Notatka — definicja
Notatka to krótka forma pisma użytkowego, stanowiąca streszczenie i uporządkowanie informacji na dany temat. Celem sporządzania notatek jest z jednej strony zapis kwintesencji sprawy, a z drugiej usystematyzowanie informacji w taki sposób, aby łatwo było je odczytać i zrozumieć osobie, która widzi je po raz pierwszy. Zwięzłość wypowiedzi i umieszczenie w treści tylko istotnych informacji jest ważne ze względu na potencjalną konieczność zapamiętania tych danych lub powrotu do treści notatki po czasie.
Rodzaje notatek
Notatka – w zależności od okoliczności jej powstania – może przybierać różne rodzaje, które determinują jej ostateczny kształt. Najczęściej spotkać można takie notatki jak:
Notatka klasowa – rodzaj notatki najlepiej znany każdemu uczniowi. Notatka klasowa to zapis najważniejszych zagadnień poruszanych podczas lekcji (wykładu), które mają służyć szybkiemu powtórzeniu materiału i zapamiętaniu najważniejszych kwestii danego zagadnienia. Notatka klasowa będzie zatem albo tekstem zwartym, albo wypunktowaniem, na którego bazie można przygotować później streszczenie zajęć.
Notatka prasowa – to notatka wysyłana do prasy w celach informacyjnych. Inaczej nazwiemy ją informacją prasową. O ile notatka z lekcji może przybierać różne formy, to notatka prasowa powinna być zbudowana na bazie schematu odwróconej piramidy (od informacji najważniejszych do najmniej ważnych, aby dziennikarz mógł w łatwy sposób skrócić przesłany tekst). Notatka prasowa powinna zawierać krótki i zwięzły tytuł, lead (pierwszy akapit odpowiadający na pytania: kto, gdzie, kiedy, dlaczego i z jakim skutkiem. W ten sposób w 2-3 zdaniach nagłówek stanowi zwarte wyjaśnienie, czego dotyczy ciąg dalszy), rozwinięcie w kilku akapitach, najlepiej z cytatem czyjejś wypowiedzi. Na końcu umieszczane jest tło – akapit, który wyjaśniający kontekst sytuacji.
Notatka encyklopedyczna, słownikowa – krótkie i rzeczowe, wyjaśnienie pojęcia lub zjawiska, opis osoby lub rzeczy.
Notatka urzędnicza – zwięzłe opisanie sprawy, wyjaśnienie sytuacji, krótka relacja ze zdarzenia. Najczęściej stanowi część dokumentacji.
Notatką będą także streszczenie, plan czy wypunktowanie, ale również takie formy graficzne jak mapa myśli, tabelka lub wykres.
Jak napisać notatkę?
- nadaj swojej notatce tytuł, który pomoże ci znaleźć ją za jakiś czas i wrócić do jej treści,
- pisz hasłowo: używaj bezokoliczników zdań i wypunktowań – wówczas szybciej zanotujesz to, co najważniejsze,
- pisz zwięźle i na temat, staraj się zapisywać tylko najważniejsze informacje,
- w notatce nie zapomnij o faktach np.: imiona i nazwiska, daty, miejsca wydarzeń, tytuły,
- zachowaj logikę w zapisywanych zdaniach, pamiętaj o chronologii zdarzeń,
- unikaj zbędnych ozdobników i niepotrzebnych przymiotników, chyba że ich użycie jest konieczne dla zachowania sensu całości,
- pisząc notatkę w trakcie zajęć czy jakiegoś wydarzenia możesz używać skrótów, które przyspieszą zapisanie ważnych informacji,
- jeśli notatka ma ci służyć do nauki, możesz zastosować kodowanie kolorami, podkreśleniami czy pogrubieniami i zaznaczać w ten sposób kluczowe hasła,
- jeśli twoja notatka ma być bazą do opisowej formy (np. streszczenia) lub ma służyć późniejszej nauki – warto zostawić przy swoich zapiskach margines, aby później zapisać tam ewentualne uwagi.
