Wydarzenia na świecie.

 

  •   498 – Doszło do podwójnej elekcji papieża Symmachusa i antypapieża Wawrzyńca.
  •   622 – Król longobardzki Rotari wydał tzw. Edykt Rotariego – zbiór praw przyjęty przez zgromadzenie wojowników longorbardzkich.
  •   845 – W bitwie pod Ballon Bretończycy pod wodzą Nominoëgo w przymierzu z Lambertydami pokonali wojska władcy Franków Karola II Łysego.
  • 1220 – Fryderyk II Hohenstauf został koronowany na cesarza rzymsko-niemieckiego.
  • 1286 – Został zamordowany król Danii Eryk Glipping. Nowym królem został jego 12-letni syn Eryk Menved.
  • 1307 – Papież Klemens V ogłosił bullę Pastoralis praeminentiae, w której nakazał wszystkim chrześcijańskim władcom dokonać aresztowań templariuszy znajdujących się w ich krajach.
  • 1497 – Vasco da Gama opłynął Przylądek Dobrej Nadziei.
  • 1574 – Hiszpańska wyprawa odkryła archipelag Juan Fernández na Pacyfiku.
  • 1617 – Mustafa I został sułtanem Imperium Osmańskiego.
  • 1641 – Izba Gmin angielskiego Długiego Parlamentu uchwaliła tzw. Wielką Remonstrację.
  • 1716 – Hrabina Anna Konstancja Cosel, faworyta króla Polski i elektora Saksonii Augusta II Mocnego, została aresztowana jako zdrajczyni, a następnie dożywotnio osadzona w zamku w Stolpen.
  • 1718 – U wybrzeży Karoliny Północnej zginął w bitwie z dwoma okrętami Royal Navy brytyjski pirat Czarnobrody (Edward Teach).
  • 1769 – Założono Uniwersytet Maltański.
  • 1798 – II koalicja antyfrancuska: wojska neapolitańskie pod wodzą austriackiego gen. Karla Macka von Leibericha rozpoczęły ofensywę na okupowany przez Francuzów Rzym, który zajęły 27 listopada.
  • 1812 – Inwazja Napoleona na Rosję: porażka dywizji Jana Henryka Dąbrowskiego w bitwie pod Borysowem.
  • 1824 – Uchwalono konstytucję Zjednoczonych Prowincji Ameryki Środkowej.
  • 1830 – W Wielkiej Brytanii utworzono rząd lorda Greya.
  • 1832 – W Comédie-Française w Paryżu odbyła się premiera sztuki Król się bawi Victora Hugo. Następnego dnia została ona zakazana przez cenzurę.
  • 1836 – Król Grecji Otton I Wittelsbach ożenił się z księżniczką Oldenburga Amelią.
  • 1848 – II wojna Brytyjczyków z Sikhami: zwycięstwo wojsk sikhijskich w bitwie pod Ramnagar.
  • 1856 – Wojna Nikaragui z koalicją państw Ameryki Środkowej: rozpoczęła się bitwa o Granadę.
  • 1858 – Założono Denver w Kolorado.
  • 1873 – Na północnym Atlantyku, po zderzeniu ze szkockim kliperem „Loch Earn” zatonął francuski transatlantyk „Ville du Havre”, w wyniku czego zginęło 226 osób.
  • 1875 – Austriacki astronom Johann Palisa odkrył planetoidę (156) Xanthippe.
  • 1878 – II wojna brytyjsko-afgańska: zwycięstwo wojsk brytyjskich w bitwie pod Ali Masjid.
  • 1886 – Pedro Alejandrino del Solar został po raz drugi premierem Peru.
  • 1893 – W Krożach na Litwie kozacy dokonali masakry mieszkańców protestujących przeciwko likwidacji kościoła i jego przebudowie na cerkiew. Zginęło 9 osób, a 50 zostało rannych.
  • 1894 – Wojna chińsko-japońska: wojska japońskie zdobyły Lüshun (Port Artur).
  • 1904 – Ukazało się pierwsze wydanie największego austriackiego dziennika regionalnego Kleine Zeitung.
  • 1911 – Wojna włosko-turecka: zwycięstwo wojsk tureckich w bitwie o Tobruk.
  • 1914 – I wojna światowa: zwycięstwem wojsk Ententy zakończyła się I bitwa pod Ypres.
  • 1916 – I wojna światowa: na Morzu Północnym zatonął po wpłynięciu na minę brytyjski okręt podwodny HMS E30 wraz z całą, 31-osobową załogą.
  • 1917 – W Montrealu została założona NHL.
  • 1918 – Oddziały francuskie wkroczyły do Strasburga.
  • 1920 – Powstała emigracyjna rosyjska organizacja wojskowo-kombatancka Stowarzyszenie Gallipojczyków.
