Co to jest korupcja?

Korupcją mogą być zarówno różnorodne działania, jak również sytuacje społeczne i stosunki interpersonalne. W zachowaniach korupcyjnych zawsze mamy do czynienia z dwiema stronami: "dawcą" i "biorcą". Często przy mówieniu o łapówkach mówi się "dać coś komuś", "dać coś w zamian".Jest to więc wzajemna wymiana, oddziaływanie między osobą "otrzymującą' i "dającą". W tej relacji zawsze występuje kilka elementów: partnerzy działania, porozumienie dotyczące łapówki, przedmiot i wartość łapówki, wymiana korzyści, naruszenie normy czy też jakiegoś dobra ( naruszenie normy prywatnej, dobrego imienia, własności publicznej, czy naruszenie wartości, np. uczciwości, rzetelności). 

Korupcja - w ujęciu słownikowym, przede wszystkim zwraca się uwagę na demoralizujący, czyli niezgodnym z przyjętym w społeczeństwie systemem wartości. "Słownik Języka Polskiego" za korupcję uznaje "przyjmowanie lub żądanie przez pracownika instytucji państwowej lub społecznej korzyści majątkowej lub osobistej w zamian za wykonanie czynności urzędowej lub za naruszenie prawa".

Korupcja jest patologią społeczną, czyli takim zachowaniem instytucji, czy też jakiegoś elementu systemu społecznego, który stoi w sprzeczności ze światopoglądem i systemem wartości akceptowanymi w danej społeczności.

Prawnicy za korupcję uważają:

  • łapówkarstwo: przyjęcie łapówki (sprzedajność) - łapownictwo bierne danie łapówki (przekupstwo) -łapownictwo czynne pośredniczenie w łapówkarstwie sprowokowanie łapówki
  • opłacany protekcjonizm
  • nepotyzm
  • defraudację pieniędzy publicznych.

Korupcja może występować w różnych formach:

  •  przekupstwo - łapownictwo;
  • wykorzystywanie środków budżetowych i majątku publicznego do celów prywatnych lub osobistych korzyści;
  • płatna protekcja w obsadzaniu stanowisk;
  • handel wpływami, np. poparcie w wyborach lub finansowanie partii politycznej w zamian za zdobycie wpływów;
  • zakup zamówień, kontraktów i innych korzyści rządowych, koncesji czy decyzji sądu;
  • uchylanie się przed obowiązkiem celnym, podatkowym czy wynikającym z innych przepisów;
  • świadome, niezgodne z prawem dysponowanie środkami z budżetu państwa i majątkiem, który jest dobrem publicznym;
  • faworyzowanie, protekcja;
  • nepotyzm, kumoterstwo;
  • kupczenie wpływami

Jak walczyć z korupcją.

Korupcja to nadużywanie urzędu publicznego dla korzyści prywatnych (np. firmy, którą się reprezentuje) lub osobistych (swoich lub swoich bliskich):

  • łapówkarstwo,
  • wykorzystywanie środków budżetowych i majątku publicznego dla prywatnych lub osobistych korzyści,
  • płatna protekcja w obsadzaniu stanowisk,
  • handel wpływami, np. poparcie w wyborach lub finansowanie partii w zamian za zdobycie wpływów.

Korupcja, choć ma wiele postaci,zawsze jest złem, które dotyka każdego obywatela. Ty sam ponosisz koszty każdej korupcji.

Korupcja zagraża zamożności państwa i każdego obywatela, prowadzi bowiem do podejmowania złych decyzji ekonomicznych.Korupcja jest zagrożeniem dla praw człowieka. Masz prawo domagać się od funkcjonariuszy publicznych przestrzegania obowiązujących ich kodeksów etycznych.

Masz prawo walczyć z korupcją.Masz prawo domagać się od państwa, żeby skutecznie walczyło z korupcją.Możesz i powinieneś przeciwdziałać korupcji - Twoja postawa i Twoje działanie mogą wiele zmienić.

Są kraje, np. Dania, w których korupcja niemal nie istnieje - jest więc możliwe skuteczne radzenie sobie z tą plagą.

Co zrobić, jeśli zetkniemy się z korupcją ?

Walka z korupcją - jak każda walka - wymaga odwagi i determinacji. Nie każdy ma te cechy. Jeżeli jednak masz dość sił, aby walczyć z korupcją, masz wiele możliwości działania.

  • Na pewno nie jesteś bezbronny. Spróbuj się upewnić, czy informacja o korupcji jest prawdziwa - być może się mylisz - albo masz do czynienia z pomówieniem. Jesteś pewny, że racja jest po Twojej stronie, postanowiłeś działać, więc nie wycofuj się.
  • Twoja słabość utwierdzi tylko osobę skorumpowaną w przekonaniu, że jest całkowicie bezkarna.
  • Postaraj się znaleźć sprzymierzeńców - osoby, które zechcą zeznawać przed sądem, a także będą dla Ciebie wsparciem moralnym.
  • Spróbuj zaangażować w sprawę jak najwięcej osób.
  • Zadzwoń do któregoś z Wydziałów ds. Walki z Korupcją działających przy Komendach Wojewódzkich Policji,których prace koordynuje Centralne Biuro Śledcze.
  • Zainteresuj sprawą lokalne media (prasę, radio, telewizję).
  • Koniecznie zwróć się do przełożonego osoby,o której wiesz,że jest skorumpowana.W przypadku gdy nie ma przełożonego, a istnieje jakieś ciało nadrzędne, któremu dana osoba podlega - jak na przykład zarząd czy rada nadzorcza - przedstaw im swoją sprawę.
  • Jeśli sam jesteś funkcjonariuszem publicznym,poinformuj bezzwłocznie przełożonego na piśmie o złożonych Ci przez klienta "propozycjach". Żądaj wsparcia i ochrony ze strony przełożonych.
  • Jeśli nie ma żadnego ciała nadrzędnego, a Ty wykorzystałeś już wszystkie możliwości interwencji, złóż doniesienie o popełnieniu przestępstwa do prokuratury lub do Centralnego Biura Śledczego (znajduje się w każdym dużym mieście wojewódzkim),ze sprawami wyjątkowo poważnymi można kierować się do delegatury Służby Ochrony Państwa.Masz prawo śledzić losy swojej sprawy i domagać się informacji na ten temat. W tym celu korzystaj ze wsparcia organizacji pozarządowych.

Możesz zwrócić się listownie lub przez e-mail o pomoc do Programu Przeciw Korupcji. W razie konieczności spotkania prosimy o telefoniczne ustalenie terminu (tel. 536 02 71 lub 536 02 58).