postawa życiowa polegająca na trzeźwej ocenie rzeczywistości,
oparta na doświadczeniu i rozumowaniu, licząca się w zamierzeniach
i działaniu z faktami,
filoz. stanowisko przeciwstawne idealizmowi, przyjmujące istnienie
rzeczywistości obiektywnej oraz uznające poznawalność
rzeczywistości zewnętrznej wobec podmiotu poznania,
lit. odtwarzanie w dziele sztuki istotnych zjawisk w sposób zgodny z
rzeczywistością i aktualnym poziomem poznania; kierunek artystyczny
drugiej połowy XIX w. przeciwstawiający się romantyzmowi i
akademizmowi; r. magiczny - prąd w prozie Ameryki Łacińskiej,
wykorzystujący mity i wierzenia indiańskie do przedstawienia rzeczywistego świata; r. krytyczny - kierunek w literaturze i sztuce przełomu XIX i XX w. związany z postępowymi
tendencjami społecznymi i krytyką rzeczywistości przeprowadzoną ze
stanowiska humanizmu; r. socjalistyczny - kierunek zapoczątkowany w
ZSRR w 1934 r. nawiązujący do realizmu krytycznego i filozofii
marksistowskiej, głoszący zaangażowanie ideowe sztuki; socrealizm.