  • 1922 – Wilhelm Cuno został kanclerzem Niemiec.
  • 1924:
    • Fethi Okyar został po raz drugi premierem Turcji.
    • José Domingues dos Santos został premierem Portugalii.
  • 1928 – W Paryżu odbyła się premiera baletu Bolero z muzyką Maurice’a Ravela.
  • 1938 – Czechosłowacja przyznała autonomię Zakarpaciu.
  • 1939 – Rząd RP na uchodźstwie przeniósł się z Paryża do Angers.
  • 1940 – Wojna grecko-włoska: zwycięstwem wojsk greckich zakończyła się bitwa pod Korczą (16-22 listopada).
  • 1943:
    • Franklin Delano Roosevelt, Winston Churchill i Czang Kaj-szek spotkali się na konferencji w Kairze.
    • Kampania śródziemnomorska: zwycięstwo wojsk niemieckich w bitwie o Dodekanez.
    • Proklamowano niepodległość Libanu (od Francji).
  • 1945 – Temistoklis Sofulis został po raz drugi premierem Grecji.
  • 1946 – Założono sekcję hokejową klubu Dinamo Moskwa.
  • 1949 – Założono miasto Sumgait w Azerbejdżanie.
  • 1950:
    • Padł najniższy wynik w historii NBA (Los Angeles Lakers-Fort Wayne Pistons 19:18). Mecz rozegrano przed wprowadzeniem w 1954 roku zegara 24 sekund, odmierzającego czas jaki drużyna ma na przeprowadzenie całej akcji.
    • W swym pierwszym oficjalnym meczu reprezentacja RFN w piłce nożnej pokonała w Stuttgarcie Szwajcarię 1:0.
    • W zderzeniu dwóch pociągów osobowych w nowojorskiej dzielnicy Queens zginęło 78 osób, a 363 zostały ranne.
  • 1951 – Przyjęto hymn Cejlonu (późniejszej Sri Lanki).
  • 1955 – Zdetonowano pierwszą radziecką bombę wodorową.
  • 1956 – W australijskim Melbourne rozpoczęły się XVI Letnie Igrzyska Olimpijskie.
  • 1960 – Zwodowano amerykański okręt podwodny z napędem jądrowym USS „Ethan Allen”.
  • 1961 – Premiera filmu muzycznego Błękitne Hawaje w reżyserii Normana Tauroga i z Elvisem Presleyem w roli głównej.
  • 1963:
    • Ukazał się album With The Beatles grupy The Beatles.
    • W Dallas w Teksasie zginął w zamachu prezydent USA John F. Kennedy. Nowym prezydentem został dotychczasowy wiceprezydent Lyndon B. Johnson.
  • 1966 – Jelle Zijlstra został premierem Holandii.
  • 1967 – Rada Bezpieczeństwa ONZ przyjęła rezolucję wzywającą Izrael do wycofania się z okupowanych ziem palestyńskich.
  • 1968:
    • 12 osób zginęło, a ponad 50 zostało rannych w wybuchu samochodu-pułapki na rynku Mahane Jehuda w Jerozolimie.
    • Ukazał się Biały Album grupy The Beatles.
  • 1970 – Wojska portugalskie dokonały desantu na stolicę Gwinei Konakry w nieudanej próbie obalenia prezydenta Ahmeda Sekou Touré, który wspierał sąsiednią Gwineę Bissau w jej wojnie o niepodległość
  • 1971 – Wojna o niepodległość Bangladeszu: rozpoczęła się interwencja zbrojna armii indyjskiej.
  • 1972:
    • Prezydent USA Richard Nixon ogłosił zniesienie 22-letniego zakazu podróży do Chin dla obywateli USA.
    • Wojna wietnamska: północnowietnamska armia zestrzeliła pierwszy amerykański bombowiec B-52.
  • 1974:
    • Anneline Kriel z RPA zdobyła w Londynie tytuł Miss World.
    • Palestyńscy terroryści porwali w Dubaju i skierowali do Tunisu samolot linii lotniczych British Airways, gdzie porzucili go po zamordowaniu jednego pasażera.
  • 1975 – Jan Karol I Burbon został królem Hiszpanii.
  • 1977:
    • Międzynarodowa Unia Wegetariańska (IVU) ustanowiła 1 października Światowym Dniem Wegetarianizmu.
    • Po zniesieniu zakazu operowania na lotnisku JFK z powodu zbyt dużego hałasu, British Airways i Air France rozpoczęły regularne loty z Londynu i Paryża do Nowego Jorku samolotami naddźwiękowymi Concorde.
  • 1978:
    • Carlos Mota Pinto został premierem Portugalii.
    • Premiera amerykańskiego filmu Za rok o tej samej porze w reżyserii Roberta Mulligana.
  • 1981 – Papież Jan Paweł II podpisał adhortację posynodalną Familiaris consortio.
