Piekło symbolizuje zło, karę, cierpienie za grzechy, upadek moralny.

Starożytność

Biblia

PIEKŁO - MIEJSCE WIECZNEGO POTĘPIENIA: W Biblii motyw piekła pojawia się zawsze wtedy, kiedy tematem rozważań stają się sprawy dotyczące przyszłości, eschatologii, życia dusz ludzkich po śmierci. Piekło jest wyobrażeniem zła, staje się miejscem wiecznego potępienia, nieustannych tortur, męczarni, gdzie po śmierci trafiają dusze grzeszne. W szczególny sposób motyw piekła pojawi się w ostatniej księdze Nowego Testamentu tj. Apokalipsie św. Jana. Oto niektóre przykłady: "(...) a zstąpił ogień od Boga z nieba i pochłonął ich. A diabła który ich zwodzi, wrzucono do jeziora ognia i siarki, tam gdzie są Bestia i Fałszywy prorok. I będą cierpieć katusze we dnie, w nocy na wieki wieków. I morze wydało zmarłych co w nim byli, i Śmierć i Otchłań wrzucono do jeziora ognia. To jest śmierć druga - jezioro ognia. Jeśli się ktoś nie znalazł zapisany w księdze życia, został wrzucony do jeziora ognia".

Średniowiecze

Boska komedia D. Alighieri

PIEKŁO - MIEJSCE POTĘPIENIA DUSZ GRZESZNYCH: Piekło znajduje się pod ziemią i ma kształt stożka. Lucyfer, strącony z niebios, uderzył w ziemię i ukształtował lejkowaty stożek. W ten sposób powstało Piekło. Do Piekła wchodzi się przez bramę prowadzącą do Przedpiekla. Nad brama znajduje się napis: "Ty, który wchodzisz, żegnaj się z nadzieją". Pomiędzy Przedpieklem a Piekłem właściwym płynie rzeka Acheront, przez którą dusze zmarłych przewozi Charon. Piekło, które dzieli się na górne i dolne jest podzielone na kręgi. W górnym Piekle znajduje się ich sześć. W kolejnych kręgach znajdują się poszczególne kategorie potępionych:

Piekło górne

pierwszy krąg (Limbo) - dusze wielkich ludzi, którzy nie zostali ochrzczeni i nie mogą przez to dostąpić zbawienia (filozofowie i poeci starożytności), krąg drugi - grzesznicy, którzy dopuścili się grzechu zmysłowości, trzeci krąg - grzesznicy winni obżarstwa, czwarty krąg - skąpcy i rozrzutnicy, piąty krąg - grzesznicy, którzy zgrzeszyli gniewem, szósty krąg - Gród Szatana - heretycy.

Piekło dolne

siódmy krąg (podzielony na trzy rejony) - grzesznicy, którzy zgrzeszyli przeciw życiu i prawom natury - samobójcy, mordercy, bluźniercy, lichwiarze, sodomici, ósmy krąg (podzielony na dziesięć czeluści) - grzesznicy, którzy nadużyli zaufania innych - uwodziciele, oszuści, stręczyciele, pochlebcy, wróżbici, hipokryci, złodzieje, fałszywi doradcy, schizmatycy, fałszerze, podżegacze, dziewiąty krąg (podzielony na cztery podokręgi) - zdrajcy osób bliskich, kraju, stronnictwa, w ostatnim podokręgu znajduje się Lucyfer.

Romantyzm

Nie-Boska komedia Z. Krasińki

PIEKŁO - OBRAZ REWOLUCJI: Krasiński przedstawił piekło rewolucji, możliwe do stworzenia na ziemi. Twórca podobnie jak Dante wykorzystał, motyw wędrówki, z tym, że bohater Boskiej komedii zaczął od piekła, i kończy swą podróż w Raju, Hrabia Henryk zaś nigdy poza ziemskie piekło nie wyjdzie (jego wędrówka po obozie rewolucjonistów przypomina I część poematu i dlatego została zatytuowana Piekło). Obóz rewolucjonistów składa się z ludzi owładniętych żądzą krwi, zemsty, mordu. Są to lokaje, rzeźnicy, rzemieślnicy, chłopi, których przepełnia nienawiść do byłych panów. Pragną tylko niszczyć, zabijać. Leonard - duchowy przywódca rewolucjonistów - sprawuje na ruinach kościoła obrzęd nowej wiary, przypominający orgię. Hrabia Henryk, wędrujący przez obóz z Przechrztą jako przewodnikiem, widzi radość lokajów, rzeźników, sług rozmawiających o zemście po latach poniżeń i nędzy.

Literatura Współczesna

Opowiadania T. Borowski

PIEKŁO - OBÓZ KONCENTRACYJNY: Opowiadania zawierają opisy obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu, w którym przestały obowiązywać zasady moralne. Człowiek odarty z wszystkich wartości koncentruje się wyłącznie na przetrwaniu. Chcąc przeżyć, wyzbywa się litości, współczucia. Więźniowie żyją w ciągłym zagrożeniu śmiercią.

Inny świat G. Herling-Grudziński

PIEKŁO - ŁAGRY SOWIECKIE: Autor ukazał w powieści świat sowieckich łagrów - obozów pracy. Więźniowie ciężko pracują, otrzymują skąpe racje żywnościowe. Pracują przy wyrębie lasu - codziennie przemierzają kilkanaście kilometrów do pracy i z powrotem. Wszystko to w 40-stopniowym mrozie. Taki system wyzwalał w ludziach najgorsze zwierzęce instynkty - wrogość, nienawiść wobec współwięźniów. Obowiązywała moralność oparta na walce o przetrwanie.