Notatka - przykłady
Przykład 1 – notatka z lekcji na temat lektury
Moralność Pani Dulskiej – problematyka
- autorka G. Zapolska napisała sztukę w 3 tygodnie w 1906 r.; to najlepszy utwór Zapolskiej,
- wątki biograficzne, pierwowzór Dulskiej – Gołąbowa ze Lwowa,
- Zapolska — skandale przez swoje rozwody; w utworach walczy z obłudą, kołtuństwem, mieszczańskim zakłamaniem i ośmiesza te cechy,
- gat. komedia, tragifarsa kołtuńska (od autorki), satyra ośmiesza typ Dulskiej,
- akcja w mieszkaniu Dulskich we Lwowie; może też być Kraków – zależy gdzie wystawiana sztuka,
- Dulska swoje brudy pierze w domu, krytykuje i obgaduje innych, stwarza pozory. Gdy dowiaduje się o ciąży Hanki myśli tylko o tym, co ludzie powiedzą. Nie myśli o uczuciach i ludziach. Płaci Hance i sprawę zamiata pod dywan. Siebie uważa za wzór cnót.
- dulszczyzna, kołtuneria – mieszczańskie zakłamanie moralne, działania pod publiczkę, gra pozorów, krytyka innych, bezduszność,
- w sztuce występują różne typy charakterów: bezwzględna Dulska i Hesia, współczująca Mela, Zbyszko chce wyrwać się z kołtunerii, ale wybiera wygodę. Wygrywa kołtuństwo.
Przykład 2 – notatka prasowa do szkolnej gazetki na temat wyników konkursu literackiego
(zwięzły, rzeczowy tytuł)
Uczniowie SP 349 w Krakowie znów na literackim topie
(lead)
23 listopada ogłoszono wyniki I Ogólnopolskiego Konkursu Literackiego „Laur”. Decyzją Jury 1 miejsce zajmuje Kamil Nowak z 1 b za esej na temat obecności poezji Wisławy Szymborskiej w kulturze popularnej.
(rozwinięcie)
Zwycięstwo Kamila Nowaka w I Ogólnopolskim Konkursie Literacki „Laur” to jedna z nagród dla SP 349 w Krakowie. Wśród wyróżnionych laureatów znalazła się także Oliwia Kowalska z klasy 8 a. Jurorzy nagrodzili jej interpretację Kamieni na szaniec Aleksandra Kamińskiego. Zwycięzcy odbiorą dyplomy i nagrody rzeczowe z rąk organizatorów konkursu na uroczystym ogłoszeniu wyników w Ratuszu miasta. Zwycięzca dodatkowo uzyskuje możliwość uczestniczenia w wybranych wykładach z zakresu literatury w Uniwersytecie.
Gdy przeczytałem maila z informacją o nagrodzie, myślałem, że ktoś sobie robi żarty, bo brzmiało to tak nieprawdopodobnie! Dopiero gdy po chwili zadzwoniła do mnie pani z biura konkursu, uwierzyłem, że dzieje się to naprawdę – mówi Kamil Nowak, zwycięzca konkursu. Jego koleżanka – Oliwia Kowalska dodaje: Bardzo się cieszę, bo pierwszy raz odważyłam się wysłać swoją pracę na konkurs, a tu od razu wyróżnienie.
(tło)
I Ogólnopolski Konkurs Literacki „Laur” to nowa inicjatywa Uniwersytetu Krakowskiego. W ramach literackiej rywalizacji nadesłano aż 1432 prac konkursowych z 589 szkół z całego kraju. Jak podają organizatorzy zaskoczeni ogromną ilością zgłoszeń, impreza będzie miała charakter cykliczny i co roku jury będzie oceniać prace literackie uczniów szkół podstawowych z całej Polski, aby wyłonić wśród nich prawdziwych mistrzów pióra.