  • 1986 – Amerykanin Mike Tyson w wieku 20 lat został najmłodszym w historii bokserskim mistrzem świata (organizacji WBC) w kategorii ciężkiej.
  • 1988 – W bazie Sił Powietrznych w Palmdale w Kalifornii odbyła się prezentacja bombowca Northrop B-2 Spirit.
  • 1989:
    • Premiera amerykańskiego filmu przygodowego i science fiction Powrót do przyszłości II w reżyserii Roberta Zemeckisa.
    • Prezydent Libanu René Moawad i 16 innych osób zginęło w wyniku zamachu bombowego w Bejrucie, przeprowadzonego podczas defilady z okazji Święta Niepodległości.
    • W Hongkongu Aneta Kręglicka jako jedyna do tej pory Polka zdobyła tytuł Miss World.
  • 1990 – Margaret Thatcher poinformowała o planowanym ustąpieniu ze stanowisk lidera Partii Konserwatywnej i premiera Wielkiej Brytanii.
  • 1991 – Gagik Harutiunian został premierem Armenii.
  • 1993:
    • W Armenii weszła do obiegu nowa waluta narodowa – dram.
    • Założono linie lotnicze Qatar Airways.
  • 1994 – Gorące gazy z wulkanu Merapi na Jawie zabiły 27 osób.
  • 1995 – Premiera filmu Toy Story, pierwszego pełnometrażowego filmu animowanego zrealizowanego całkowicie przy użyciu techniki komputerowej.
  • 1998 – W referendum narodowym została zatwierdzona nowa konstytucja Albanii.
  • 1999 – Kanadyjczyk Wayne Gretzky został przyjęty do Hockey Hall of Fame (Galerii Sław Hokeja).
  • 2000 – Valentín Paniagua został prezydentem, a Javier Pérez de Cuéllar premierem Peru.
  • 2001 – Parlament Turcji uchwalił nowy kodeks cywilny zrównujący status kobiet i mężczyzn.
  • 2002 – Konkurs Miss World 2002, który miał odbyć się w nigeryjskim mieście Kaduna, został odwołany z powodu protestów przeciwko niemu w stolicy kraju Abudży, w wyniku których zginęło ponad 200 osób.
  • 2003:
    • Rewolucja róż: gruzińscy opozycjoniści zajęli gmach parlamentu w Tbilisi, zmuszając do ucieczki wygłaszającego przemówienie na otwarcie nowo wybranego zgromadzenia prezydenta Eduarda Szewardnadzego.
    • Udane awaryjne lądowanie transportowego Airbusa A300 w Bagdadzie, trafionego krótko po starcie pociskiem ziemia-powietrze.
  • 2004:
    • Pomarańczowa rewolucja: po ogłoszeniu przegranej Wiktora Juszczenki w wyborach prezydenckich, na głównym placu w Kijowie odbyła się ponad 100-tysięczna demonstracja jego zwolenników.
    • Rozpoczęła działalność Pierwsza Komisja José Barroso.
  • 2005 – Angela Merkel została zaprzysiężona jako pierwsza kobieta na stanowisku kanclerza Niemiec.
  • 2006 – W Holandii odbyły się przedterminowe wybory parlamentarne.
  • 2007 – Na Białorusi zatwierdzono przepisy dotyczące herbu i flagi obwodu mińskiego.
  • 2009 – W Rumunii odbyła się I tura wyborów prezydenckich. Do II tury przeszli: urzędujący prezydent Traian Băsescu i kandydat opozycji Mircea Geoană.
  • 2012 – Wojna domowa w Syrii: po trzytygodniowym oblężeniu rebelianci zdobyli miasto Al-Majadin.
  • 2013 – 62 osoby zginęły, a 136 zostało rannych w wyniku eksplozji nieszczelnego rurociągu z ropą w chińskim mieście Qingdao w prowincji Szantung.
  • 2014:
    • Argentyńczyk Leo Messi strzelając 3 gole w meczu FC Barcelona-Sevilla FC (5:1) został najlepszym strzelcem w historii Primera División, poprawiając blisko 60-letni rekord grającego w Athletic Bilbao Telmo Zarry (251 goli).
    • W mieście Mandara w północno-wschodniej Kenii islamiści z somalijskiej organizacji Asz-Szabab zamordowali 28 pasażerów uprowadzonego autobusu.
  • 2015 – Mauricio Macri wygrał wybory prezydenckie w Argentynie, pokonując w II turze Daniela Scioliego.
  • 2017 – Międzynarodowy Trybunał Karny dla byłej Jugosławii skazał dowódcę bośniackich Serbów gen. Ratko Mladicia na karę dożywotniego pozbawienia wolności, uznając go winnym zbrodni ludobójstwa oraz zbrodni przeciwko ludzkości.