MEJOZA

kariokineza pośrednia - podział jądra komórkowego zachodzący w dwóch etapach: podział redukcyjny i wyrównawczy. Mejoza zachodzi w komórkach macierzystych zarodników i gamet. Prowadzi do wytworzenia czterech jąder potomnych o haploidalnej liczbie chromosomów (1n), a ostatecznie - czterech haploidalnych komórek (po cytokinezie). W każdym z podziałów mejotycznych można wyróżnić 4 fazy: profaza, metafaza, anafaza i telofaza. Profaza I podziału mejotycznego jest dłuższa i dzieli się umownie na 5 stadiów: leptoten, zygoten, pachyten, diploten i diakineza. W trakcie I profazy chromosomy homologiczne, cieńsze, bardziej wydłużone i mniej zespiralizowane niż w profazie mitozy, dobierają się parami, tworząc biwalenty (koniugacja). W tym czasie może dojść między nimi do wymiany odcinków - crossing-over. W metafazie I biwalenty układają się w płaszczyźnie równikowej wrzeciona kariokinetycznego, a w anafazie I włókna wrzeciona, kurcząc się, odciągają do przeciwległych biegunów całe chromosomy - połówki biwalentów. W telofazie I odciągnięte chromosomy potomne (po jednym komplecie na każdym z biegunów) ulegają częściowo despiralizacji. Możliwe są 2 sytuacje: odtwarza się błona jądrowa i jąderko, następuje cytokineza lub jądra wchodzą bezpośrednio w II podział, tj. profazę II. Cytokineza zachodzi wówczas dopiero po drugim podziale (np. przy tworzeniu zarodników). Interfazy między podziałami zwykle brak lub trwa bardzo krótko.

DNA nie ulega zatem replikacji i po każdym z podziałów jest go o połowę mniej niż w komórce wyjściowej. II podział mejotyczny przebiega według tego samego schematu co mitoza (mitoza). Istotą mejozy jest redukcja liczby chromosomów do połowy. Zapewnia to zachowanie stałej ich liczby charakterystycznej dla danego gatunku u potomstwa (ponieważ podczas zapłodnienia ilość materiału genetycznego podwaja się). W czasie mejozy chromosomy są losowo rozdzielane między jądra potomne oraz w procesie crossing-over zachodzi wymiana alleli. Są to istotne przyczyny zmienności rekombinacyjnej.

Schemat przebiegu mejozy