wojny oraz zmianami przebiegu granic i emigracją.

Największy przyrost liczby ludności notowany był w latach 50. Przyczyną był bardzo duży przyrost naturalny. Obecnie wzrost liczby ludności Polski jest niewielki i kształtuje się na poziomie 30-40 tys. rocznie.

Średnia gęstość zaludnienia wynosi 124 osoby/km². Rozmieszczenie ludności jest nierównomierne. Największą gęstość zaludnienia mają silnie uprzemysłowione obszary południowe, zwłaszcza województwo śląskie i małopolskie. Najmniejszą gęstością zaludnienia cechują się tereny północnej i wschodniej Polski - województwo warmińsko-mazurskie, podlaskie i zachodniopomorskie. Są to województwa słabo uprzemysłowione, o dużym odsetku ludności wiejskiej.

Najwyższy przyrost naturalny po II wojnie światowej miał miejsce w latach 50. Była to znana w demografii faza kompensacji strat wojennych w formie eksplozji demograficznej. W latach 60. i na początku lat 70. wystąpił niż demograficzny. Spowodowany był wejściem w wiek rozrodczy (prokreacyjny) nielicznego pokolenia urodzonego w czasie II wojny światowej. Z kolei w latach 80. miał miejsce wtórny wyż demograficzny. W wiek rozrodczy weszło wówczas pokolenie urodzone w czasie wyżu powojennego. Obecnie notuje się najniższe po wojnie wskaźniki przyrostu naturalnego. Jest to spowodowane wejściem w wiek prokreacyjny ludzi urodzonych w czasie niżu demograficznego oraz zmianą modelu rodziny na mniej dzietny.

Najwyższy przyrost naturalny ma dawne województwo nowosądeckie należące dziś do województwa małopolskiego. W dużych miastach (Warszawa, Łódź) występuje zjawisko ujemnego przyrostu naturalnego.

Polska zawsze była państwem emigracyjnym, z ujemnym saldem migracji. Polacy mieszkają na każdym kontynencie. Liczba Polaków mieszkających za granicą jest trudna do oszacowania.

Najwyższy współczynnik feminizacji mają regiony z przemysłem zatrudniającym dużą liczbę kobiet (np. region łódzki). Przewaga mężczyzn nad kobietami występuje tylko na obszarach wiejskich w północnej Polsce.

Dla przedstawienia struktury płci i wieku używany jest wykres nazywany piramidą płci i wieku.

Analizując piramidę płci i wieku można zauważyć wyraźną przewagę liczby kobiet w starszych przedziałach wiekowych (powyżej 40 roku życia). Na piramidzie można zaobserwować cały przebieg zmian demograficznych ludności Polski. Wcięcia w wykresie obrazują straty ludnościowe wojen światowych oraz niże demograficzne. Wypukłości oznaczają natomiast okresy wyżów demograficznych.

Zmiany liczby ludności Polski

Zmiany wskaźnika przyrostu naturalnego ludności Polski po II wojnie światowej w ‰

Państwa o największej liczbie ludności pochodzenia polskiego

Zmiany współczynnika feminizacji w Polsce

Piramida płci i wieku dla Polski